“Bedrijven met al die burn-outs kunnen hier nog iets leren”
De Wroeter helpt 35 jaar mensen die op de arbeidsmarkt uit de boot vallen
KORTESSEM - Naar hun eerste markt trokken ze met een oude behangtafel, wat groenten, zelfgebakken brood en een paar vette konijnen. Vandaag, 35 jaar later, is De Wroeter niet meer weg te denken van diezelfde markten. Intussen zelfs een kleine ‘multinational’ met de activiteitenboerderij en winkel in Kortessem, de serres in Hasselt, een eigen hotel in de pastorie van Gors-Opleeuw, een taverne in Kiewit, het eco-restaurant op Greenville, de Stroopfabriek en een confituuratelier in Wimmertingen. Wat niet veranderd is: de mensen die ze hier aan het werk helpen. Mannen en vrouwen die moeilijk een plek vinden op de gewone arbeidsmarkt. “Maar met zoveel talenten en mogelijkheden. Wij kijken nooit naar wat die 250 mensen niet kunnen”, zeggen pioniers Jos Santermans en Carola Coenjaerts.
Eigenlijk zijn jullie helemaal niet begonnen met het idee om groenten te gaan telen, een hotel te runnen, een eco-restaurant. Mensen zinvol hun dag helpen vullen, daar draaide het om.
Carola Coenjaerts: “Het is gestart vanuit Open Thuis, wat nu begeleid wonen heet. Die zorgden voor een thuis voor mensen met een mentale handicap, maar er waren geen bezigheden voor overdag. Ze konden niet naar een beschutte werkplaats, gingen soms maar naar het daghospitaal. Gewoon omdat er niets was. Ik was net afgestudeerd als orthopedagoog: of ik niet wat activiteiten met hen kon bedenken? En zo zijn we begonnen, letterlijk in de veranda van de leefgroep: met koken, groenten kweken, taartjes bakken, eigen choco makken. Eenvoudige dingen die iedereen kan. Maar die resultaat hebben. We wilden het zeker niet op de klassieke manier doen: het moest zin hebben, iets zijn waarin ze goed zijn en de groep moest gevarieerd zijn. Met zes mensen zijn we gestart.”
Die zes zijn er nu bijna driehonderd. Met wie werken jullie?
Een man van 54 jaar die trots zijn eerste diploma kettingzagen toont. Daarvoor doe je het
Jos Santermans
“Mensen die niet echt op de gewone arbeidsmarkt terechtkunnen, die daar uit de boot vallen. Wij focussen op wat ze wel kunnen, iedereen heeft talenten. Zo zijn we begonnen en dat is vandaag nog steeds ons uitgangspunt. Dit zijn mensen die overal te horen krijgen dat ze iets niet kunnen, je weet niet wat het voor hen betekent om eens beter in iets te zijn dan een ander. Zo belangrijk voor hun zelfwaarde. Het is zeker geen homogene groep: er zijn mensen met een mentale handicap, met een psychiatrisch verleden, exdrugspatiënten, mensen met autisme... Die diversiteit maakt het niet altijd makkelijk om samen te werken: soms storen ze zich aan elkaar. Die vindt het te luid, een ander is te traag... Dat leidt al eens tot conflicten, maar ook dat moet kunnen. Want daaruit kunnen ze leren: hoe omgaan met discussies, assertiviteit, respect voor anderen. Zoals dat in de buitenwereld werkt. We weten intussen ook wel dat we niet iedereen kunnen redden. Met sommigen beginnen we er zelfs niet meer aan. Alhoewel, onze jonge collega’s overtuigen ons vaak om het toch te proberen.”
Wat doen jullie het liefst?
Carola Coenjaerts en Jos Santermans:
“Dingen waarvan je het resultaat ziet, boerderijactiviteiten zijn daar uitermate geschikt voor. Je moet niet te veel kunnen en je ziet meteen wat jouw werk oplevert. Of bijvoorbeeld in de bakkerij: ’s morgens doe je het meel in de kneder en een paar uur later ben je de broden aan het verkopen. Alleen de afwas... Maar we proberen mensen zo veel mogelijk de dingen te laten doen die ze graag doen. Het vreugderendement is hoog. Traditionele bedrijfsleiders zouden hier nog iets kunnen leren, met al die burn-outs tegenwoordig. Ook tere kasplantjes kunnen voor dikke tomaten zorgen mits de juiste compost... Een van de mooiste verhalen van onze mensen is dat van die alternatief gestrafte die een blinde gast hier leerde spitten. Een kerel die nog nooit iets goeds gedaan had in zijn le-