Opmars van de oligarchen

Wie er oog voor heeft vindt elke dag wel een oligarch in de krant. De laatste is Alisher Usmanov (vermogen 13,2 miljard euro, rijk geworden met handel in plastic zakjes) die interesse toont voor voetbalclub Anderlecht. Vorige week baarde oligarch Dimitri Rybolovlev (8,5 miljard euro, kunstmest) opzien met de verkoop van het laatste werk van Leonardo da Vinci dat nog in privébezit was. Om zijn echtscheiding te betalen. Hij is de groot- ste aandeelhouder van voetbalclub Monaco, houder van de landstitel in Frankrijk. Oligarchen duiken op in de Paradise Papers, in de buurt van Donald Trump, en - niet te vergeten - in Kazachgate, de Belgische oligarch Patoch Sjodijev. Onze eigen oligarch. Waar komen ze vandaan? Uit het vacuüm – een soort Wilde Oosten - dat door het uiteenscheuren van de Sovjet-Unie is ontstaan: de tijd van Gorbatsjov (1985-1991) en Yeltsin (19991-1999). Toen Poetin in 2000 overnam luidde de titel in ‘Het Belang van Limburg’: ‘Stoppen de geldbazen ook Poetin in hun zak?’ Antwoord in 2003: ‘Poetin nekt de oligarchen’. De ene helft stopte hij in de gevangenis, de andere helft drukte hij aan de borst. Ook Usmanov zat zes jaar in een strafkolonie.

De term komt van het Griekse ‘oligos’, wat ‘weinig’ betekent en ‘archein’: ‘heersen’. Voor Van Dale is een oligarch de vertegenwoordiger van een regering van weinig personen. Tweede betekenis: ’iemand die puissant rijk is’. Oligarch klinkt op den duur wat Russisch maar in de krant kom je het woord in de loop der jaren (vanaf 1953) overal tegen, zelfs in de strijd om Formule 1 op het circuit van Zolder.