IS verdreven uit Mosoel
Tweede grootste stad van Irak is bevrijd, maar wat nu?
Na negen maanden van verwoede gevechten, heeft de Iraakse premier Haidar al-Abadi zondag de bevrijding van Mosoel uitgeroepen. Een belangrijke symbolische overwinning op Islamitische Staat, maar de strijd is nog lang niet gestreden.
Drie jaar lang was Mosoel in handen van Islamitische Staat. In juni 2014 viel de tweede grootste stad van Irak op amper vier dagen tijd in handen van de terreurorganisatie. Het Iraakse leger zette het op een lopen. Op 4 juli 2014, bijna dag op dag drie jaar geleden, riep IS-leider Abu Bakr Al-Bagdadi vanuit de Al-Nuri-moskee in het centrum van Mosoel het kalifaat uit. Het was zijn enige publieke optreden en meteen ook het absolute hoogtepunt van Islamitische Staat. De terreurorganisatie droomde van een eigen natiestaat en kreeg die zo goed als in de schoot geworpen. Irak stond op imploderen.
Dat Mosoel drie jaar later opnieuw in handen is van het Iraakse leger, betekent dan ook een belangrijke symbolische overwinning. Bijna 2.000 IS-strijders lieten het leven bij de strijd. Hoewel er gisteren her en der in het stadscentrum nog altijd hevig werd gevochten, is het duidelijk dat het kalifaat aan duigen ligt. De beroemde Al-Nuri-moskee is gereduceerd tot puin, Al-Bagdadi is volgens de Russen omgekomen bij een van hun luchtaanvallen.
Guerrilla
Maar de overwinning in Mosoel betekent niet dat IS verslagen is. Verre van zelfs. Hoewel de officieuze IS-hoofdstad Raqqa nu ook omsingeld is door Arabische en Koerdische milities, heeft de terreurorganisatie nog altijd stevig de controle over een groot deel van Syrië en Irak, vooral gebieden die onbeheerd zijn gelaten door het zwakke centrale gezag in Damascus en Bagdad.
De strijd daar kan nog jaren duren, zeker nu IS zich klaar lijkt te maken om zich om te vormen van een openlijke terreurorganisatie met een eigen staatsbestel naar een ondergrondse guerrillabeweging die her en der ter wereld de kop opsteekt.
Het beste voorbeeld is de door IS ontketende opstand op het Filipijnse eiland Mindanao. De terreurorganisatie is anno 2017 een globaal probleem, dat niet vanzelf zal verdwijnen van zodra het territorium van IS in Irak en Syrië is veroverd.
Dat schept ook de mogelijkheid voor IS om elders het kalifaat opnieuw uit te roepen. In het noorden van Afghanistan misschien, waar de terreurorganisatie de afgelopen maanden steeds meer voet aan grond kreeg nu ze de steun hebben verworven van stammen die vroeger loyaal waren aan de Taliban. Ook in Libië, waar IS terrein verloor, lijkt de organisatie zich nu te hergroeperen.
Wederopbouw
En dan is er nog de verwoesting in Irak en Syrië. Die landen staat een enorme taak te wachten, Mosoel ligt na negen maand van huis-tothuisgevechten en aanhoudende bombardementen van de internationale coalitie volledig in puin. Van de 2 miljoen inwoners zijn er 900.000 gevlucht. De kosten voor de wederopbouw, die nog jaren kan duren, worden op minstens 1 miljard dollar geschat. Een hele generatie zal straks getekend zijn door de trauma’s van de oorlog. Net in dat soort milieus gedijen organisaties als IS.