“Gemaakt door spinnen”
Nakomertje van ‘De Unie HasseltGenk’ zorgt voor nieuw kunstwerk in openbare ruimte
Gisteren stelden burgemeester Wim Dries van Genk en Jan Boelen van Z33 – Huis van Actuele kunst Hasselt het kunstwerk ‘Gravitational Waves’ voor in Genk: een 3D-spinnenweb van de DuitsArgentijnse kunstenaar Tomás Saraceno dat micro- en macrokosmos aan elkaar linkt in de bossen vlakbij de Cosmodrome. Nu is het uitkijken hoe het project ‘Kunst in de openbare ruimte’ zich verder gaat ontwikkelen. ‘Gravitational Waves’ werd al in 2014 aangekondigd als onderdeel van het laatste Kunst in de openbare ruimte-project ‘De Unie Hasselt - Genk’. Gisteren kreeg het werk eindelijk zijn vaste stek, toch minstens voor de komende vijf jaar. De installatie, een driedimensionaal spinnenweb gemaakt van fijne en dikkere kabels opgespannen tussen vier metalen pijlers, valt te bewonderen in een open plek in het bos vlakbij de Cosmodrome. Niet toevallig, die locatie. “Saraceno’s werk draait rond verbindingen,” zegt Jan Boelen. “Hij wilde per se dat het werk in het bos terechtkwam om zo natuur en cultuur met elkaar te verbinden. Maar ook wetenschap, want Saraceno is constant in dialoog met wetenschappers overal ter wereld, onder anderen met de onderzoekers van het Max Planck
instituut
in
Van kosmos tot atoom
Duitsland.” De kunstenaar – die zelf niet aanwezig kon zijn wegens ziekte – bestudeerde in zijn studio hoe spinnen hun web maken in een open kubus. Af en toe draaide hij die kubus om, zodat een andere relatie optreedt tussen de beestjes, hun werk en de zwaartekracht. De spinnen begonnen daardoor aan nieuwe vormen te werken. “Die vorm maakt hij dan eerst op volledige grootte na met touwen. Daarna gaat zijn team aan de slag om het uiteindelijke kunstwerk te maken. Saraceno legt zo verbanden tussen microkosmos en macrokosmos, want de vormen die je in het werk ziet, komen overal voor: in sterrenstelsels, in de natuur en in structuren op atomair niveau. Zo toont hij aan dat alles met elkaar is verbonden. Verbanden leggen is ook altijd het doel geweest van Kunst in de openbare ruimte: links leggen tussen landschap, cultuur, natuur en mensen.”
En nu?
Met dit nakomertje is ‘De Unie Hasselt-Genk’ afgerond. Rest de vraag wat er nu in de toekomst gaat gebeuren met het Kunst in de openbare ruimte project. In het cultuurplan van gedeputeerde van cultuur Igor Philtjens en minister Sven Gatz dat onlangs werd voorgesteld, is er sprake van dat het project onverwijld zal worden doorgezet. Uit dat plan bleek ook dat er al jaren een bedrag van 1,5 miljoen euro voorzien is om de clusters overal in de provincie verder uit te werken. Maar hoe dat concreet moet gebeuren is verre van duidelijk. Z33 is onderweg om een Vlaamse instelling te worden en vanaf januari 2018 is cultuur geen bevoegdheid meer van de provincie. “Ik hoop dat we met Z33 integraal en met volle kracht kunnen verder doen met deze projecten,” spreekt Jan Boelen zijn wens uit. “Kijk naar het project dat we hebben gerealiseerd in Borgloon (met onder andere het doorkijkkerkje, red): dat wordt internationaal gewaardeerd. De middelen zijn er, dus laat ons samenwerken met de provincie, met toerisme om dit te realiseren.”
Maasland
Gedeputeerde van cultuur Igor Philtjens zegt dat eerst de zeven kunstwerken in Borgloon aangepakt worden zodat ze nog eens vijf jaar in het landschap kunnen blijven staan, plus dat er betere communicatie rond gevoerd zal worden zodat ze allemaal toegankelijker worden. Dat gebeurt met geld buiten het budget van 1,5 miljoen euro dat is voorzien voor het verdere vervolg. “Op langere termijn willen we ook vanuit de provincie dit project blijven ondersteunen. De realisering daarvan moet getrokken worden vanuit de schoot van Z33 en Vlaanderen. Hoe? Dat zullen we de volgende maanden zien.” De volgende cluster is het Maasland, met samenwerking over de oevers heen. Wanneer daar het eerste werk wordt neergeplant is nu dus nog niet duidelijk.