We staan steeds vaker stil tijdens daluren

‘Camionettisering’ van het verkeer veroorzaakt verzadigd wegennet

Het fileleed op de Belgische wegen tijdens de daluren – van 10 tot 15 uur – is de eerste helft van 2017 explosief gestegen. “We merken dat automobilisten niet-noodzakelijke verplaatsingen tijdens de spits uitstellen”, zegt Danny Smagghe van mobiliteitsorganisatie Touring. “Daardoor stagneren de ochtend- en avondfiles, maar is het vaker aanschuiven op ‘rustige’ momenten.” Ook de toenemende ‘camionettisering’ van het goederenvervoer draagt bij tot de verzadiging van ons wegennet.

Eerst het goede nieuws: de eerste zes maanden van 2017 stonden we met zijn allen iets minder lang in de file tijdens de dagelijkse ochtenden avondspits, zo blijkt uit de meest recente filebarometer van Touring. De mobiliteitsorganisatie spreekt van een kentering. “We hameren er al jaren op om niet-noodzakelijke verplaatsingen tijdens de spits uit te stellen. Voor het eerst lijken de Belgen dat advies ook ter harte nemen”, zegt Danny Smagghe, die er evenwel meteen aan toevoegt dat er geen reden tot euforie is. Tegenover het lichtjes afgenomen fileleed tijdens de spits staat immers een explosieve stijging van de files in de zogenaamde daluren, tussen 10 en 15 uur. “Doordat mensen vroeger en later naar kantoor vertrekken, zien we dat de files uitlopen.” Het gevolg? De hele dag aanschuiven. Zo staat er tijdens de daluren tegenwoordig ruim dubbel zo vaak 100 kilometer file op de Belgische wegen als twee jaar geleden.

Camionettisering

“De verzadiging van het wegennet wordt bovendien verder in de hand gewerkt door de toenemende ‘camionettisering’ van het goederentransport”, weet Smagghe. “Het succes van e-commerce, waarbij iedereen zijn online bestelling voor de deur laat afleveren, heeft geleid tot een aanzienlijke verhoging van het aantal bestelwagens op de weg. Die vervoeren slechts een fractie van wat een vrachtwagen aankan en rijden de hele dag rond.” Voor mobiliteitsexpert Dirk Lauwers (UGent) zijn de nieuwste cijfers het zoveelste bewijs dat het Vlaamse mobiliteitsbeleid dringend op de schop moet. “Simpele oplossingen zoals vroeger of later vertrekken om de spits te mijden, volstaan al lang niet meer. Het Vlaamse wegennet zit vandaag in een bijna permanente kramp. Die verkeersknoop krijg je enkel nog met een doordacht beleid ontward.”

Onpopulaire oplossingen

In plaats van vooral in te zetten op een betere verkeersinfrastructuur – zoals de Oosterweelverbinding – ziet Lauwers meer heil in onpopulaire oplossingen zoals het rekeningrijden, duurdere parkeertarieven en de afschaffing van de fiscaal aantrekkelijke bedrijfswagens. “Wie met de auto wil blijven rijden, zal daarvoor in de buidel moeten tasten. Daarnaast moet de overheid volop de kaart trekken van alternatieven, zoals aantrekkelijker openbaar vervoer, betere fietsverbindingen en het belonen van carpoolers. De oplossingen zijn bekend. Het is nu alleen tijd dat de regering er ook serieus werk van maakt. Want als we zo doorgaan, kunnen we over een paar jaar niet meer voor- of achteruit.”

Positieve kilometerheffing

Vlaams mobiliteitsminister Ben Weyts (N-VA) laat in een reactie weten vooral graten te zien in een positieve kilometerheffing. “Zo beloon je mensen die de spits mijden. Daarnaast investeert deze regering volop in meer capaciteit op de weg én in alternatieven voor de wagen zoals beter openbaar vervoer, de fiets en vrachtvervoer over de waterwegen.”

Als we zo doorgaan, kunnen we over een paar jaar niet meer voor- of achteruit

Dirk Lauwers Mobiliteitsexpert UGent