Nederland krijgt schuld van eiercrisis
Landbouwminister en FAVV wijten eiercrisis aan achterhouden informatie door Nederlanders Geen eieren uit Limburgse bedrijven teruggeroepen
“Het is de schuld van Nederland.” Dat was de boodschap van federaal minister van Landbouw Denis Ducarme (MR) en het Federaal Voedselagentschap (FAVV) in de speciaal bijeengeroepen Kamercommissie over de eiercrisis. Het bewijs: in Nederland was al in november 2016 fipronil gevonden in eieren, blijkt uit een gelekte nota. Maar die informatie hebben de Nederlanders niet doorgespeeld aan België. “Ook op de klantenlijst van het betrokken Nederlandse bedrijf hebben we een maand moeten wachten. Eerder konden we in België niet controleren.” Nog voor de Kamercommissies Landbouw en Volksgezondheid, van start gingen, maakte Ducarme al duidelijk wat zijn belangrijkste boodschap zou zijn: als Nederland ons land correct had geïnformeerd, hadden we een maand tijd gewonnen om de fipronilcrisis het hoofd te kunnen bieden. “Nederland heeft België op verschillende momenten niet ingelicht”, zegt Ducarme.
In november vorig jaar werd al de eerste keer fipronil ontdekt, blijkt Herman DIRICKS
CEO FAVV uit een document van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA), dat toevallig in handen van het FAVV is gekomen. Daarna liep het nog meer dan eens fout. Op 19 juni lichtte België Nederland informeel in over de vondst van fipronil, en ook toen kwam er geen informatie over de eerdere ontdekking. In juli deelde Nederland eindelijk mee dat er intussen een gerechtelijk onderzoek liep tegen een Nederlandse firma (ChickFriend) en dat de Belgische autoriteiten hun informatie dus maar bij Justitie moesten gaan halen.
“Maand tijd verloren”
“We hebben een maand tijd verloren, want de klantenlijst van ChickFriend zat bij de Nederlanders”, zegt Ducarme. Pas met die lijst in handen konden de autoriteiten hier Belgische bedrijven controleren. “We vernamen ook pas op 13 juli dat er in maart al een postpakket met fipronil op Schiphol is onderschept.” Dat stond op naam van een van de twee betrokken bedrijven.
“Dat Nederland hier in november 2016 al van wist, verontrust me nog het meest”, zegt Nele Lijnen (Open Vld), die gisteren ook aan de Nederlandse tv uitleg mocht geven over de eiercrisis. De commissie trok namelijk ook buitenlandse pers aan, iets waar Ducarme zich zeer van bewust was. “Dit is geen Belgisch probleem, dit is een Europees probleem. We hebben meer Europa nodig.” Oppositielid Annick Lambrecht (sp.a) gaat niet mee in het bashen van Nederland. “Zo gaan we niet beginnen hè”, zei ze. Ook Hendrik Vuye van Vuye&Wouters waarschuwde: “Deze zwaaideur kan ook terugklappen.”
Gegoochel met data
Het duurde niet lang voor Ducarmes boodschap gisteren onze noorderburen bereikte, waar het Nederlandse parlement meteen om opheldering vroeg. Rob van Lint, het hoofd van de NVWA, sprak de Belgische landbouwminister snel tegen. Volgens hem had Nederland in november 2016 weet van het giftige product in Nederlandse stallen, maar niet in de eieren. “Vreemd”, vindt Nele Lijnen. “Want zo staat het niet in het document. Bovendien staat in de brief die de Nederlandse ministers naar de Tweede Kamer stuurden, een foute datum. Daarin schrijven ze dat België Europa pas op 27 juli heeft ingelicht, terwijl dat 20 juli is. Bewust?”
Chronologie
We krijgen al tien à twaalf doorlichtingen per jaar: Europa, landen waar exportcontracten mee zijn,... ze komen ons allemaal controleren
Naast Nederland kreeg ook het FAVV in de commissie een veeg uit de pan. Het Voedselagentschap lichtte de ministers van Landbouw en Volksgezondheid pas op 24 juli in. Te laat, vindt Ducarme. FAVV-topman Diricks verweerde zich gisteren in de commissie met het argument dat zijn dienst niet elke melding aan de minister kan doorgeven. “In 2016 waren er dat 910.” Wel gaf hij toe dat de analyses lang op zich lieten wachten, “soms dubbel zo lang als aangekondigd”. Van een doorlichting van het FAVV wil Diricks niet weten. “Wij krijgen al tien à twaalf doorlichtingen per jaar: Europa, landen waar exportcontracten mee zijn,... ze komen ons allemaal controleren.” Diricks wil ook de discussie over de Europese norm rechtzetten. Het FAVV hanteert namelijke andere berekeningen dan toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven) en dat heeft hem duidelijk geïrriteerd. Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) valt de FAVV-topman bij. “De norm is overal dezelfde: een kind van acht kilo mag twee eieren per dag mag eten. De toxicoloog is het twee keer op tv moeten gaan uitleggen”, aldus De Block.
Duits labo
Uit het verslag van het FAVV blijkt nu ook hoe het komt dat fipronil in mei plots hier ontdekt is. Een Belgisch bedrijf had een nieuw Duits labo aangesteld om zijn producten te controleren en daar testen ze ook op fipronil. Die waarde liep op tot liefst 1,2 mg/kg, ver boven de norm van 0,005 mg/ kg. Bij een nieuwe analyse van FAVV bleek die waarde dan weer veel lager te liggen.
Dat het Europees alarmsysteem pas op 20 juli is ingeschakeld, heeft volgens Diricks ook een reden. “20 juli was het eerste moment waarop er voldoende precieze informatie beschikbaar was waarmee andere Europese lidstaten aan de slag konden.”
Het FAVV heeft de lotnummers bekendgemaakt van eieren die uit voorzorg worden teruggeroepen als gevolg van de fipronilcrisis. Maar wat kun je eigenlijk leren van die lotnummers? Onder meer dat de teruggeroepen eieren niet uit Limburgse leghenbedrijven komen. De consument kan de teruggeroepen eieren identificeren op basis van de volgende codes: 2BE3084-02, 2BE3084-03, 2BE3084-06, 2BE3123-A, 2BE3123-B, 2BE3123-C, 3BE4004, 3BE4005, 1BE8016, 3BE3114. Het FAVV vraagt om die eieren niet op te eten, maar terug te brengen naar de winkel. Eén code is gisteren overigens nog gecorrigeerd door het FAVV. Het eerste cijfer geeft aan uit welk houderijsysteem het ei komt: bio (0), vrije uitloop (1), scharrel (2) of verrijkte kooi (3)
De letters staan voor het land van productie. BE is de code voor België. Het eerste cijfer na de landcombinatie staat voor de provincie. De teruggeroepen eieren hebben meestal de provinciecode van West-Vlaanderen (3). Geen enkel lotnummer heeft de Limburgse provinciecode (7).
Dan volgt het registratienummer van de producent (toegekend door FAVV).