“Risico bij vrijheidstoekenning nooit nul”
Dader stond terecht voor onthoofden van Mariabeeldjes
“Hij is niet gek genoeg voor internering”, zei de procureur in juni nog, op basis van het deskundigenverslag, over de 35-jarige Diepenbekenaar. Bartosz Z. stond toen terecht voor het vernielen van 16 Limburgse kapelletjes en het onthoofden van verschillende Mariabeeldjes. De zelfverklaarde satanist zei toen tegen de rechtbank “geprovoceerd te zijn door die idioten van christenen.”
De beschuldigde gaf een verwarde indruk voor de rechtbank. Hij verscheen in camouflagepak, predikte de leer van satan en vertelde dat hij zich “bespioneerd en achtervolgd voelde.” De rechter polste bij het openbaar ministerie of een internering niet beter op zijn plaats was, maar de procureur hield zich aan zijn strafvordering van acht maanden cel. “Hij is niet gek genoeg”, klonk het. “Daarom is hij ook vrijgelaten uit de instelling.” Het parket wenste gisteren geen commentaar te geven omdat de uitspraak in deze zaak er pas op 16 augustus is. Bartosz Z. werd in 2016 wel al eens gedwongen opgenomen, maar na een maand vrijgelaten. Daarna trof de politie hem vaak doelloos dolend aan in het dorp waar hij zijn tijd vulde met vandalenstreken zoals het openleggen van rioolputten op het fietspad. In Diepenbeek snappen mensen niet waarom hij niet opnieuw geïnterneerd werd.
Twee procedures
“Bij een gedwongen opname zijn er twee procedures”, zegt Jaak Poncelet, algemeen directeur van het psychiatrisch ziekenhuis Asster in Sint-Truiden. “Er is een spoedprocedure van het parket in dringende gevallen die daarna moet bevestigd worden door de vrederechter. De gewone procedure loopt via het vredegerecht en is aan drie voorwaarden verbonden. Er is sprake van een geestesziekte na een psychiatrische analyse. De persoon is een gevaar voor zichzelf of zijn omgeving én er is geen alternatief. Iedereen kan een verzoekschrift sturen, maar dat moet altijd begeleid worden door een medische analyse. Een internering kan er alleen komen na een misdrijf en is dus een justitionele uitspraak.”
“Om belangenvermenging te voorkomen, kan een psychiatrische instelling nooit zelf beslissen over een gedwongen opname of een verzoekschrift indienen. Ook niet tegen een eigen patiënt”
Vrijheid
“De psychiater kan wel een opheffing uitspreken waardoor hij een patiënt zijn vrijheid toekent. Een gedwongen opname is altijd zo kort mogelijk om daarna in samenspraak met de patiënt nazorg te doen via de huisdokter of ambulante zorg.”
“In Aster hebben we 350 gedwongen opnames per jaar. Die mensen krijgen altijd een professionele opvolging van een interdisciplinair team. Niet iedereen die een moord pleegt, is een psychiatrisch patiënt. En je kunt net zo min zeggen dat iedereen met een psychiatrische pathologie een moord zal plegen. Het risico bij de vrijheidstoekenning van patiënten is helaas nooit nul.”