Bestuur gewapend naar Genks voorbeeld
Burgemeesters krijgen meer macht om georganiseerde misdaad aan te pakken
GENK - Minister Jambon (N-VA) en Geens (CD&V) willen burgemeesters meer macht geven om op lokaal terrein de georganiseerde misdaad aan te pakken. Voorbeeld is de stad Genk, waar al sinds 2012 een proefproject loopt naar Nederlands model. “De georganiseerde misdaad zo veel mogelijk stokken in de wielen steken”, zo verwoordt Annemie De Boye haar werk. Sinds 2012 coordineert ze de bestuurlijke handhaving in de stad Genk. Wat startte als een proefproject, gebaseerd op Nederlands voorbeeld, groeide in vijf jaar tijd uit tot een echt succes.
Waar ambtenaren van lokale besturen vroeger weinig aandacht schonken aan fenomenen die kunnen wijzen op georganiseerde misdaad, is er nu een structurele aanpak. “Want de onderwereld heeft altijd ergens een raakvlak met de bovengrond”, legt de Genkse burgemeester Wim Dries (CD&V) uit. Hij wijst vooral naar nachtwinkels, massagesalons, café’s en wedkantoren waar mogelijk crimineel geld wordt witgewassen of waar aan mensenhandel wordt gedaan.
In veel gemeenten worden vergunningen voor dergelijke zaken haast achteloos afgeleverd, maar in Genk is die tijd voorbij. “Al onze ambtenaren zijn nu alert en ook speciaal opgeleid om dit soort signalen te ontdekken”, zegt Dries. “Verandert een pand om de zes maanden van eigenaar? Zien we een restaurant waar nooit iemand zit, maar waar wel een dure auto voor de deur staat? Al die signalen worden meteen doorgegeven
We proberen vanuit het lokale bestuur de georganiseerde misdaad zoveel mogelijk stokken in de wielen te steken
Annemie DE BOYE Coördinator bestuurlijke handhaving Genk & Limburg aan de cel handhaving, die meteen actie kan ondernemen.” “Net dat is onze sterkte”, zegt De Boye. “Terwijl het gerecht een langdurig onderzoek start, kunnen wij meteen actie ondernemen en de zaken sluiten of de vergunningen weigeren. Zo maken we het de criminelen zo moeilijk mogelijk. Of zoals burgemeester Dries zegt: we pesten ze op het werk.”
Landelijke aanpak
Samen met een gelijkaardig proefproject dat sinds dit jaar in Antwerpen loopt, staat Genk nu model voor een landelijke aanpak van de georganiseerde misdaad. In een studie die professor Brice De Ruyver (UGent) maakte op vraag van het kabinet Binnenlandse Zaken wees hij op de verdiensten van het proefproject. Minister Jan Jambon (N-VA) en zijn justitiecollega Koen Geens (CD&V) gaan daar nu mee aan de slag. “De volgende stap is de oprichting van ARIEC’s, of Arrondissementele Regionale Informatie- en Expertisecentra. In Limburg en Antwerpen zullen deze Centra eind dit jaar operationeel zijn, met elk drie medewerkers. De ambitie van de minister is ze later in het hele land op te zetten”, zegt De Boye, die ook coördinator voor Limburg is. “Want doe je dit maar in één gemeente, dan creëer je een waterbedeffect: het probleem zal zich verplaatsen”, zegt De Boye. Taak van de ARIEC’s is om de burgemeesters van informatie te voorzien, zodat ze met een wettelijke basis actie kunnen ondernemen. “Nu mag de politie mij geen info geven zolang er geen gerechtelijke uitspraak is”, zegt Dries. “Daardoor moet ik vaak terugvallen op een verbod omwille van de brandveiligheidsvoorschriften. Maar criminelen vinden na verloop van tijd hun weg daarin.” Geens en Jambon werken nu aan kleine wetsaanpassingen om die sluitingen wettelijk mogelijk te maken. In hoeverre de ARIEC’s ook over gerechtelijke informatie moeten beschikken, daarover wordt nog gedebatteerd.
Gewapend of alert
Wim Dries is alleszins voorstander, al spreekt hij liever over alert bestuur dan gewapend bestuur. Een term die moeilijk ligt bij CD&V, want hij komt uit de koker van de N-VA. Speerpunt in hun vorig jaar voorgestelde Veiligheidsplan was het gewapend bestuur, waarbij de burgemeester personen preventief in hechtenis zou kunnen laten nemen. Dat stuitte op felle kritiek van coalitiepartners CD&V en Open Vld. De regeringspartijen lijken zich nu gevonden te hebben in light versie van dat gewapend bestuur. Of alert bestuur. What’s in a name.