Plastic zakje op weg naar de uitgang

In Wallonië zijn ze al enkele maanden verboden, Brussel weerde ze afgelopen week definitief. Enkel in Vlaanderen krijg je in de winkel nog plastic zakjes. Voorlopig. Want milieuminister Joke Schauvliege (CD&V) dringt nog maar eens aan op een verbod. Iets wat bij de liberalen moeilijk ligt, maar ze willen er nu wel over praten. “Het wordt hoog tijd dat Vlaanderen een verbod invoert. Dat is internationaal onafwendbaar”, zegt milieutoxicoloog Colin Janssen. Per seconde worden wereldwijd 160.000 plastic zakjes gemaakt. Elk jaar gebruiken we er daar in Europa 100 miljard van. Zo’n 8 miljard exemplaren komen na- dien terecht op onze wegen en in de natuur. Als je weet dat plastic 500 jaar nodig heeft om af te breken, is duidelijk dat de plastic afvalberg altijd maar groter wordt. Wat de effecten voor het milieu en onze gezondheid zijn, daar is zo goed als geen enkele studie naar uitgevoerd. Maar dat het voor zwerfvuil en vervuilde rivieren en zeeën zorgt, is wel zeker. “Alles wat erbij komt, blijft gewoon”, benadrukt professor Colin Janssen.

Genoeg alternatieven

In Scandinavië en onze buurlanden Nederland en Frankrijk bestaat al een verbod op niet-herbruikbare plastic zakjes. Wallonië volgde en ook in Brussel geldt het verbod sinds vorige vrijdag. Voor Joke Schauvliege nog maar eens een aanleiding om ook in Vlaanderen zo’n verbod in te voeren. De CD&V-minister zit momenteel in Nairobi voor een milieuconferentie en stelt vast dat plastic zakjes zelfs in Kenia uit den boze zijn. “Ik ben voorstander”, laat ze weten. Het is goed voor het milieu, buitenlandse voorbeelden bewijzen dat het de economie niet schaadt en, beklemtoont Schauvliege, er zijn alternatieven. Denk aan papieren zakken, herbruikbare zakken of biologisch afbreekbare zakjes. Voor de flinterdunne zakjes die we in warenhuizen gebruiken voor groenten en fruit wil de minister nog een uitzondering, maar de andere moeten op de schop, vindt ze.

N-VA wil zelfs verder gaan, liet de partij gisteren weten. Uitzonderingen hoeven niet, zolang er alternatieven beschikbaar zijn, stelt Vlaams Parlementslid Bart Nevens. “Want ook die dunne zakjes hebben een impact op het milieu. We moeten dringend werk maken van een verbod”, zegt hij.

Illusie

Zo’n verbod ligt bij Open VLD ideologisch moeilijk. Maar radicaal tegen, dat zijn de Vlaamse liberalen niet meer. Hun staatssecretaris voor de Noordzee, Philippe De Backer, presenteerde onlangs nog een plan tegen de massa plastic in de zee en viceminister-president Bart Tommelein laat weten dat hij wil praten indien Schauvliege een concreet voorstel op tafel legt. Een totaalverbod dat meteen wordt ingevoerd, daar wil Open VLD niet van weten, maar indien er alternatieven zijn, wil de partij graag de discussie aangaan. De liberalen benadrukken overigens dat veel winkels en vooral supermarkten de plastic zak al vrijwillig banden en dat Vlaanderen de Europese normen nu al haalt. “Dat is allemaal waar, maar we leven in Vlaanderen te veel in de illusie dat we goed bezig zijn met recycleren en sorteren. Dat gaat maar om 30 à 40 procent en we zitten nu al aan ons plafond. Waar gaat de rest naartoe? We moeten de consument er daarom van overtuigen dat ze een tweede inspanning moeten leveren: gebruik geen zakjes meer. Ze zijn niet nodig en zijn makkelijk te vervangen”, aldus professor Colin Janssen.