Vuur maken in spetterende finale
EXPEDITIE NOORD
Snel vuur maken, raadsels oplossen, fysiek ijzersterk zijn, ... Wie Expeditie Noord en de bijhorende som van 1.500 euro wil winnen, moet van alle markten thuis zijn. Al die vaardigheden worden op de laatste dag nog één keer getest, in een ultieme en minutieus uitgedachte finaleproef. En zoals na elke wedstrijd kan er maar een de beste zijn, maar over één ding zijn winnaar en verliezers het eens. “We hadden veel van deze reis verwacht, maar het zat nog zo veel beter in elkaar.” Tien dagen lang konden we bij de organisatie van Beyond Borders geen spoor van stress of ongerustheid opmerken. Zelfs een klapband vlak voor de Deense grens, een tegenwerkende parkeerautomaat of een weggehaald trollenbeeld kon dit viertal op geen moment uit balans brengen. Maar wanneer op de laatste dag de finaleproef moet klaargezet worden, slaat de sfeer heel eventjes om. Even geen grapjes, even geen imitaties van een typetje van Chris Van den Durpel. Ze moeten plaats ruimen voor bittere ernst. “Tijdens deze proef mag er absoluut niets misgaan”, klinkt het. “Het gaat tenslotte om 1.500 euro, en dat is veel geld. We willen geen discussie over de winnaar achteraf, en zeker niet omdat we zelf een foutje gemaakt hebben.”
Dat er vóór die finaleproef, waarin de helft meer punten te verdienen zijn dan bij de vorige proeven, nog drie duo’s kans maken op dat bedrag, speelt wellicht ook een rol. “Slechts één keer had een duo al zo’n grote voorsprong dat de finaleproef geen scherprechter meer was”, zegt Jens, een van de vrijwilligers van Beyond Borders. “Maar dit is wel heel erg spannend, ja.”
“Succes”
De opbouw voor de finaleproef zit dan ook minutieus in elkaar. Op amper een uur tijd toveren Joris en co een wervelend parcours te- voorschijn. Als de deelnemers het sein krijgen om aan de start te verschijnen, kijken ze hun ogen uit. De duo’s die nog kans maken op de zege, schudden elkaar nog eens vriendschappelijk de hand. “Succes”, klinkt het, maar vergis u niet: iedereen wil winnen.
Wie dat parcours het snelst wil afleggen, moet niet alleen over de nodige creativiteit, fysieke mogelijkheden en stalen zenuwen beschikken, maar moet ook goed opgelet hebben tijdens de voorafgaande dagen. Zo moeten de duo’s bij de start al meteen een touwtje op twintig centimeter hoogte doorbranden door zelf vuur te maken. Niet op de ‘moderne’ manier met lucifers of aanstekers - “taboewoorden in Hardanger Base Camp”- maar wel met een magnesiumstick en berkenschors. Die techniek leerden ze een dag eerder tijdens de workshop ‘vuur maken’ van Robert Koesharto, de uitbater van het basecamp. “De fout die iedereen in het begin maakt, is om te wilde en lange bewegingen te maken over de magnesiumstick”, had Robert nog gezegd. Tijdens die sessie ging het bij de meeste duo’s verrassend vlot. Maar nu gaat het om de knikkers. En dan durft het al eens tegenzitten. “Het is zo frustrerend als dat niet lukt”, fluistert Joris ons toe. “Dan begin je jezelf op te jagen, en lukt het zeker niet.” Er wordt dan ook flink gevloekt, want het is snel duidelijk dat daar de schifting al gemaakt zal worden.
Cijferslot
Gerry en Steve, die voor aanvang van de proef aan de leiding stonden, zijn het snelst weg. Hun gretigheid is groot, zo blijkt wanneer een van hen al een tuimeling maakt bij het lopen naar de volgende opdrachten. Daar moeten ze zo snel mogelijk een kistje zien te openen. Maar de code van het cijferslot staat op een balletje, en dat ligt dan weer onderaan een buis die vastzit in de grond. Het water uit de beek, naar de buis gebracht met een dichtgeknoopte jas en volgelopen schoenen, brengt soelaas.
In dat kistje vinden de duo’s een plattegrond van de tunnels. In die tunnels - pikdonker - gaan ze met behulp van een fakkel en het kaartje op zoek naar een aantal amuletten en een wiskundig raadsel. Pas als ze alles gevonden en opgelost hebben, mogen ze finishen. Bram en Dries, die ook nog kans maken op de eindzege, komen als eerste aan, net voor Gerry en Steve.
Maar het wiskundig raadsel kan de hele uitslag van de proef nog flink door elkaar gooien. Wie dat fout heeft, eindigt immers achter iedereen die het wel juist heeft. “Ik heb destijds de eindzege verspeeld omdat we het raadsel niet opgelost kregen”, zegt Jens, die twee
jaar geleden meedeed aan de eerste editie. “Daarom hebben we het raadsel nu minder moeilijk gemaakt. We willen niet dat de eindzege enkel daarvan afhangt.” Voor de oplossing van het raadsel is het echter wachten tot ’s avonds, wanneer de eindstand met de nodige elegantie bekendgemaakt wordt. Het verhoogt de spanning alleen maar. Of zoals een van de deelnemers het verwoordt: “Eigenlijk is het knap bedacht dat we nu zo lang moeten wachten. Maar op dit moment vind ik het verschrikkelijk.”
Respect
Na afloop zijn ze uitgeput, de zestien deelnemers van Expeditie Noord 2017. Maar dat ze spontaan de vier mensen van Beyond Borders helpen bij het opruimen van al het spelmateriaal, zegt veel over het respect van deze groep voor de organisatie. “We hadden hier enorm veel van verwacht, maar het zat nog zo veel beter in elkaar”, klinkt het in koor. Van daaruit gaat het naar een hotel in de buurt, voor een afsluiting in stijl. De bergschoenen en wandelbroek gaan de trekkersrugzak in, en na een verfrissende douche mogen de hemden, jurkjes en zelfs hakschoenen eruit. Daar worden Steve en Gerry uitgeroepen als winnaars (zie kader). Het podium is overigens volledig mannelijk. “Uiteraard zouden we graag eens hebben dat er een vrouwelijk duo wint”, zegt Joris van Beyond Borders. “Daarom proberen we er ook heel wat proeven in te steken waarin vrouwen even veel kans maken als mannen. Maar in de fysieke proeven maken mannen toch vaak het verschil.”
Gewonnen geld
Gerry en Steve krijgen nu 1.500 euro, oftewel de helft van hun totale inschrijvingsgeld. “Maar de meesten hebben maanden geleden al betaald, en dus voelt dat bedrag wel aan als gewonnen geld”, zegt Joris. “In de eerste editie kregen de winnaars zelfs 3.000 euro, het volledige inschrijvingsgeld, terug, maar dat vonden ze zelf wat te veel. Ik denk er ook aan om in de toekomst misschien iets anders te voorzien als prijs. Vliegtickets naar een mooie en verre bestemming of zo. Dat straalt toch meer uit dan geld.”
“Na een van de vorige edities had een duo beloofd om de groep een avond lang te trakteren als ze zouden winnen”, vult vrijwilliger Bram aan. “Dat gebeurde ook. We hebben nog gezegd dat het niet moest, maar ze stonden erop. Die avond heeft hen 800 euro gekost
(lacht).”
En zo komt er, na een gezellig diner en een feestje in de kelder van het hotel, een einde aan deze editie van Expeditie Noord. De zesde in totaal, de eerste sinds Joris en Jana allebei hun job als respectievelijk leerkracht fysica en psychomotorisch therapeute opgaven. “Telkens wanneer ik de voorbije dagen met de deelnemers in het busje rondreed in de prachtige Noorse natuur, dacht ik: ‘wauw, dit is echt onze job”, vat Jana het treffend samen. Het koppel staat nu voor de uitdaging om een evenwicht te zoeken tussen groeien en uniek blijven. “Van sommige reizen, zoals ‘Wie is de saboteur’, zou ik gemakkelijk tien edities kunnen vullen”, zegt Joris. “Maar de vraag is of ik dat wel wil. Het moet ook iets bijzonders blijven.”
En bijzonder, dat is het. Dat hebben we in Noorwegen uit zestien monden gehoord.