“Waterpijp en sigaret zijn nochtans even schadelijk”
Populariteit shishabars blijft stijgen
De populariteit van shishabars, cafés waar de bezoekers met een waterpijp fruittabak kunnen roken, blijft stijgen. Over de hele provincie worden er nieuwe bars geopend en, ook opvallend, het cliënteel wordt almaar jonger. “In de recentste cijfers, tussen 2014 en 2015, zien we dat het aantal waterpijprokers in België met vijf procent gestegen is”, zegt longspecialist Jokke Wynants. Wereldwijd sterven er jaarlijks zes miljoen mensen aan de gevolgen van roken, blijkt uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie. “In dat cijfer zit ook het gebruik van de waterpijp”, zegt Wynants, die longspecialist is voor het Hasseltse Jessa Ziekenhuis. “Er heerst een verkeerd beeld van de waterpijp, dat het minder schadelijk is dan ‘gewoon’ roken. Dat is niet het geval. Uit onderzoek blijkt dat de schade even groot is”, zegt de arts. Waterpijprokers gebruiken dan wel minder vaak dan mensen die sigaretten roken, maar een waterpijpsessie duurt wel veel langer. “Er wordt ook dieper geïnhaleerd, waardoor de schadelijke stoffen zoals teer – dat ook in sigaretten zit – ook dieper de longen ingaan. En dat komt ook de verslavende factor niet ten goede.”
Vijf procent
Het gebruik van de waterpijp is niet nieuw in België, maar de laatste jaren kwamen er ook in Limburg steeds meer shishabars bij, van Lommel tot Sint-Truiden. De recentste officiële cijfers over waterpijprokers zijn een paar jaar oud, van 2014 en 2015. “In 2014 rookte één procent van de Belgen een waterpijp. In 2015 was dat al zes procent.”
Ook bij tieners is fruittabak steeds populairder. Het gevaar daarbij is dat het een opstap kan zijn naar andere verslavende rookwaren. “Roken bij pubers kan ook gevolgen hebben voor de groei”, zegt Wynants. “De hartslag en bloeddruk gaan omhoog, met een beschadiging van de aderen als gevolg.”
Identiteitskaart
“Roken is inderdaad niet gezond”, zegt Ozkan Bozlar, uitbater van shishabar Sortie in Hasselt. “Ongeacht uw leeftijd. Wij informeren onze klanten daar ook over. Het staat duidelijk aangegeven op de tabaksverpakking die de klanten te zien krijgen alvorens wij een waterpijp voor hen klaarmaken.” Bozlar zegt dat het wel moeilijk is om mensen op leeftijd te controleren. “De jongeren liegen gewoon. Officieel mag ik ook geen identiteitskaarten vragen, maar ik doe het wel. Weigert een klant mij zijn identiteitskaart te tonen, dan weiger ik hem de toegang tot mijn zaak.” Af en toe glippen er toch een paar door de mazen van het net. “Dat is onvermijdelijk”, zegt Bozlar.
In 2016 voerde de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid 1.837 controles uit op de verkoop van tabak aan jongeren onder de zestien jaar. “Toen werden er slechts zestien inbreuken vastgesteld”, zegt Jan Eyckmans, woordvoerder van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid. “Maar ook wij weten dat in shishabars ook jongeren vertoeven. De minimumboete voor een inbreuk op de leeftijdsgrens bedraagt 200 euro.”
Roken is van oudsher een Arabische traditie. Maar ook dat is al lang niet meer zo. “Mijn klanten zijn voornamelijk Vlamingen”, zegt Bozlar. “Het is gezellig”, zegt ook Jeroen Corthouts (17) uit Genk. “Ik rook vrij vaak samen met mijn vrienden een waterpijp. Mijn favoriete smaak? Appelmunt. Integratie werkt langs twee kanten, toch.”