LEVENSLANG voor ‘slachter’ Mladic
Ratko Mladic, slachter van Srebrenica, in beroep tegen maximale straf
De Bosnisch-Servische militaire bevelhebber Ratko Mladic is gisteren onmiddellijk na zijn veroordeling tot levenslang wegens oorlogsmisdaden en genocide, in beroep gegaan tegen de uitspraak. Het vonnis tegen de ‘slachter van de Balkan’ was de slotakte van het Haagse Joegoslavië-tribunaal. Volgens de Belgische hoofdaanklager Serge Brammertz - die levenslang geëist had - is het ook een waarschuwend signaal naar heersers wereldwijd die denken de dans te kunnen ontspringen.
DEN HAAG -
De Nederlandse voorzitter van de rechtbank Fons Orie had gisteren nog de handen vol met de kuren van de 75-jarige aangeklaagde. Ratko Mladic (75) was in de rechtbank verschenen met een minzame glimlach. Maar toen Orie de aanklacht begon voor te lezen, begon hij zijn hoofd te schudden. De onderbreking die zijn advocaat even later vroeg, duurde drie kwartier. Mladic werd onderzocht door een arts - zijn verdediger eiste de stopzetting van de zitting omdat zijn cliënt een gevaarlijk hoge bloeddruk had. Orie negeerde het verzoek en liet Mladic zonder pardon uit de zaal verwijderen toen hij een keel opzette (“Leugens, allemaal leugens”).
Genocide
Tijdens het oplijsten van de litanie van misdaden die onder Mladic’ bevel tijdens de Joegoslavische oorlog van 1992 tot 1995 bedreven werden, haalde Orie erg concrete voorbeelden aan. Zoals de vrouw die met haar zoontje van zeven tijdens de belegering van de Bosnische hoofdstad Sarajevo door Mladic’ scherpschutters neergeschoten werden. De kogel ging door haar lichaam en trof de jongen in het hoofd. Hij overleefde het niet.
In zijn toelichting gaf rechter Orie antwoord op de beslissende vraag van het hele proces: was er sprake van een politiek-militaire samenzwering die als doel had Bosnische moslims en Kroaten te verdrijven door systematische misdaden? Die vraag leidde naar de tweede: was de vernietiging van de 8000 moslimmannen in juli 1995 in het Oost-Bosnische Srebrenica een genocide? Het antwoord van de rechtbank luidde: ja. “Terwijl ze wachtten op hun executie, werden deze mannen en jongens nog beledigd, bedreigd en verplicht om Servische liederen te zingen.” De bevelen kwamen van Mladic hij had ze ook niet kunnen geven, aldus Orie. Zijn rol was van betekenis. En het was afdoende bewezen dat het doel van zijn bevelvoering het uitroeien van de moslims in Srebrenica was.
Held
De daaropvolgende veroordeling tot levenslang werd door de nabestaanden van slachtoffers met opluchting begroet. Mladic’ zoon Darko haalde dan weer uit naar het “Navo-tribunaal” dat “gerechtigheid vervangt door propaganda” en geen oog had voor Servische slachtoffers. Buiten het gerechtsgebouw kwam het zelfs even tot een handgemeen toen een Bosnische moslimvrouw een Servische vlag van een Mladic-aanhanger wilde afpakken. De leider van de Bosnische Serviërs Milorad Dodik noemde Mladic een “vaderlandse held” en zei dat het tribunaal alle Serviërs wilde diaboliseren.
Tijdens een persontmoeting na de uitspraak sprak de Belgische hoofdaanklager Serge Brammertz dat verwijt fel tegen: “Dit is geen vonnis tegen het Servische volk. De schuld van Mladic is van hem alleen.” Mladic is geen held, benadrukte Brammertz: “Hij zal door de geschiedenis herinnerd worden voor de vele gemeenschappen en levens die hij vernietigde.” De echte helden waren volgens Brammertz de nabestaanden die vochten en nog steeds vechten om gerechtigheid: “Veel mensen weten nog steeds niet wat er met hun geliefden is gebeurd.” Brammertz klonk ook tevreden dat er een veroordeling was: “Toen ik hier in 2008 begon, was iedereen pessimistisch over de kans dat Mladic aangehouden zou worden.”