Vaticaan pikt euthanasie bij Broeders van Liefde niet
Belgische Broeders van Liefde moeten plooien of ze zijn geen katholiek meer
SINT-TRUIDEN - De Belgische tak van de Broeders van Liefde moet zijn visietekst die euthanasie mogelijk maakt in de eigen instellingen van de orde weer inslikken. Dat zegt het Vaticaan. Als ze dat niet doen, verliezen ze hun katholieke identiteit. De psychiatrische instelling Asster in Sint-Truiden heeft de visietekst nog niet goedgekeurd, de andere instellingen van de Broeders van Liefde deden dat wel al. “Wij zijn er nog mee bezig”, zegt directeur Jaak Poncelet. “Dit is niet iets waar je licht over gaat.”
SINT-TRUIDEN - De Belgische afdeling van de Broeders van Liefde krijgt van het Vaticaan een maand de tijd om de visietekst die euthanasie in hun psychiatrische instellingen mogelijk maakt weer in te slikken. Anders zijn ze geen katholiek meer. Het ultimatum komt er op instigatie van René Stockman, de Belgische generaal-overste van de Broeders van Liefde in Rome. “Dit is een triest spel, dat heel persoonlijk wordt gespeeld”, zegt jezuïet Marc Desmet. In het Truiense Asster, een instelling van de Broeders van Liefde en een van de grootste psychiatrische ziekenhuizen van het land, is die visietekst nog niet goedgekeurd. “Dat is niet iets waar je licht over gaat”, klinkt het daar.
Broeder Stockman wil voor zijn eigen ideeën zelfs de Vlaamse orde laten teloorgaan. Dat is niet broederlijk, zelfs niet evangelisch
Marc DESMET Euthanasie-expert Jessa
René Stockman, de baas van de Broeders van Liefde wereldwijd, maakte al in mei vanuit Rome duidelijk dat de visietekst van de Belgische afdeling over euthanasie bij psychisch lijden niet kan. Ook al is die visietekst erg genuanceerd. Als een psychiatrische patiënt in een van hun instellingen om euthanasie vraagt, zoeken ze zo veel mogelijk naar alternatieven. “Maar tegelijk willen we de autonomie van de patiënt respecteren”, luidt het in de visietekst.
“Het is niet zo dat we euthanasie zomaar toelaten”, zei Raf De Rycke, gedelegeerd bestuurder van de Broeders van Liefde en voorzitter van de raad van bestuur van Asster, eerder in onze krant.
Wegsturen
Het christelijke opinieblad Tertio pakte gisteren uit met het nieuws dat – na Broeder Stockman en de Belgische bisschoppen – ook het Vaticaan tegen de visietekst over euthanasie is. De Congregatie voor de Geloofsleer wijst op de onverenigbaarheid van de euthanasienota met de leer van de kerk. In een brief aan generaal-overste René Stockman verwijst kardinaal Gerhard Müller naar teksten van het Tweede Vaticaans Concilie en paus Johannes Paulus II over euthanasie. Ook paus Franciscus heeft zich volgens de inmiddels voormalige prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer meermaals uitgesproken tegen wat hij “de wegwerpcultuur” noemt. De prefect voor de Instituten van Godgewijd Leven, kardinaal Jo o Braz de Aviz, gaat nog een stap verder en stelt concrete maatregelen voor. De broeders die deel uitmaken van het bestuur van de organisatie Broeders van Liefde in België, moeten nu een geschreven verklaring ondertekenen waarin zij hun volledige instemming met de katholieke leer bevestigen. Daarnaast moet het provincialaat zijn visietekst rond euthanasie bij psychisch lijden in een niet-terminale situatie herzien.
Doen de betrokken broeders en de organisatie dat niet, dan dreigt voor de broeders ‘wegzending’ uit de orde en voor de organisatie het verlies van de katholieke identiteit. Zowel de betrokken broeders als de organisatie werden door Stockman op de hoogte gebracht van de brief van het Vaticaan. Zij krijgen nu een maand om te reageren.
“Niet broederlijk”
Binnen de kerk klinkt kritiek op de demarche van Stockman. Dokter Marc Desmet, jezuïet en euthanasie-expert in het Jessa Ziekenhuis in Hasselt, heeft een slecht gevoel bij de hele zaak. “Eigenlijk draait dit allemaal rond de figuur van Broeder Stockman. Hij wil het koste wat het kost zijn eigen ideeën doorvoeren. Daarvoor zou hij zelfs de Vlaamse orde laten teloorgaan, en sommigen persoonlijk raken. Dat is niet broederlijk. Niet evangelisch zelfs. Ik vind het een triest verhaal.”
De Broeders van Liefde zijn nog wel vertegenwoordigd in de instellingen van hun orde, maar ze zijn er eigenlijk geen baas meer. De instellingen zijn zelfstandige vzw’s die hun eigen koers varen. Asster in Sint-Truiden is met 580 bedden een zeer grote instelling, maar ook in deze raad van bestuur zitten nog maar twee broeders. Ze hebben zich in mei en juni al over de visietekst gebogen. “Maar er is nog niets beslist, we zitten nog in de fase van de bespreking”, zegt directeur Jaak Poncelet. “Dit is iets wat we rustig willen bekijken. Asster is ook een buitenbeentje, want we zijn een fusieziekenhuis met de Zusters van Liefde. In onze raad van bestuur zitten niet alleen vertegenwoordigers van de Broeders, maar ook mensen uit zorgnetwerken, zoals een huisarts of iemand van de universiteit.
Aangezien wij een aparte vzw zijn, moesten wij de visie-
tekst ook apart bekijken. We mogen niet ontkennen dat er bij ons mensen zijn met een doodswens en we praten daar ook over. Er zijn sinds het fusieziekenhuis bestaat twee vragen voor euthanasie geweest. Daar is een traject voor opgestart, waarna de vraag is verdwenen.”
De Broeders van Liefde hebben op hun website een korte reactie gezet die erop neerkomt dat ze de brief nog bestuderen. “We gaan de raden van bestuur nu samenroepen om ons daar over te buigen”, reageert Raf De Rycke, de voorzitter van Asster maar zelf geen broeder. “Ik heb het nieuws vandaag ook via de media vernomen”, zegt Rita Hermans, een dokter die ook in de raad van bestuur van Asster zetelt. “We moeten dit intern volledig uitklaren. Ik kan alleen maar zeggen dat men zeer zorgvuldig omgaat met dit dossier.”
Frans Van Hoorde en Luc Lemmens, de twee Broeders van Liefde in de raad van bestuur van Asster, wilden gisteren niet reageren.