Burgemeester Amsterdam postuum in opspraak
Eberhard van der Laan liet stiekem filmpjes maken voor eigen deradicaliseringsproject
Een kleine maand na zijn dood komt de populaire Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan (62) alsnog in opspraak. In het grootste geheim lanceerde hij hoogstpersoonlijk een eigen deradicaliseringsproject. De ‘Marokkaanse Amsterdammer’ die in YouTubefilmpjes allerlei maatschappelijke problemen aankaart, blijkt een door de burgemeester ingehuurde acteur die via allerlei omwegen met belastinggeld betaald werd. Hij wist het maar al te goed, wijlen Eberhard van der Laan: campagnes tegen radicalisering die van de overheid komen zijn vaak niet echt geloofwaardig bij hun doelgroep. En daarom startte hij zijn eigen geheime project op, en niemand mocht er achterkomen dat het om een overheidsinitiatief ging.
Jihad
In het geval van de ‘stiekeme’ filmpjes van de burgemeester zijn dat jonge Amsterdammers die in de ban zijn geraakt van de jihad en die overwegen de stad in te ruilen voor het Syrische of Iraakse front. Ze vertellen over hun problemen en hun haat voor machthebbers. Maar op een weinig subtiele manier wordt dan duidelijk gemaakt dat het toch beter is om de politie niet te haten en in Amsterdam op zoek te gaan naar werk, vrienden, en een rustig leven te hebben. Kortom: om het leven van een gewone, vrome moslim te leiden. Uit onderzoek van Elsevier Weekblad blijkt dat het antiradicaliseringsplan, dat Van der Laan “koppig” wou uitvoeren, ultrageheim moest blijven. Zoveel Operatie ‘Grijze Campagne’ was geboren. Buiten enkele vertrouwelingen van de burgemeester, onder wie een politiecommissaris en enkele ambtenaren die de boel praktisch moesten organiseren, was niemand op de hoogte. Het plan: met 25 filmpjes op YouTube jongeren ver weg houden van radicalisme.
Acteur
En dus werd via de nodige omwegen een Marokkaanse Amsterdammer aangezocht om te vertellen over zijn problemen. In werkelijkheid ging het echter om computerspecialist Saïd J. die een rol speelde. Dat hij een acteur was, blijkt uit gelekte vertrouwelijke documenten. Bovendien moest Saïd J. “het risico nemen dat, als hij op een dag ontmaskerd zou worden, geen rugdekking meer zou krijgen van de burgemeester”. De “rasechte Amsterdammer” vertelt in de filmpjes over zijn worstelingen met zijn afwezige vader, meisjes en aanvaringen met de politie. De kijker heeft niet door dat hij een acteur is en gewoon voor de stad werkt. De acteur werd via een omweg betaald voor zijn diensten, kreeg absolute zwijgplicht en de burgemeester gaf telkens zijn expliciete toestemming. In één van de scripts gaat het bijvoorbeeld over vooroordelen. “Waarom is elke politieman, buitenwipper en stadswacht een klootzak?”
“Uitlekken = ontslag”
Van der Laan stond helemaal alleen met zijn plannen. Zelfs de weinigen die ervan wisten, vonden het niet de taak van de overheid om aan heimelijke beïnvloeding te doen. Bovendien, zeiden twee vertrouwelingen, zou de ‘Grijze Campagne’ alleen maar een negatief beeld schetsen van de politie. De burgemeester zette zijn persoonlijke queeste verder, maar kreeg ruzie met enkele (Marokkaanse) ambtenaren over de te volgen lijn van de video’s. Die ambtenaren werden vervolgens geschorst. De burgemeester besefte naar eigen zeggen dat hij zou moeten aftreden als zou uitkomen dat hij met belastinggeld op eigen houtje aan deradicalisering deed. Intussen stapte één van de boze ambtenaren met een stapel documenten naar de pers en staat de Amsterdamse oppositie op haar achterste poten. En kan PvdA, de partij van de overleden Amsterdammer, het uitleggen.