“Inwoners uit Elst verjaagd om schietterrein aan te leggen”
Geschiedkundige kring ontdekt onbekend verleden uit WO I
Op kerstdag is het honderd jaar geleden dat de inwoners van het gehucht Elst van de Duitse bezetter te horen kregen dat ze hun huizen moesten verlaten omdat het dorp werd omgevormd tot een gigantisch schietterrein. Het is een haast vergeten stukje geschiedenis, dat de Geschiedkundige Kring van Millen kon reconstrueren. “De mensen die het meegemaakt hebben, zijn er niet meer en wie er nog iets over weet, weet dat van horen zeggen...”, zegt Ludo Melard, voorzitter van de Geschiedkundige Kring Millen. “Maar op kerstdag 1917 kregen de inwoners van het gehucht Elst van de Duitse bezetter te horen dat ze hun woningen moesten verlaten omdat er een groot schietterrein aangelegd werd. Ze hadden 24 uur de tijd om de belangrijkste bezittingen te verzamelen en zochten onderdak bij familie of kennissen in de buurt.” Het ging om 115 inwoners. Zij kregen een onderkomen in andere dorpen als Val-Meer en Nerem.
Ludo Melard: “Op het oefenschietveld werden nieuwe wapens, hoofdzakelijk machinegeweren getest. De zwaarste kalibers hadden een bereik van 2,5 km. Er verbleven voortdurend honderden soldaten. Hun schietterrein strekte zich uit van Elst, over de Honsberg en Kalderberg, tot aan hoeve Pisard - nu restaurant De Pauze in Genoelselderen. In al die tijd mocht er niemand in de buurt van het gehucht komen. Het lag geïsoleerd, werd door de Duitsers hermetisch afgesloten en bewaakt, omwille van het gevaar en uiteraard ook om spionage te voorkomen. Er liep aldoor bewaking en er stonden borden met ‘Verboden toegang’ en ‘Levensgevaar’ erop. Op het terrein van zo’n 300 hectare braakliggende landbouwgrond hadden de Duitsers een realistisch slagveld nagebootst met loopgraven, hindernissen, houten tanks en al... Toen de wapenstilstand ondertekend werd, op 11 november 1918, hebben ze alle resterende munitie en materialen vernietigd. Maar toen de bewoners na de oorlog terugkeerden, vonden ze hun woningen helemaal intact en gaaf terug. Ze waren niet vernield, beschadigd of geplunderd.”
Getekend
“Deze brutale ontruiming zorgde bij alle dorpelingen voor consternatie, angst en onzekerheid”, weet Melard. “De generatie die Kerstmis 1917 heeft meegemaakt, was erdoor getekend. Dat feit was voor onze kring bepalend om iets te doen rond de Eerste Wereldoorlog. Meer dan twee jaar hebben we samen oude foto’s, overlijdensberichten, bidprentjes, verhalen van toen, voorwerpen en militaire eretekens verzameld. In de archieven van het Legermuseum in Evere werden al de dossiers van de oud-strijders van Millen grondig uitgevlooid. Heel wat documenten van het voormalige gemeentebestuur van Millen, briefwisseling, affiches van de bezetter vonden we terug in het enorme archief van Piet Peumans en bij de lokale bevolking.”
XIn het weekend van 16 en 17 december is er een tentoonstelling in het Parochiaal Cultureel Centrum in Millen. Daarnaast is er ook het boek
16,50 euro, te koop tijdens de tentoonstelling en bij de Dienst Toerisme Riemst.