Vakbonden leggen zich niet neer bij minimale dienst
In de nacht van donderdag op vrijdag heeft de Kamer de wet goedgekeurd die de gegarandeerde dienstverlening op het spoor regelt. Dat moet ervoor zorgen dat er bij stakingen toch nog treinen kunnen rijden. De vakbonden spreken van de “uitholling van het sociaal overleg” en onderzoeken of juridische stappen mogelijk zijn. Het hangt af van het verschijnen van de nieuwe wet in het Staatsblad, maar wellicht rond de jaarwisseling zal de gegarandeerde dienstverlening een feit zijn. Vanaf dan moeten er ook bij stakingen treinen kunnen rijden. Wie wil staken, moet dat drie dagen op voorhand laten weten, zodat de NMBS kan bekijken waar het werkwillige personeel kan worden ingezet. Een dag voor de staking wordt dan een aangepaste dienstregeling bekendgemaakt.
Niet minimaal
De federale meerderheid spreekt dan ook van gegarandeerde dienstverlening en niet van minimale dienstverlening. “Opvordering van personeel blijft uitgesloten”, zegt Open Vld-Kamerlid Nele Lijnen. Cruciaal zijn de seinhuizen: daar moet 85 procent van het personeel aanwezig zijn. De gegarandeerde dienstverlening was een belofte uit het regeerakkoord. Aanvankelijk had de regering aan de sociale partners gevraagd om zelf een voorstel op tafel te leggen, maar daarop kwam geen antwoord. “We hebben een deadline gesteld en die zelfs nog verschillende keren uitgesteld”, zegt Lijnen. “Als de sociale partners er niet uitgeraken, moet de regering de knoop doorhakken. En dat heeft minister Bellot ook gedaan. Dat is het primaat van de politiek.”
Schrik
De vakbonden zijn niet te spreken over die eenzijdige politieke beslissing. Zij spreken van de “uitholling van het sociaal overleg” en vrezen dat het stakingsrecht wordt aangetast, onder andere omdat jonge werknemers niet zullen durven melden dat ze staken, uit schrik dat ze erna promotie mislopen.
Zowel de christelijke vakbond ACV als de socialistische tegenhanger ACOD overwegen juridische stappen. “De Raad van State heeft bij het voorontwerp van minister van Mobiliteit François Bellot (MR) een aantal opmerkingen geplaatst”, zegt Luc Piens van ACV-Transcom. Het ging onder meer over de termijn waarbinnen werknemers moeten aankondigen dat ze willen staken. Die lag bij een dag staking eerst op vier werkdagen maar werd teruggebracht tot 72 uur. Voor ACV zijn die aanpassingen onvoldoende. “De regering is rond een aantal problemen gefietst en heeft enkele adviezen niet opgevolgd. We bekijken nu waar we juridische stappen zullen zetten.” Mogelijk komt het tot een procedure voor de Raad van State.