WAT HEBBEN WE GELEERD?

Werkt het parket in Limburg goed?

“Er is geen enkele provincie waar de balies zo snel geïntegreerd zijn, waar de rechtbanken zo samenwerken, net als burgemeesters en gerecht. Ze hebben het in zich om met niet te veel middelen het maximale te doen. Maar het personeelskader is bijna helemaal ingevuld in Limburg omdat dit een aantrekkelijk parket is waar mensen voor willen werken. Andere parketten zitten maar aan een personeelsbezetting van 80% en zeggen dat ze daardoor harder moeten werken. Maar dat denken in kaders moet er dus uit. Zonder die werklastmeting kan ik dus niets doen.”

Uit de verhalen over de drugsen motorbendes blijkt dat er weinig aan gedaan kan worden. In Nederland kunnen ze die organisaties wel verbieden, dus komen ze naar hier. Waarom kunnen wij dat niet?

“Nederland is een unitair eentalig land en een stuk eenvoudiger georganiseerd dan België. We hebben hier ook een probleem met het delen van informatie, al is dat in Limburg niet zo. Ik probeer nu naar Nederlands model een gezamenlijke databank voor Justitie en Binnenlandse Zaken aan te leggen waar zo’n vijftigtal mensen voor zal werken. Die zullen in staat zijn om alle databases in België te verbinden zodat een centrale dienst advies kan geven aan een burgemeester over wie bijvoorbeeld een vergunning aanvraagt in zijn gemeente.”

Elk lokaal bestuur krijgt daar toegang toe?

“Het lokaal bestuur kan vragen om iemand die een winkel- of bouwvergunning wil, na te trekken. Om te zien of die betrouwbaar is. In Nederland heet dat BIBOB.”

Een beetje zoals een bewijs van goed gedrag en zeden?

“Dat is verouderd. Wij zoeken naar een nieuwe standaard die niet alleen gebaseerd is op het strafregister, maar waarvan een hoger bestuur op vertrouwelijke basis kan zeggen: dat zou ik niet doen. Maar de burgemeesters blijven verantwoordelijk.”

Tegen wanneer zou dat er komen?

“Tegen 2020, want het is een enorm werk.”

Ook cybercriminaliteit is een probleem, zo geeft het Limburgs parket aan.

“Dat is het gevolg van drie zaken die samen een vreselijke cocktail geven. Eén: grote internationale spelers als WhatsApp en Google en hun commerciële belangen. Twee: overheidsinformatie die beveiligd moet worden en waarvan die grote spelers zeggen dat die in het gedrang komt als ze het decoderen toelaten. Drie: de recherche die vindt dat ze zelf moeten kunnen laten decoderen als het gaat om criminaliteit. Ik sta als minister van Justitie natuurlijk helemaal aan de kant van de recherche. Het is gemakkelijk voor een overheid die geen terrorisme kennen om de kant te kiezen van de commerciële operatoren, ook al omdat voor diezelfde overheid beveiliging belangrijk is. Maar in België mag je niets op de markt brengen zonder dat je versleutelde gegevens toch - op bevel van de onderzoeksrechter - kan decoderen. Veel landen willen ons daar niet in volgen. Wij leveren daarin de strijd van David tegen Goliath. Ons Hof van Cassatie en onze wetgever zeggen tegen Yahoo en Skype: jullie moeten die informatie wel leveren. We kunnen alle sms’en van onze kandidaat-terroristen lezen, maar de WhatsApp-berichten kunnen we niet zien. Het probleem van een wetgever is dat je als een 90jarige achter een klein kind holt. Toen ik pas minister was, was er de aanslag in Verviers en hebben we de anonieme belkaarten afgeschaft. Daar heb ik een jaar voor moeten vechten. Maar nu gebruiken de criminelen dus WhatsApp dat niet gedecodeerd kan worden.”

Het echte snelrecht, hoe ver staan we daar mee?

“Dat snelrecht duurt toch al snel drie maanden, tenzij er nog getuigen gehoord moeten worden, dan loopt dit uit. Mensen dromen van een New Yorkse rechtbank waar je meteen wordt berecht. Ik ook, maar we zitten met een andere cultuur en het Europees verdrag van de rechten van de mens dat zegt dat je de rechten van de verdediging moet waarborgen. Ik ga nu in elk geval het snelrecht sneller maken, ik ga de termijnen inkorten. Je kan van 10 dagen tot 2 maanden na de feiten gedagvaard worden. De Brusselse relschoppers van 11 november worden gedagvaard op 5 januari. Daarna heb je 2 maanden om te beslissen. Ik heb beloofd dat ik die termijnen verder ga inkorten al zijn het de magistraten die in de praktijk de snelheid bepalen.”

Wil u graag opnieuw minister van Justitie worden?

“Ik wil heel graag ten dienste staan. Vorige keer heb ik gezegd dat ik graag opnieuw minister van Financiën zou worden, maar ik ben het niet geworden. Dus ga dat nooit meer zeggen.”

Dus we mogen hieruit besluiten dat u graag opnieuw minister van Justitie wil worden.

“U mag hieruit besluiten dat ik graag minister van Financiën was geworden.” (lacht) De rechtsbijstandsverzekering die Geens in mei aankondigde, zal ook gelden voor echtscheidingen en voor bouwgeschillen. Geens ziet dit als een soort van sociale zekerheid. In welzijn en gezondheidszorg is na de Tweede Wereldoorlog veel geïnvesteerd, maar het gerecht is niet goed behandeld. Een datum wil Geens er nog niet op plakken, de onderhandelingen met de sector lopen nog. Dat nultolerantie onbetaalbaar is. We zullen er mee moeten leren leven dat kleine misdrijven niet vervolgd worden, net zoals de medische wereld ook niet kan uitsluiten dat we nog ziek worden.