Congo zet rebellen in tegen burgerprotest

Het regime van de Congolese president Kabila heeft voormalige rebellen ingezet om protestbewegingen in grote steden in heel het land neer te slaan. Die rebellen, ooit de vijanden van het regime, kregen het bevel om hard op te treden en dodelijk geweld niet te schuwen, zo blijkt uit een gisteren verschenen rapport van Human Rights Watch.

Merkwaardig genoeg werden deze rebellen van M23, die in Oost-Congo actief waren, in november 2013 verslagen door het Congolese leger en de VN-vredesmacht Monusco. Het leeuwendeel onder hen verblijft sindsdien in de oostelijke buurlanden Rwanda en Uganda. Hoogstaande militairen rekruteerden minstens tweehonderd oud-strijders van M23 in Uganda en Rwanda. Ze werden overgebracht naar de hoofdstad Kinshasa en kregen nieuwe uniformen en wapens. De rebellen werden ingezet in politie-eenheden, het leger en de Republikeinse Garde. Ze wisten dat ze voor een relatief makkelijke klus ingezet zouden worden, omdat ze tegenover ongewapende burgers kwamen te staan.

Protest

Tussen 19 en 22 december 2016 kwamen in verschillende steden in Congo zeker 62 mensen om het leven bij protesten tegen Joseph Kabila, die alles in het werk stelt om aan de macht te blijven. En dat terwijl hij volgens de grondwet in december vorig jaar al had moeten opstappen omdat zijn twee wettelijke termijnen als president van Congo erop zaten.

Heimelijk

“Veel mannen van M23 werden ingezet om oorlog te voeren tegen degenen die de greep op de macht door Kabila wilden bedreigen”, zei een oud-strijder van M23 in een gesprek met Human Rights Watch. “We kregen het bevel om meteen bij de minste provocatie door burgers te schieten”, zei een andere. Eind december vorig jaar en begin dit jaar werden de M23rebellen teruggestuurd naar Rwanda en Uganda. Maar de Congolese veiligheidsdiensten hebben midden dit jaar opnieuw M23-strijders in beide landen geronseld en overgebracht naar Kisangani waar ze training zouden krijgen in afwachting van hun inzet in ‘speciale operaties’ tegen iedereen die een bedreiging vormt voor de macht van president Kabila. “Heimelijke operaties om strijders van zo’n gewapende groepering te rekruteren, om elk verzet te onderdrukken, tonen aan hoe ver Kabila en zijn entourage bereid zijn te gaan om aan de macht te blijven”, zegt Ida Sawyer van Human Rights Watch. De voorbije maanden hebben pre- sident Kabila en zijn acolieten een handig en cynisch spel gespeeld om de oppositie uit verband te spelen en het vertrek van de president op de lange baan te schuiven. Officieel luidt het nu dat Congo op 23 december 2018 een nieuwe president kiest die enkele weken later, in januari 2019, de eed zal afleggen. Het is echter niet uitgesloten dat Kabila nieuwe kunstgrepen zal uithalen om die verkiezingen opnieuw op de lange baan te schuiven, zo blijkt uit een ander rapport, van de International Crisis Group, dat eveneens gisteren verscheen.

Een van die trucjes is het mogelijk uitbuiten van het etnisch geweld dat in veel regio’s weer volop dreigt op te flakkeren.