Zomerregen
De afgelopen weken heeft de zon zich niet veel laten zien in onze hoek van de wereld. Een drassig wolkendek hield koppig alle zomerse warmte en licht tegen. Van een zeldzame droge namiddag, profiteerde ik om buiten te lezen. In mijn boek stond een zin die ik enkele keren herlas en vervolgens ook onderlijnde: ‘De waarheid is een schuwe vogel’. Terwijl regenwolken uit het westen bleven aanzetten, bereikten ons uit het oosten berichten over oorlogsdreiging.
Twee staatshoofden die het jargon van straatvechters hanteren, dagen elkaar uit. Op een speelplaats levert dat enkele schrammen en een bloedneus op, op het wereldtoneel staat meer op het spel.
Een probleem kan nooit op het niveau waarop het zich heeft gesteld opgelost worden, schreef Einstein. De vader van de atoombom had kennis van zaken. In het gras zat een merel, onbeweeglijk stil. Hij had me gezien, maar vloog niet op. Zijn oog hield mijn blik vast tot ik op m’n schreden was teruggekeerd, naar binnen. Enkele jaren geleden zat er ook een merel onbewogen in het gras, de volgende dag vond ik hem dood terug achter een struik. De waarheid achter zijn stille aanwezigheid was dat de vogel door het dodelijke usutu-merelvirus was besmet. Ik kreeg ooit met de gevolgen van de ziekte van Lyme te maken door een besmette tekenbeet. Sindsdien vermijd ik alle dichtbegroeide paden. Het bospad achter het spoor, langs de Tomatenbeek, bleef lange tijd vrij van struikgewas, maar afgelopen lente veranderde dat. Ik was daarom al een hele poos niet meer in het bos geweest. De hoop dat iemand het pad vrij zou maken, bleek ongegrond.
Op een avond staken m’n zoon en ik daarom de handen uit de mouwen. Een pragmatisch antwoord. De kaboutertjes die met snoeischaren de wildgroei hadden bedwongen, dat waren wij. Merels zijn zeker geen schuchtere vogels, je ziet ze in elke tuin rondhuppelen, zelfs in het midden van de stad. Maar tot het begin van de vorige eeuw waren ze wel schuw, lieten merels zich enkel in bossen opmerken. Het is wellicht honger die de vogels ertoe dreef om de nabijheid van de mens op te zoeken. Waar homo sapiens etensrestjes laat vallen, is meer te bikken dan in een bos. De motivatie van de merel doet aan het antwoord van Willie Sutton denken, de beruchte Amerikaanse bankrover. Op de vraag van een reporter waarom hij banken plunderde, antwoordde hij: “Dat is waar het geld zit.” Als lezer zoekt u misschien naar een thema dat bovenstaande losse fragmenten met elkaar verbindt? Neem het me niet kwalijk, maar schrijver dezes is ook het spoor bijster. Volgen we schuwe vogels, besmette teken of de Koreaanse crisis? Het kan alle kanten uit. Ik ben ook benieuwd.
Het beeld van de zomerse buien helpt misschien. Als regendruppels vloeien tekstfragmenten samen in een beker waarmee ik ze opvang. Niet alles dat uit de hemel valt, is even boeiend of gunstig. Op het bospad regent het ook snoeppapiertjes, flessen en zakdoeken. Als ze niet te vies zijn raap ik ze op. Mijn actie is geen nobele daad, maar wordt door puur egoïsme gemotiveerd, want als ik ze laat liggen blijf ik me er de volgende dagen aan doodergeren. ‘De waarheid is een schuwe vogel’ – het is een versregel die van Olav Hauge komt, een Noorse appelkweker, en dichter.
Hauge schreef over het natuurschoon van zijn land – bomen, vogels, de oogst, wind en regen, veel regen. De neerslagstatistieken voor zijn geboortestreek zijn indrukwekkend.
Soms bracht de wind naast regen ook nieuws uit de wereld aan. In een gedicht over het Koreaanse conflict tilt hij de problematiek op naar een niveau waar niemand nog het geraas van bullebakken kan horen. Ik zie jullie, skeletmensen van Korea […], De dood kent geen woorden, enkel de bleke grijns van leiders met een koud geweten.
Olav H. Hauge (1908-1994),‘Korea’, uit: ‘Luminous Spaces’(2016), vert. Olav Grinde Een dag later is de merel uit de tuin verdwenen. Het zwijgen dat hij heeft achtergelaten, stemt niet echt gerust. Straks spoelt de zomerregen zijn waarheid weg. Good luck en tot ziens. Uw trouwe dienaar, FB