Ultrarechtse AfD stoot op verzet in Bondsdag
Kandidaat-ondervoorzitter drie keer weggestemd
De grootste Bondsdag ooit heeft gisteren een oude bekende tot voorzitter verkozen: Wolfgang Schäuble (75). De aandacht ging echter vooral naar de nieuwe gezichten. Voor het eerst zit de extreemrechtse Alternative für Deutschland in het Duitse parlement. Meteen was er wrijving. De omstreden AfD-kandidaat voor een ondervoorzitterspost werd drie keer weggestemd.
BERLIJN -
Zelfs de erevoorzitter van de openingsvergadering, de langst zittende afgevaardigde, FDP’er Hermann Otto Solms, vond het te veel. In zijn toespraak had hij het over een “gezwollen vergadering”. Door het ingewikkelde Duitse kiesstelsel met zijn Überhangmandate telt de nieuwe Bondsdag die gisteren voor het eerst bijeenkwam 709 zetels. Liefst 78 extra stoelen zijn er in het halfrond onder de glazen koepel van de voormalige Reichstag bij gewrongen. In de regeringswijk aan de Spree wordt driftig gezocht naar kantoorruimte voor de nieuwkomers en hun staf.
Cordon
De werkingskosten stijgen navenant: 75 miljoen euro extra. Daarvan gaat een stevig deel naar de nieuwe fractie van de Alternative für Deutschland. Oorspronkelijk had die 94 leden moeten tellen maar ex-voorzitter Frauke Petry stapte vorige maand tijdens een persconferentie, twee dagen na de verkiezingen, op. Ze zit nu met een tweede AfD-verlater op de twaalfde rij, achter haar voormalige partij, aan de kant van de regeringsbankjes en naast de fractie van de liberale FDP. Die partij had bezwaar aangetekend tegen haar nieuwe buren maar daar viel niets aan te doen: iemand moet toch naast de derde grootste fractie zitten.
Dat de AfD-fractie een bijzondere behandeling krijgt, bleek uit zowat alles bij de eerste zitting. Eigenlijk had de oudste afgevaardigde de vergadering moeten openen. Maar aangezien dat waarschijnlijk een AfD’er zou zijn, veranderde de vorige Bondsdag vlak voor de verkiezingen nog gauw die regel.
Ook bij de verkiezing van de zes ondervoorzitters vormde zich gisteren een anti-AfD-front. De nieuwe Bondsdagvoorzitter, voormalig minister van Financien Wolfgang Schäuble (CDU), kort tevoren met meer dan 500 stemmen verkozen, waarschuwde in zijn eerste toespraak tegen ‘geknok’ in het parlement. Geknok bleef gisteren uit. Maar wrijving was er even later al, toen de AfD-kandidaat voor een van de vicevoorzitterschappen, Albrecht Glaser, niet verkozen raakte. Meer dan vijfhonderd van zijn nieuwe collega’s stemden in drie opeenvolgende stembeurten tegen de voormalige CDU’er, die recent in opspraak geraakte toen hij verkondigde dat de islam geen recht op godsdienstvrijheid had.
Erasmus
De aanwezigheid van de sterke AfD-fractie – waarin nationaalconservatieve naast extreemrechtse figuren zetelen – zal volgens commentatoren de verankering van de partij in het politieke landschap in de hand werken. Ook het systeem van partijfinanciering, opgezet om de democratische cultuur in de jonge Bondsrepubliek te versterken, is een bonus voor de jonge formatie. Ze kan de rijkste extreemrechtse partij in het Westen worden. Voor de eerste vier miljoen stemmen die ze in september won, krijgt ze 1 euro per stem, voor elke stem extra 83 cent. De 11.193.189 Duitsers die op het AfD stemden, leveren de partijkas daardoor jaarlijks 10 miljoen euro op. Daarbovenop komt 15 miljoen euro per jaar voor de fractie. Net als andere Duitse partijen wil het AfD ook een politieke stichting, vergelijkbaar met de Konrad Adenauer Stiftung die bij de CDU aanleunt. Daarvoor kan ze volgens Duitse media nog eens 80 miljoen euro steun krijgen. De AfD-stichting die daarvoor klaarstaat, draagt een onverwachte naam: die van Desiderius Erasmus, intellectueel verdediger van de verdraagzaamheid. En als geboren Rotterdammer en oudLeuvenaar ook niet echt een Duitser.