Actie en reactie

Of het land op 10 oktober - de dag dat premier Michel het parlementaire jaar officieel opent - helemaal plat gaat, betwijfelen we. Want alleen de socialistische overheidsvakbond ACOD staakt. De herfst wordt misschien toch niet zo heet als aangekondigd. Het gaat trouwens niet om een ‘staking’ verduidelijkt ACOD, wel om een ‘reactiedag’. Een nieuw begrip. Zouden ze dat ingevoerd hebben, omdat ze zelf goed weten dat het woord ‘staken’ in combinatie met ‘trein’ als een rode lap op een stier werkt bij pendelaars? Dat er op die ‘reactie’ actie zal volgen, is logisch. Mensen zullen ziedend zijn. De tijd dat ze hun schouders ophaalden en braaf een zuurverdiende vakantiedag opofferden, is voorbij.

Waarom ze staken, is niet eens zo duidelijk. Ook in rode politieke kringen weten ze het niet meer goed. Sp.a vond het niet eens de moeite om de premier hierover te interpelleren. Zelfs Meryame Kitir, nochtans een vrouw met een vakbondsverleden, zweeg. Heel vreemd, zeker na het pensioendebat waarin socialisten wel van zich lieten horen. Met succes trouwens. Want die brand heeft de regering intussen wel moeten blussen. ACV was in juli snoeihard over het Zomerakkoord, maar hun mensen gaan gewoon werken. “Een staking is niet de goede manier om de regering op het rechte spoor te brengen”, vindt ACV. Maar ook in eigen socialistische vakbondskringen is er verdeeldheid. ABVV doet bijvoorbeeld al niet mee. En ACOD-onderwijs heeft al weken geleden aangekondigd dat ze niet staken. Ze gaan wel ‘sensibiliseren’, maar dat is iets helemaal anders.

De ambtenaren zijn in elk geval boos om allerlei redenen waar ze bij niet-ambtenaren geen steun voor vinden. Zo zijn ze lastig omdat hun studiejaren niet meer meetellen voor hun pensioenopbouw. En omdat de vaste benoeming wordt afgeschaft voor nieuwelingen. Dat zijn uiteraard mooie privileges die sneuvelen, maar de tijd dat iemand nooit meer verantwoording hoeft af te leggen voor wat hij wel of niet doet, is echt wel voorbij. Trouwens, erg gelukkig zien mensen met ongeschikte jobs er doorgaans niet uit. Die vaste benoeming kan ook een gouden kooi zijn: mensen offeren voor een beetje jobzekerheid vaak te veel van hun talent op. Als het even meezit, komt er vanaf volgend jaar een systeem van gegarandeerde dienstverlening waarbij de treinen bij stakingen misschien - wel rijden. In elk geval moeten de werknemers op voorhand duidelijk laten weten of ze werken of niet. Maar ook dan zal het afhangen van de sleutelfuncties als seingevers, machinisten en begeleiders of de treinen wel rijden of niet. Stakingsrecht is heilig. Maar het recht op elke dag een trein en een bus is dat ook.

Voor ambtenaren sneuvelen mooie privileges, maar de tijd dat iemand nooit meer verantwoording hoeft af te leggen voor wat hij wel of niet doet, is echt wel voorbij