Assemblée vol groentjes
Ruime absolute meerderheid maar geen vloedgolf voor partij president Macron bij historisch lage opkomst
PARIJS - De Franse kiezers hebben president Emmanuel Macron gisteren, in de tweede ronde van de Assembléeverkiezingen, een comfortabele absolute meerderheid gegund. Hun historisch lage opkomst legt echter een schaduw over de overwinning. Die werd ook niet de aangekondigde (en gevreesde) vloedgolf - waardoor er toch nog een parlementaire oppositie overblijft. Emmanuel Macron kan de volgende vijf jaar regeren met een ruime volstrekte meerderheid in de Franse volksvertegenwoordiging. De presidentiële partij La République en Marche (LREM) en haar bondgenoot MoDem haalden volgens prognoses van Ipsos en Kantar Sofres 355 tot 365 zetels. “De Franse kiezers hebben de president en de regering een duidelijke meerderheid gegeven. Ze kozen hoop boven woede, optimisme boven pessimisme”, verklaarde premier Edouard Philippe: “Een jaar geleden kon niemand zich deze vernieuwing inbeelden. Het is te danken aan de wilskracht van de president dat de democratie een nieuwe adem vindt. Het is ook te danken aan de Fransen die het parlement een nieuw gezicht wilden geven.”
Afgang klassiek links/rechts
LREM - dat een jaar geleden als’beweging’ door Macron opgericht werd - reduceert de klassieke partijen en hertekent het politieke landschap. Maar er blijft een betekenisvolle oppositionele tegenkracht in de Assemblée. De conservatieve Les Républicains vormen daarin de grootste partij met 125 tot 135 zetels in de peilingen. “Onze stem in de Assemblée blijft krachtig. We zullen haar duidelijk laten horen. Maar we zullen ook moeten beginnen met de heropbouw van onze partij”, kondigde LR-kopstuk François Baroin aan.
De socialisten van vorig president Hollande houden 46 zetels over. “Onze afgang valt niet te ontkennen”, aldus eerste secretaris JeanChristophe Cambadélis, die zijn ontslag aankondigde: “Links moet veranderen, naar vorm en inhoud, om nationalisme en neoliberalisme het hoofd te bieden.”
Le Pen in Assemblée
Het extreemrechtse Front National komt met 5 tot 8 zetels in de Assemblée (nu 2). Daaronder die van Marine Le Pen in haar noordelijke bastion Hénin-Beaumont. Le Pen haalde 67 procent van de stemmen en maakt haar entree in het parlement. Haar vicevoorzitter Florian Philippot verloor dan weer zijn duel in het departement Moselle. Het FN haalt niet genoeg zetels om een fractie te vormen (dat zijn er 15). De uitslag is een ontgoocheling, vergeleken met de hoge verwachtingen van enkele maanden terug. Teleurstelling ook voor het radicaal-linkse La France Insoumise van de in Marseille verkozen JeanLuc Mélenchon. De partij haalt in de polls zo’n 25 tot 30 zetels.
“Geen blanco cheque”
Vorige week zag het er naar uit dat LREM als een pletwals door het partijenlandschap zou trekken. hadden het over meer dan 460 zetels. Die ‘raz de marée’ bleef uit.
“De kiezers hebben ons een ruime meerderheid gegeven maar geen blanco cheque,” aldus regeringswoordvoerder Christophe Castaner - zelf herkozen in de Provence. “Ze hebben ons duidelijk gemaakt dat we de meerderheid zorgvuldig moeten gebruiken.” Castaner was een van de zes ministers die hun zetel wonnen en daardoor in de regering kunnen blijven. Ook de door affaires in opspraak geraakte minister Richard Ferrand haalde zijn slag thuis.
Groentjes
Het werd geen tsunami maar toch blijft de overwinning van LREM een omwenteling in de Assemblée. De nieuwe lichting leden omvat honderden politiek onbeslagen nieuwkomers - in de media ‘les bizuths’ (groentjes) gedoopt. In tegenstelling tot hun tegenhangers in ‘klassieke’ fracties die door ervaren collega’s ingewijd worden, zullen de LREM-novicen grotendeels zelf moeten leren hoe zich te gedragen in debatten, hoe agenda’s te beheren - de hele organisatie van het wetgevende en controlerende werk van een parlement. Wordt het een fractie van jaknikkers die beseffen dat ze hun positie aan hun aanvoerder te danken hebben? Of een gezelschap solisten die zich ten koste van partijdiscipline willen profileren in de ogen van hun kiezers?
Historisch lage opkomst
De kracht van Macrons overwinning werd ook aangetast door het recordaantal thuisblijvers. 56 procent van de kiezers kwam niet opdagen, een historisch lage opkomst. “Dit is geen goed nieuws voor de democratie”, gaf premier Philippe toe. Politici voerden als mogelijke reden aan dat de Fransen het voorbije jaar zeven keer naar de stembus gevorderd werden, vier keer sinds eind april. LREM-kiezers uit de eerste ronde zouden thuis gebleven zijn omdat peilingen toch een monsterscore beloofden.