Nieuwe kroonprins voor Saoedi-Arabië
Koning bevordert zijn zoon en schuift neef opzij
De Saoedische koning Salman (81) heeft gisteren zijn zoon Mohammed bin Salman (31) tot kroonprins bevorderd en schoof daarmee zijn neef Mohammed bin Nayef (57) opzij als troonopvolger. Mohammed bin Salman zet zo de beslissende stap naar de macht in Saoedi-Arabië. De voorbije jaren zette hij het koninkrijk al op een koers van binnenlandse economische hervormingen, maar vooral ook van een agressieve machtsontplooiing in de regio. Hij brak daarmee met het omzichtige beleid dat de Saoedische dynastie tot dan verkoos. De ‘promotie’ van Mohammed bin Salman, hoewel een coup de théâtre, komt niet als een complete verrassing. Binnen het wijdvertakte Huis van Saoed was er volgens ingewijden al naijver/bezorgdheid over de blitzcarrière van de man die ook wel de Duracellprins genoemd werd. Toen zijn vader in 2015 op 79-jarige leeftijd de Saoedische troon besteeg, benoemde hij zijn favoriete zoon uit zijn derde huwelijk tot minister van Defensie. Mohammed had toen al een invloedrijke positie als voorzitter van de economische ontwikkelingsraad, waardoor hij het staatsolieconern Aramco – en daarmee indirect de schatkist – controleerde.
Hervormer
In die rol begon de prins het miljardenproject Vision 2030, dat het koninkrijk minder afhankelijk moet maken van olie-inkomsten. Die dreigen de komende decennia drastisch te verminderen – de olieprijs is trouwens al weer weken aan het dalen. Het toekomstproject moet niet alleen voor een meer diverse economie zorgen, maar ook de zeer conservatieve samenleving minder star maken. Door die ambitie kreeg Mohammed bin Salman, al voor zijn vader koning werd, de reputatie een hervormer te zijn.
Tot nog toe werd dat niet echt door concrete veranderingen bevestigd. In zijn persoonlijk leven breekt de nieuwe kroonprins wel met een familietraditie: hij is (tot op heden) monogaam, met ‘maar’ vier kinderen.
De prins bouwde al vroeg nog een andere reputatie op: die van ‘buitenlandse havik’. Dat werd na 2015 zeer zichtbaar in buurland Jemen. Daar leidt Saoedi-Arabië een coalitie die de lokale Houthirebellen wil vernietigen. Belangrijkste reden voor de campagne is de steun die de rebellen van aartsvijand Iran krijgen. Het counteren van het sjiitische Iran is het hoofddoel van een steeds openlijker Saoedische machtsontplooiing in de regio. Sinds kort met de zegen van de Amerikaanse president Trump, met wie Mohammed bin Salman al voor diens recente staatsbezoek persoonlijk ging kennismaken. In een recent interview sloot de nieuwe kroonprins zelfs militair ingrijpen op Iraans grondgebied niet uit. Ook de regionale blokkade van Qatar is typisch voor zijn harde aanpak. De golfstaat liep niet in de door Saoedi-Arabië gedicteerde pas en wordt nu met harde hand in die pas gedwongen.
Dynastie
De Saoedische media haastten zich gisteren om elk gerucht over verdeeldheid in de dynastie te ontzenuwen. Ze benadrukten dat 31 van de 34 leden van de familieraad de benoeming van de prins steunden. Op tv werden beelden getoond van de opzijgeschoven exkroonprins Mohammed bin Nayef (57), die trouw beloofde aan zijn jongere familielid. Bin Nayef verloor gisteren ook zijn positie als minister van Binnenlandse Zaken, waarin hij zich een efficiënte bestrijder van Al-Qaida toonde. Hij wordt nu opgevolgd door een neef, zodat de Nayef-tak van de dynastie officieel blijft delen in de
macht.