EU-operatie voor Libische kust
Libië laat Italiaanse schepen toe in territoriale wateren
Italiaanse schepen zullen eind augustus al in de Libische territoriale wateren optreden tegen mensensmokkel. En ook een uitbreiding in die zin van het verlengde mandaat van de Europese reddingsoperatie Sophia is mogelijk. Een goede zaak, zegt Europarlementslid Ivo Belet (CD&V), net terug van een werkbezoek aan Italië waarin ook het ‘moederschip’ van Operatie Sophia werd aangedaan. “Enkel door samenwerking met Libië kan de greep van de mensensmokkelaars gebroken worden.” Vandaag keert het fregat LouiseMarie, dat deze zomer deel uitmaakte van Operatie Sophia, terug naar Zeebrugge. Sinds twee jaar strijdt Sophia (officieel Eunavfor Med) tegen de mensensmokkelaars die al honderdduizenden vluchtelingen over de Middellandse Zee vervoerden. Eerder deze week verlengde de Europese Unie de operatie met anderhalf jaar, tot eind 2018. België, vertegenwoordigd door defensieminister Steven Vandeput, stemde voor. En dat ondanks het rumoer uit zijn eigen N-VA tegen verdere Belgische deelname, omdat de operatie door het oppikken en overbrengen van vluchtelingen een “aanzuigeffect” zou hebben.
Libische kust
Sophia zelf staat intussen voor een mandaatsuitbreiding. Volgens diplomatieke bronnen kunnen de Europeanen binnenkort binnen de Libische twaalfmijlszone tegen de mensensmokkelaars optreden. Dat is nodig omdat de tactiek van de criminelen er in bestaat vluchtelingenbootjes tot aan de grens daarvan te ‘begeleiden’, en ze vervolgens aan hun lot over te laten.
De Italianen gaan voor. Gisteren liet premier Gentiloni weten dat Italiaanse schepen al eind augustus - op verzoek van de door de VN erkende regering in Tripoli in de Libische territoriale wateren kunnen opereren, wat die regering eerder niet toestond. Europarlementslid Ivo Belet (CD&V) bracht recent met de subcommissie Defensie van het EP een werkbezoek aan Italië waar de hoofdkwartieren van het Europese grensagentschap Frontex en de NAVO bezocht werden. ‘Hoogtepunt’ was een bezoek aan de San Giusto, het Italiaanse vlaggenschip van Operatie Sophia. Ivo Belet: “Een uitbreiding van het mandaat van Operatie Sophia hangt al enige tijd in de lucht. Door het trainen van de Libische kustwacht waren Europeanen toch al binnen de twaalfmijlszone actief.”
De Europese samenwerking met Libië zit in een stroomversnelling, ondanks de complexe machtsverhoudingen in het gefragmenteerde land. “Dinsdag was er het initiatief van president Macron die de westelijke en oostelijke delen van Libië naar een bestand loodste. Italië voelde zich gepasseerd”, zegt Belet. “Het heeft als voormalige koloniale macht Libische terreinkennis. Belgische diplomaten zouden ook wenkbrauwen fronsen als Nederlanders zich met Congo gingen bemoeien. Maar Macron wijst wel de weg. Ook met de tribale leiders aan de zuidelijke grens van Libië moeten we samenwerken om vluchtelingen naar hun land van herkomst over te brengen. Tegelijk weten we dat Libië gevaarlijk blijft: migranten worden er op grote schaal mishandeld. Een push-backbeleid – hen terugduwen naar Libië – blijft immoreel. ”
Hotspots
Gisteren stelde president Macron voor om ‘veilige hotspots’ in Libië
Ivo BELET op te richten, een omstreden plan vanwege de toestand in het land. De ‘hot-spotaanpak’ is de kern van de Europese opvang van in Italië (en eerder Griekenland) aangekomen vluchtelingen aan de buitengrenzen van de Unie. De hotspots zijn er om de nieuwkomers snel te registreren, identificeren en te screenen. Ze scheiden vluchtelingen die kans maken op asiel van mensen die daar geen aanspraak op hebben, en wellicht terug moeten. Tijdens de vluchtelingencrisis van 2015 bleken de eerste hotspots – Lesbos was voorloper – onderbemand en overmand. “Het ging er mensonwaardig aan toe. Europa schoot tekort, luidde de kritiek”, zegt Belet. “Dat is veranderd. De chaos heeft plaats gemaakt voor een functionerende operatie. Je kunt alleen respect hebben voor de inzet waarmee de mensen van Frontex en Italiaanse overheden de migranten opvangen.” De opgave blijft enorm. “Dit jaar zijn al 100.000 mensen in Italië aangekomen. Tijdens ons bezoek hoorden we van een nieuwe route: vanuit Turkije naar de Italiaanse zuidoostkust. Wellicht in handen van Oekraïense en Russische georganiseerde misdaad.”
Er is nu ook een nieuwe vluchtelingenroute: vanuit Turkije naar de Italiaanse zuidoostkust. Wellicht in handen van Oekraïense en Russische georganiseerde misdaad