Activisme

Het aandeel van Philips steeg deze week tot de hoogste koers in 15 jaar na het gerucht dat een activist zijn zinnen heeft gezet op het bedrijf. Een activist? Jawel. Om te begrijpen wat die doet geven we even een inleiding in de hiërarchische structuur van een bedrijf. De grote baas van een onderneming is niet de algemeen directeur of CEO. Aan de top van de hiërarchische piramide staan immers de aandeelhouders. Zij voorzien een onderneming van het nodige kapitaal en bepalen de strategie van het bedrijf. De dagelijkse leiding besteden ze uit aan de CEO. Maar ze zullen dus altijd blijven meebeslissen over belangrijke zaken.

Gewoonlijk vormen CEO en aandeelhouders een degelijke tandem. Wordt het parcours waarop ze fietsen te hobbelig, dan durven hun meningen al eens verschillen. Ze willen dan elk een andere weg inslaan, hetgeen met een tandem onmogelijk is. Eén van beide zal dus in het zand bijten en omdat de aandeelhouders nu eenmaal baas boven baas zijn, is het meestal de CEO die het onderspit delft. Die vertrekt dan vaak in stilte en krijgt doorgaans nog een mooie oprotpremie mee. Soms loopt het echter anders en ontaardt de kortsluiting tussen management en aandeelhouders in een schouwspel dat niet alleen in de directiekamer, maar ook in de media wordt uitgevochten. De spectaculairste van die moddergevechten zijn diegene waarbij ook activisten zijn betrokken. Activisten zijn een speciaal ras. Ze kopen zichzelf eerst een pakketje aandelen ter waarde van enkele tientallen of zelfs honderden miljoenen euro’s of dollars. Vervolgens eisen ze dat het management de strategie van een bedrijf omgooit. Niet zelden willen ze zo het bedrijf op korte tijd veel aantrekkelijker maken voor een (vijandige) overname. Slagen ze in hun opzet, dan worden activisten op korte tijd een pak rijker. Verwerpelijk? Jawel. Maar zoals we daarnet al meegaven: het is wel degelijk de aandeelhouder die het voor het zeggen heeft en activisten zijn aandeelhouders. Bovendien is de kwestie niet zo zwart-wit als men soms denkt. Het gebeurt wel degelijk dat activisten terecht bepaalde mistoestanden bij een bedrijf aanklagen: een management dat niet uitgeslapen is of zelfverrijking belangrijker vindt dan het rendement van de aandeelhouder of het voortbestaan van het bedrijf. Dan is wat activisme welgekomen!

Men beweert dat het management van Philips beter kan. Vandaar het gerucht over de activisten en de koersstijging. Het is nu aan datzelfde management om die kritiek te weerleggen. Ik ben benieuwd. Kan nog spannend worden. Onze noorderburen zijn sowieso heel gevoelig voor buitenlandse koopinteresse in een monumentaal Nederlands bedrijf. Men beweert dat het management van Philips beter kan. Het is nu aan dat management om die kritiek te weerleggen