EIGEN ZORGBUDGET VOOR OUDEREN VANAF 2024

Vandeurzen legt ook investeringen voor volgende regering vast

Minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) heeft de lijnen voor de ouderenzorg tot 2025 vastgelegd. In vergelijking met 2015 zullen er dan 18.136 plaatsen bijkomen. Het verschil in financiering tussen gewone plaatsen en die voor zware zorg moet tegen dan helemaal zijn weggewerkt. Ook de volgende Vlaamse regering zal zich moeten houden aan het aantal extra plaatsen dat nu met de sector wordt afgesproken. Het aantal 80-jarigen neemt de komende jaren fors toe, dus groeit ook de groep van dementerenden, en die hebben meer zorg nodig. “Als we wachtlijsten willen vermijden, moeten we dus investeren”, zegt Vandeurzen. Het groeipad van die 18.136 plaatsen zal 283 miljoen euro kosten. De hele ouderenzorg kost dit jaar trouwens al 2 miljard. In 2018 worden de ouderen ook al ingeschaald op het niveau van de zorg die ze nodig hebben. Tegen 2024 krijgen ouderen die zorg nodig hebben hun eigen budget, al zal dat maar voor een klein stukje cash zijn. Momenteel zijn het nog de instellingen die de financiering krijgen, dat verandert dus. Net zoals dat in de gehandicaptenzorg ook al aangepast is.

Met de extra middelen voor zware zorg kan een woonzorgcentrum per groep van dertig bewoners 2,75 tot 4,85 voltijdse personeelsleden extra inzetten

Jo VANDEURZEN Vlaams minister van Welzijn

Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) heeft tot 2025 de krijtlijnen uitgetekend voor de woonzorgcentra. Tegen het einde van deze legislatuur moeten er in Vlaanderen 9.802 plaatsen zijn bijgekomen. Tegen 2025 moeten er 18.136 extra plaatsen zijn (vergeleken met 2015). Vandaag hebben we zo’n 80.000 plaatsen in woonzorgcentra. Vanaf 2020 zullen rusthuizen kunnen kiezen of ze hun bedden omzetten in thuiszorg. Een bejaarde zal vanaf 2024 ook zijn eigen zorgbudget krijgen, al zal dat maar voor een klein stukje cash zijn.

“We staan voor een groot transitieproces in de woonzorgsector”, zegt minister Vandeurzen, die daarvoor een conceptnota heeft geschreven van honderd pagina’s. Die nota moet leiden tot een aanpassing van het woonzorgdecreet. Vandeurzen heeft zich niet beperkt tot wat hij in deze legislatuur nog wil realiseren, hij kijkt ook vooruit. Tot 2025 om precies te zijn. Hiervoor heeft hij ook de zegen van de Vlaamse regering. Wat nu in die nota staat, zal uiteindelijk dus ook door de volgende Vlaamse regering uitgevoerd moeten worden, want het wordt ingeschreven in de Vlaamse sociale bescherming. De minister heeft de afspraken ook in een akkoord gegoten dat hij met de sector wil afsluiten.

Personeel

Vandeurzen maakt zich sterk dat woonzorgcentra extra personeel kunnen inzetten omdat er meer rekening gehouden wordt met de zorgzwaarte. In 2016, 2017 en 2018 werden/worden er elk jaar 1.200 plaatsen omgezet naar zware zorg, in 2019 komen er daar nog eens 2.400 bij. Alles samen gaat het om extra middelen voor 6.130 plaatsen. Tegen 2024 moet ook het verschil tussen gewone en zware zorgbehoevende voor alle plaatsen zijn weggewerkt. “Met de extra middelen voor zware zorg kan je per groep van dertig bewoners 2,75 tot 4,85 voltijdse personeelsleden extra inzetten”, zegt de minister. Daarnaast gaat Vandeurzen ook opnieuw onderhandelen met vakbonden en werkgevers over het personeel dat ingezet wordt in de rusthuizen. De personeelsnormen voor de zorg dateren nog uit de periode dat dit een federale verantwoordelijkheid was. Het is nu aan Vlaanderen om die normen aan te passen. “En dat gaat niet alleen over verpleegkundigen.”

Extra plaatsen

Daarnaast wordt ook het aanbod uitgebreid. In de periode 20152019 moeten er 9.802 plaatsen bijkomen, tegen 2025 moeten er dat al 18.136 zijn. Dat betekent dat de huidige regering nu al vastlegt hoeveel plaatsen er in de volgende legislatuur bijkomen: 8.334. “Bedoeling van het hele plan is ook om wachtlijsten te vermijden. Want het aantal 80-plussers blijft toenemen”, zegt Vandeurzen, die erop wijst dat de laatste tijd de wachttijd in veel regio’s gedaald is.

Financiering

De hele financiering van de ouderenzorg kost dit jaar 2 miljard euro. Om tegen 2025 die 18.136 plaatsen te bouwen is 283 miljoen euro nodig. En deze legislatuur is er ook al 278 miljoen euro uitgegeven, waarvan 137 miljoen euro voor de bouw van 9.802 plaatsen, 100 miljoen euro om meer te kunnen geven aan wie zware zorg nodig heeft, en 40 miljoen euro aan infrastructuur.

Kwaliteit

Vandeurzen is ook de kwaliteit van de zorg aan het meten. Voor objectieve criteria – zoals bijvoorbeeld hoe vaak bejaarden ten val komen – gebeurt dat nu al. Maar de minister wil ook weten of bewoners ook echt het gevoel hebben dat ze goede zorg krijgen in het rusthuis. “Dat gaat dus om subjectieve criteria. We zijn al drie jaar 21.000 bewoners aan het bevragen over de kwaliteit van hun woonzorgcentrum. Die resultaten gaan we over enkele weken voorstellen.”

Dagprijs

Vandeurzen wil bekijken of het mogelijk is om de prijs van een woonzorgcentrum niet meer te laten stijgen voor nieuwe bewoners. Nu kunnen woonzorgcentra hun prijzen ook alleen maar verhogen als ze daar een reden voor hebben én moeten ze er toestemming voor vragen. Vandeurzen wil dat iemand die een woonzorgcentrum binnenstapt precies weet hoeveel die voor zijn hele verblijfsduur moet betalen. Zorgnet-Icuro, de koepel van de social profit, is geen voorstander van een vaste dagprijs. “Het handhaven van vaste dagprijzen wordt immers moeilijk wanneer de overheid eenzijdig nieuwe regels en normen gaat opleggen waar geen financiering tegenover staat.”

Persoonsvolgend budget

Vanaf 2024 gaan ouderen zelf hun financiering in handen krijgen. Nu is het nog de instelling die het budget krijgt.

Dit systeem zal wel geen kopie worden van de persoonsvolgende financiering van gehandicapten. “Bij de personen met een handicap werken we met prioriteiten. Dat zal voor de ouderen niet zo zijn”, zegt Vandeurzen. “Iedereen die zorg nodig heeft, zal daar dus ook een budget voor krijgen.” Dat zal voor een deel uit cash bestaan: de zorgpremie van 130 euro en de tegemoetkoming hulp aan bejaarden (THAB) die mensen nu al kunnen krijgen. Voor het andere deel zal gewerkt worden met een soort ‘ticket’ op basis van de manier waarop de bejaarde ingeschaald wordt. Dat deel kan je weliswaar alleen inzetten bij erkende zorgvoorzieningen. Het systeem van inschaling wordt volgend jaar al uitgetest.

De hele zorg wordt ook veel soepeler. De ouderen zullen zelf kunnen kiezen of ze hun zorg liever thuis inzetten of in een rusthuis. En de rusthuizen kunnen ook bedden omzetten in een andere soort hulp: ze kunnen zo inzetten op thuiszorg. Zorgnet-Icuro vraagt alvast om in die persoonsvolgende financiering te werken met vouchers en niet met cash.