Ierse grens blijft struikelblok Brexitakkoord blijft nog uit
Hun persconferentie was kort, nietszeggend en de sprekers waren verdacht vleiend voor elkaar. Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker en Brits premier Theresa May moesten gisteren toegeven dat ze er niet in geslaagd waren de struikelblokken op weg naar een Brexitscheidingsakkoord op te ruimen. En het gevaarlijkste blok aan May’s been blijft de Ierse grens.
Het zag er gisteren even naar uit dat er witte rook uit de schoorsteen van het Brusselse Berlaymontgebouw zou komen. De ene bron na de andere berichtte dat er een akkoord was over de nieuwe landsgrens die de Europese Unie er na de Brexit in 2019 bijkrijgt: die tussen de Ierse republiek, lid van de Europese Unie, en NoordIerland, deel van het Verenigd Koninkrijk.
De Ierse regering wil niet dat er post-Brexit een fysieke grens komt. Want die zou niet alleen het handels- en personenverkeer hinderen, maar zou volgens de Ieren ook een directe bedreiging vormen voor het Goede Vrijdag-akkoord, het wankele Noord-Ierse vredesproces tussen republikeinen en unionisten.
Op één lijn
Volgens een Iers perslek gisterochtend was die hard border inderdaad vermeden. De Britse regering ging er blijkbaar mee akkoord dat Noord-Ierland ook na de Brexit op dezelfde lijn zou blijven met de Europese Unie en dat de eigenlijke buitengrens van die Unie dus door de Ierse Zee, tussen Groot-Brittannië en Ierland, zou lopen. Waarop de bestuurders van andere pro-Europese delen van het Britse eiland – Londen, Schotland maar ook de regering van Wales – prompt eenzelfde re- geling eisten waardoor ze feitelijk deel van de Europese binnenmarkt en douane-unie zouden blijven.
Unionisten
Het lek zorgde echter meteen ook voor een keihard afwijzingsfront. De Noord-Ierse unionistische partij DUP liet weten dat een akkoord waardoor Noord-Ierland verder Europese regels volgt die in de rest van het Verenigd Koninkrijk niet meer gelden, totaal onaanvaardbaar is. Het Conservatieve minderheidskabinet van Theresa May is afhankelijk van de DUP-gedoogsteun in het Lagerhuis. Maar ook de harde Brexiteers in haar eigen partij en in de Britse pers beschuldigden May luidkeels van verraad en uitverkoop aan de Eurocraten.
Op de korte persconferentie na hun lunch van meer dan vier uur benadrukten de Commissievoorzitter en de premier dat een akkoord “op twee of drie moeilijkheden na” binnen bereik was. Juncker was ook opvallend vleiend voor May die hij “een zeer harde onderhandelaarster” noemde, waarschijnlijk om haar wat te helpen in haar moeilijkheden met de eurofobe thuisbasis.
Deadline
Later deze week wordt er verder onderhandeld, kondigde May aan. Hoe ze daarbij moet manoeuvreren is onduidelijk. De Ierse premier Leo Varadkar zei gisteravond dat alles wat tot een ‘harde grens’ leidt voor Ierland onaanvaardbaar blijft. “Het Ierse standpunt is het Europese standpunt”, voegde hij er aan toe. De regeling van de Ierse grenskwestie was eerder door de EU als voorwaarde gesteld voor het starten van onderhandelingen over een nieuwe handelsrelatie met de Britten. De Europese staatshoofden en regeringsleiders beoordelen volgende week in Brussel of er genoeg vooruitgang is om de volgende fase van de scheiding te openen en begin volgend jaar gesprekken te starten over de relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU post-Brexit.