“Soms leek het hier in hartje Hasselt o
Mieke Strauven en Pieter Judo gieten versierde wijken in boek
Buiten Hasselt heeft niemand van het woord gehoord, maar elk Zevenste Jaar zijn de rotten opnieuw wereldberoemd in de provinciale binnenstad. Geen rechtgeaarde Hasselaar die niet op een augustusavond wandelt langs vallende Moorse kinderen, verdrinkende vissers of de oudste inwoners van de stad. Om nog niet te spreken van de verraste toeristen die hun ogen uitkijken. “Rotten gaan niet vooral over religie. Ze staan voor ontmoetingen tussen buren, maanden samenwerken, elkaar leren kennen”, beschrijven Pieter Judo en Mieke Strauven, die de rotten vandaag en gisteren in 350 pagina’s verzamelen.
Maar goed, wat is nu een rot?
“De naam gaat terug naar de middeleeuwen. Als je als stad stadsrechten kreeg, mocht je instaan voor de eigen verdediging. Per straat of wijk ontstond een soort van sociaal netwerk en stilaan kreeg dat een militaire betekenis. Mensen die een eenheid gingen vormen en in tijden van oorlog opgeroepen werden om de veiligheid te verzekeren. Met de komst van de moderne legers verloren die rotten hun betekenis, je kon niet echt meer iets doen met die stadswijklegers. Maar in Hasselt zijn de rotten blijven bestaan door de Virga Jessefeesten en andere grote evenementen zoals de blijde intrede van de vorst. De wijkcomités gingen dan elk zorgen dat hun straat of wijk mooi versierd en bebloemd was. Maar bij de Zevenjaarlijkse Feesten boomde het nog een beetje meer. Dan was het echt de ene buurt die de andere de loef probeerde af te steken.”
En dat nog steeds een beetje anno 2017. Sommige wijken hebben ook wel echt hun traditioneel ‘ding’: een mirakel van de Virga Jesse?
“Die zijn inderdaad gekoppeld aan een bepaalde straat. Zoals het vallende kind van de Morin dat gered werd door tussenkomst van de Virga Jesse. Elke keer wordt dat mirakel weer uitgebeeld in de Kapelstraat, aan het huis waar het echt gebeurd is. Of de schaliedekker die van het dak tuimelde op de Grote Markt, ook die keert daar weer iedere editie terug.”
Jullie zijn nu al die rotten, sinds generaties, in een boek aan het gieten?
“Dat heb ik eigenlijk mijn vader beloofd (Paul Judo was de vorige voorzitter van het Virga Jessecomité, hij is in 2014 overleden, nvdr). Elke vrije avond gaat intussen op aan het boek: foto’s zoeken, archieven doorpluizen, bij mensen aanbellen of ze iemand van het rot kennen. Vanaf 1884 (toen de eerste foto’s opdoken) tot deze editie brengen we in beeld, met per rot een overzicht. Sinds de feesten zevenjaarlijks werden in 1682 zijn er maar twee edities geschrapt: de eerste keer door de Franse Revolutie en de tweede keer tijdens de Tweede Wereldoorlog. We hebben het geluk gehad dat sommige families echt hele archieven, albums, verslagen van vergaderingen en grote collecties foto’s hebben bijgehouden. Of bijvoorbeeld die man die in 1968 elke straat in beeld heeft gebracht, hij had er een sport van gemaakt om ze allemaal te hebben.”