“Alleen al voor de sfeer zou ik opnieuw tekenen voor de mijn”
Deel 6
Op woensdagochtend 30 september 1992 werd symbolisch de laatste steenkool bovengehaald in de mijn van Zolder. Enkele dagen eerder al was de kolenproductie stopgezet. Hiermee werd een punt gezet achter de steenkoolontginning in de Benelux. Een historische gebeurtenis die we 25 jaar later opnieuw beleven met de getuigen van toen.
Harry Siwinski (67) heeft Pools-Duitse roots. Hij werkte twintig jaar in de mijn van Zolder, samen met zijn broer Norbert (60). Harry gaf er opleidingen aan nieuwkomers. “Mijn mama is Duitse en mijn vader Pool. In de oorlog, toen mijn vader een student van 17 was, is hij door de Duitsers in een werkkamp gestoken omdat hij pamfletten uitdeelde. Na de bevrijding heeft hij mijn moeder ontmoet. Hij vond in Duitsland geen werk en had gehoord dat ze in Limburg gastarbeiders zochten voor de mijnen. Mijn vader is hier aangekomen in 1947, mijn mama een jaar later. Vader heeft 25 jaar in de ondergrond gewerkt. Hij stierf op zijn 54ste in een verkeersongeval.” Harry’s moeder, Liselotte Hummel (93), leeft nog. Met zijn familie in Polen heeft hij geen contact meer. “Nadat mijn vader Polen verliet, heeft hij zijn ouders nooit meer gezien. We hebben nooit Pools geleerd, ik kan dus niet met mijn familie praten.”
Harry heeft nieuwe mijnwerkers begeleid in Zolder. “Dat deed ik met de TWI-methode, Training with Industry. Het kwam erop neer dat de nieuwe mijnwerkers konden antwoorden op drie vragen. Wat? Hoe? En waarom? Ze moesten weten wat ze moesten doen, hoe en waarom. Meer niet.”
Taal was geen probleem. “We konden ons behelpen met Frans of gebarentaal. Een van de Turkse mijnwerkers knikte op alles ‘ja’. Hij sprak geen Nederlands en voerde telkens alles fout uit. Dus zei ik hem op een dag dat als hij het niet goed deed, ik hem met een plank op zijn helm zou slaan. Vanaf toen deed hij het goed. Soms moest je op een speelse manier het werk aanleren. In de mijn waren we één grote familie. Alleen al voor die sfeer, zou ik onmiddellijk opnieuw tekenen voor de mijn.”