Limburgse cultuursector kritisch over Cultuurplan
Sector worstelt nog met vragen over plannen van Gatz en Philtjens
De Limburgse cultuursector is niet onverdeeld gelukkig met het nieuwe Cultuurplan dat Vlaams minister Sven Gatz en gedeputeerde Igor Philtjens (beiden Open Vld) gisteren voorstelden. Er is bijval voor de aanjager die de Limburgse subsidiedossiers moet verbeteren, maar Jan Boelen van cultuurhuis Z33 heeft samen met zijn collega’s van het nieuwe Limburgse cultuurplatform LIKO ook veel vragen bij de bedragen en de inhoud van het plan. Zo is 1,5 miljoen van de beloofde 3,6 miljoen euro die extra naar Limburg zou vloeien de komende drie jaar eigenlijk een enveloppe die al jaren klaarstaat voor kunst in de open ruimte.
De Limburgse cultuursector reageert verrast en verdeeld op het Cultuurplan Limburg van minister Sven Gatz en gedeputeerde Igor Philtjens (beiden Open Vld). Men is blij dat er iets gebeurt, maar er zijn vragen over de concrete invulling ervan en verbazing over het gebrek aan communicatie met de sector zelf. Jan Boelen van Z33 is hard in zijn oordeel: “Dit is geen plan.” In het Cultuurplan Limburg dat vandaag officieel werd bekendgemaakt, is er sprake van extra geld voor Limburg de komende drie jaar. Onder andere voor een aanjager: iemand die hulp moet bieden met de indiening van betere Limburgse dossiers. Daarnaast zijn er zeven trekkers: cultuurhuizen die hun collega’s in dezelfde sector moeten inspireren en helpen.
Vanuit de sector wordt verdeeld gereageerd. Dat de minister het probleem van de achterstand in Limburg wil aanpakken, wordt positief onthaald. Maar er zijn nog veel vragen. Tom Michielsen van CC Muze (Heusden-Zolder) en Koen Vanduffel van Muziekodroom (Hasselt) zeggen bijvoorbeeld dat ze niet op de hoogte waren dat hun cultuurhuizen plots een trekker zijn. Ze weten niet wat het precies inhoudt en of er financiële middelen voor zijn. Theatergroep Het nieuwstedelijk – eerder aangehaald als een toonvoorbeeld van samenwerking en met uitstekende dossierbeoordelingen – is dan weer geen trekker, ondanks hun sterke Limburgse link en hun rol van productiecel van theater. Ze zeggen zich ‘vergeten’ te voelen.
3,6 miljoen of toch niet?
Jan Boelen van Z33 bestudeerde het budgetschema van het plan. Een deel van het gereserveerde bedrag van 3,6 miljoen euro voor de komende drie jaar is volgens Boelen niet nieuw. “Voor 2018, 2019 en 2020 staat voor het project ‘Kunst in de openbare ruimte’ telkens een bedrag vermeld van 500.000 euro, maar dat budget was al voorzien toen Bert Anciaux nog minister van Cultuur was. Bij ‘positief geadviseerde projecten in het kunstendecreet’ staat ‘max. 500.000 euro’. Waarom staat daar nu al een beperking op? Er is jarenlang geen initiatief genomen in de provincie met een Limburgs plan rond cultuur. De minister is daardoor onder druk komen te staan en heeft uiteindelijk moeten communiceren, maar dit is geen plan. Er is geen communicatie geweest met de sector. Wie gaat het project ‘Kunst in openbare ruimte’ verderzetten? Welke toekomst heeft pakweg de Muziekodroom nog? Er zijn nog zo veel vragen.”
Niet helemaal nieuw
Gatz zegt de kritiek deels te begrijpen. Het 1,5 miljoen voor het project ‘Kunst in open ruimte’ (geld waarmee vroeger onder andere het bekende doorkijkkerkje in Borgloon werd gerealiseerd) is inderdaad een overheveling van het ongebruikte budget van de afgelopen jaren, erkent Gatz. “Door de besparingen en ook het gebrek aan goede projecten vanuit Limburg is met dat geld de afgelopen jaren niets gebeurd. Het bedrag is dus inderdaad niet helemaal nieuw, maar we leggen het nu wel opnieuw in de balans. In het slechtste geval had dit bedrag ook geschrapt kunnen worden. Maar dat doen we dus niet. Integendeel, we willen opnieuw vooruit met het project”, aldus Gatz. Ook van de 500.000 euro voor het toekomstige provinciaal erfgoeddepot in Tongeren (voor onder andere de opslag van de collectie van het Gallo-Romeins Museum en de provinciale kunstcollectie) was eerder al sprake. Nu duikt dat bedrag plots op tussen de 3,6 miljoen euro die gisteren werd aangekondigd. Gatz: “Het gaat in dit geval wel degelijk om extra geld, want tot nu toe was dit project nog niet van de grond gekomen. Aangezien wij nu de erfgoedtaken van de provincie overnemen, willen we hiermee een duidelijk engagement uiten.”
De minister geeft wel toe dat het eerder een aanzet is dan een voldragen plan. “Men kan op sommige punten inderdaad kritiek hebben, maar het is wel de eerste keer dat er coherent actie wordt ondernomen om iets te doen aan de cultuurachterstand in Limburg. Dit hebben mijn voorgangers nooit gedaan.”
Er is in Limburg jarenlang geen initiatief genomen rond cultuur. De minister is daardoor onder druk komen te staan en heeft uiteindelijk moeten communiceren, maar dit is geen plan Jan BOELEN
Z33