Bonussen op de schop, maar nog niet in België
ABN Amro schrapt variabel loon voor personeel
Limburger Luc Switten, die in april 2015 opstapte als CEO van het beursgenoteerde technologiebedrijf Connect Group uit Kampenhout, moet 30.000 euro betalen omdat hij in de dagen voor zijn vertrek aandelen had verkocht.
BRUSSEL -
De financiële toezichthouder FSMA beschouwt de transacties als “handel met voorkennis”. De boete maakt deel uit van een minnelijke schikking, aldus de FSMA. Connect Group maakte op 3 april 2015 in een persbericht bekend dat Switten vrijwillig ontslag had genomen als CEO en bestuurder. Een week eerder al had Switten opdracht gegeven om al zijn aandelen te verkopen. Hij deed er 26.370 van de hand – goed voor iets meer dan 39.000 euro – nog vóór de officiële aankondiging van zijn vertrek.
Volgens de FSMA is er sprake van handel met voorkennis. Switten wist immers dat hij zou opstappen, en de informatie over zijn vertrek was “zowel nauwkeurig als koersgevoelig”, stelt de toezichthouder. Switten zelf betwist de feiten niet. Maar de aandelenverkoop leverde hem geen echt voordeel op – het aandeel bewoog na de aankondiging van het ontslag nauwelijks – en er is geen bewijs van een “intentionele inbreuk”, stelt de FSMA vast. Hij aanvaardde daarom een minnelijke schikking van 30.000 euro.
Gaan de individuele bonussen voor werknemers op de schop? Als het van de Nederlandse bank ABN Amro afhangt wel. De bank is van plan om het variabele loon af te schaffen voor zijn Nederlandse cao-personeel. In België zijn bonussen ingeburgerd. “De individuele of collectieve bonus is immers fiscaal interessant”, zegt Yves Vanhees va HR-dienstverlener SD Worx.
HASSELT -
ABN Amro gaat de variabele verloning voor zijn 17.000 werknemers schrappen. De bank wil zowel af van het systeem waarbij het personeel wordt afgerekend op harde financiële doelstellingen, als van de bonus die daarmee kan verdiend worden. Men vermoedt er dat de bonussen zelfs contraproductief zouden werken. Werknemers zijn tegen het einde van het jaar nog alleen met hun eigen doelstellingen bezig, zo luidt het. De maatregel staat op de agenda van de cao-onderhandelingen. Uit een tevredenheidsonderzoek onder het personeel is gebleken dat de werknemers het systeem liever kwijt dan rijk zijn. In ruil voor de bonus, die maximaal 20 procent van het vaste loon bedraagt, zou het personeel een eenmalige loonsverhoging van 9 procent krijgen. De bonus zou alleen behouden blijven voor een honderdtal traders en zakenbankiers. ABN Amro is niet de enige bank die zijn bonussenstelsel heeft afgeschaft. Dat gebeurde eerder ook al bij ING en Rabobank.
Populair
Ook in ons land is de variabele verloning ingeburgerd, zowel individueel als collectief. Uit een onderzoek van HR-dienstverlener SD Worx bleek onlangs dat in ons land bijna de helft van alle bedienden, kader- en directieleden een variabel loon ontvangt, een zesde meer dan drie jaar geleden. Daarbij hield SD Worx ook rekening met bedrijven die aandelenopties toekennen of de niet-recurrente prestatiegebonden premie in het kader van cao 90 uitbetalen.
Bedrijven met 100 tot 500 werknemers kennen het vaakst een variabel loon toe (57,6 procent), terwijl kleine ondernemingen met minder dan 50 werknemers het minst een variabel loon toekennen.
Yves Vanhees van SD Worx verwacht niet dat het voorbeeld van ABN Amro veel navolging krijgt. “Een variabel loon kan immers fiscaal gunstig worden uitgekeerd, in de vorm van warrants of aandelenopties, als een deelname in de winst of als een eenmalige premie in het kader van cao 90.” Voorzitter Pierre Vrancken van de socialistische vakbond ABVVLimburg heeft zo zijn bedenkingen bij de bonussen. “Bonussen zetten collega’s als concurrenten tegenover elkaar en zijn niet bevorderlijk voor de sfeer. Bovendien leidt het tot een opbod, werknemers die steeds harder werken, zich uiteindelijk vergalopperen en in een burn-out terechtkomen.” Vrancken pleit voor lonen en premies die collectief worden onderhandeld, maar waarschuwt voor de gevolgen voor de sociale zekerheid. “Door de gunstige fiscale behandeling riskeert men gaten te slaan in de sociale zekerheid, wat dan weer leidt tot besparingen.”
Contraproductief
Arbeidsmarktspecialist Jan Denys van Randstad is niet helemaal tegen bonussen, maar pleit voor bescheidenheid in de toepassing. Tegelijk verwacht hij dat het variabel loon de komende jaren nog aan belang zal winnen. “Het variabel loon werd al fiscaal aangemoedigd en met het zomerakkoord van de regering wordt er nog meer mogelijk.” Volgens Denys zijn vooral de collectieve bonussen in ons land in zwang. “In het wetenschappelijk onderzoek worden individuele bonussen al lang in vraag gesteld. Individuele bonussen leiden tot afgunst. Mensen die geen bonus krijgen, voelen zich tekortgedaan. Bovendien kan men zich afvragen of goede individuele prestaties niet worden beïnvloed door de goede resultaten van de groep. Probleem is wel dat als een bonus vervangen wordt door een loonsverhoging, de werkgever die ook moet betalen als het niet goed gaat.”