Schadevergoeding

kankerverwekkend is. Duizenden mensen hebben intussen een proces aangespannen tegen Monsanto, lang de enige producent van glyfosaat, omdat ze zelf of (inmiddels overleden) familieleden af te rekenen kregen met lymfeklierkanker.

Die processen legden de interne keuken van Monsanto bloot. Een greep uit de trukendoos van Monsanto: - Monsanto zette een brievencampagne op tegen de Franse professor biologie Gilles-Eric Séralini die in 2012 in een studie voor het wetenschappelijke blad Food and Chemical Technology bewees dat glyfosaat bij ratten kankerverwekkend was. Door die gerichte brievencampagne besloot de hoofdredacteur van het blad, Wallace Hayes, in 2014 de studie officieel terug te trekken. Een grotere blamage kon Séralini zich niet voorstellen. Ontluisterend is dat Wallace Hayes, die verbonden is aan de Harvard universiteit, tegelijkertijd consultant is van Monsanto, waarvoor hij 400 dollar per uur ving. - Ghostwriters van Monsanto schreven gunstige adviezen voor glyfosaat en wetenschappers zetten tegen betaling hun naam onder die studies. - Monsanto wist al langer dat glyfosaat mogelijk kankerverwekkend was maar omdat de verkoop van Roundup in de lift zat, besloot het bedrijf deze informatie te begraven.

Urine

Glyfosaat is zo populair en wordt zo kwistig gebruikt door landbouwers (en tot voor kort ook door particulieren), dat het goedje werkelijk overal terug te vinden is, in ons dagelijkse brood, een pintje bier en de menselijke urine. In 2013 bleek uit een onderzoek in opdracht van de milieugroep Friends of the Earth dat glyfosaat in 44 procent van de urinestalen bij proefpersonen in 18 Europese landen voorkomt. In België had zelfs 55 procent van de onderzochten glyfosaat in de urine.

Stormloop

Niet te verwonderen dat in verschillende Europese landen het gebruik van glyfosaat aan banden is gelegd. In België zorgde het verbod voor de particuliere gebruiker voor een stormloop op de tuincentra, maar de verkoop van het goedje is voorlopig nog niet verboden.

Op 15 december loopt de huidige Europese vergunning voor de onkruidverdelger af. Een voorstel om de vergunning met tien of vijftien jaar te verlengen, botste enkele keren op een njet van verschillende lidstaten. Vorige week nog leden de voorstanders van glyfosaat een nederlaag in Europa. Frankrijk neemt het voortouw in dit verzet en wil net als ons land het gebruik van glyfosaat over drie jaar totaal de wereld uit. De voorstanders van glyfosaat hadden hun eis om de vergunning met tien tot vijftien jaar te verlengen al afgeslankt tot vijf jaar, maar toch kwam er geen meerderheid. De Glyphosate Task Force, een lobbygroep waarin grote producenten als Monsanto en Syngenta de toon zetten, noemde de Europese beslissing “discriminerend en onaanvaardbaar”. Monsanto eist een schadevergoeding van één miljard euro per jaar als glyfosaat geen vergunning meer krijgt. Dit bedrag komt ongeveer overeen met wat de chemische industrie in Europa jaarlijks verdient met de verkoop van glyfosaat. “Onaanvaardbaar”, zegt het europarlementslid Bart Staes (Groen): “Het agrochemische bedrijf heeft vele miljarden verdiend in Europa en elders en heeft daarmee enorme schade aangericht aan ecosystemen en waarschijnlijk ook de volksgezondheid. Die schade loopt volgens recent onderzoek op tot vele miljarden euro. Dus als er al sprake is van schadeclaims, moeten die eerder in de richting van Monsanto gaan.”

Het is verkeerd als bedrijven mee de pen vasthouden bij onderzoeken

Tim Nawrot Universiteit

Hasselt