Manvriendelijke ruimtes

U kent het scenario. Meneer heeft een verkoudheid en ligt in de zetel onder een dekentje te kermen alsof zijn laatste uur heeft geslagen. Terwijl mevrouw, aangestoken door hetzelfde virus, stoïcijns doorgaat met te doen wat ze altijd al deed: boven op haar betaalde werk er de zorg voor het huishouden en de kinderen bijnemen - met nu ook nog de zorg voor dat ene grote kind erbij.

Toch zou het weleens kunnen dat verkouden mannen écht zieliger zijn dan verkouden vrouwen en dat zij de ernst van hun symptomen niet overdrijven, suggereert een artikel in het (traditioneel luchtige) kerstnummer van het artsenblad British Medical Journal. De afgelopen jaren zijn namelijk meerdere lichamelijke verschillen aangetoond die een wetenschappelijke basis lijken aan te dragen voor de veelbesproken mannelijke ‘aanstelleritis’. Zoals dat virussen zich minder goed vermenigvuldigen in de neuscellen van vrouwen dan in die van mannen, tegengewerkt als zij daar worden door het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Testosteron, het hormoon dat mannen brede schouders, sterke spieren en seksuele potentie geeft, verzwakt de virusafweer van neuscellen juist. Althans, dat hebben laboratoriumtests met mannelijk en vrouwelijk neusslijmvlies uitgewezen.

Stukje komedie

Om uit te vissen of mannen ook in het échte leven meer te lijden hebben onder een verkoudheid of een griepje, legde de Canadese huisarts-in-opleiding Kyle Sue (Memorial University of Newfoundland) al het relevante onderzoek van de jongste jaren naast elkaar. Sue vond onder meer aanwijzingen dat volwassen mannen meer kans maken om met een luchtweginfectie in het ziekenhuis te belanden dan vrouwen van dezelfde leeftijd. Ook blijken meer mannen dan vrouwen dood te gaan van griep, en zijn ze vatbaarder voor complicaties van luchtweginfecties. Voorts lijkt het griepvaccin beter aan te slaan bij vrouwen dan bij mannen. En mannen hebben gemiddeld drie dagen nodig om bij te komen van een luchtweginfectie, tegen slechts anderhalve dag voor vrouwen. Dat doet geloven dat mannen écht meer lijden onder virale luchtwegaandoeningen, zegt Sue, wellicht omdat ze een minder robuust immuunsysteem hebben dan vrouwen.

Ondanks deze aanwijzingen meent Sue dat meer onderzoek nodig is om de calvarie van een grieperige man onomstotelijk te bewijzen. “Het blijft immers onzeker of immuunrespons, ziektesymptomen en hersteltijd niet kunnen worden beïnvloed door omgevingsomstandigheden.” Versta: het is niet uitgesloten dat al die mannen daar in hun zetel inderdaad een fraai stukje komedie liggen op te voeren.

Experiment

Zulk aanvullend onderzoek zou kunnen bestaan uit een experiment waarbij mannen met een verkoudheidsvirus worden besmet, en vervolgens ofwel de klok rond op afroep worden verzorgd dan wel zichzelf moeten zien te redden. In welke groep zal de sterfte het hoogst zijn? Andere mogelijkheid: een studie die nagaat of mannen met een sterker immuunsysteem, maar een lager testosterongehalte, minder kinderen weten te verwekken dan macho’s met een hoger testosterongehalte maar een zwakker immuunsysteem. Of in de woorden van Sue, overigens zelf een man: of de schuld voor de mannelijke aanstelleritis niet moet worden gelegd bij diegenen die deze mannen als partners kiezen, eerder dan bij de mannen zelf? In afwachting concludeert Sue dat het voorbarig is om mannen van aanstellerij te beschuldigen, als ze weer eens met veel misbaar ziek liggen te zijn. Mogelijk is er een evolutionaire reden voor hun minder krachtig aangelegde immuunsystemen. Met de energie die mannen daarop besparen, kunnen ze immers investeren in spiermassa en hoekige kaken - zaken waarmee ze vrouwen versieren en kinderen maken.

En daarnaast zitten er gewoon voordelen aan het rustig aandoen wanneer je ziek bent, voegt Sue er aan toe. “Hangen op de bank of niet uit bed willen komen, je bij alles en nog wat laten vertroetelen: het kan evolutionair ontstaan gedrag zijn dat beschermde tegen roofdieren.” Misschien wordt het tijd om manvriendelijke ruimtes op te zetten, meent hij, uitgerust met enorme televisies en verstelbare ligstoelen, waar mannen in alle comfort kunnen herstellen van een virusaanval. “Waarna wij mannen, mits ons de juiste zorg werd verleend, weer kastjes in elkaar kunnen zetten, auto’s wassen en voetbalstadions vullen. Om maar een páár voorbeelden te geven van hoe een mannengriepje de samenleving kan ontwrichten.”