Het echte werk?

Robot man/vrouw van het jaar?

Er gaat geen dag voorbij of er is iets met een robot. Scholieren kunnen ze al programmeren. De AXA-bank zet eentje in voor routinetaken. Een robot wint het wereldkampioenschap pokeren. Een ziekenhuis koopt er een bij voor prostaatoperaties, twee miljoen euro. In Riemst is de fabriek afgebroken waar een oude robot stond. ‘Bouw je eigen robot in vijf dagen’ kan ook. Het jaar 2017 begon al goed in Hasselt waar robot ‘Fran’ in het bevolkingsregister is ingeschreven. Om de Tesla-auto zonder bestuurder niet te vergeten. Vandaar dit boek. Kan een robot ons vermoorden? Pakt hij ons werk af?

Vorige maand zijn in de campagne ‘Nederland Leest’ onder het thema ‘Robotica’ honderdduizend exemplaren van Isaac Asimovs klassieke sciencefictionverhaal ’Ik, Robot’ via openbare bibliotheken gratis verspreid. Een robotstorm.

Wat willen Mols en Vergunst?

Ze willen de lezer op een aangename manier een overzicht bieden van, een inzicht geven in de robotwereld van vandaag. Hoe werken ze? Wat kunnen ze en wat niet? Wat verwachten wij van ze? Zullen ze ons veranderen? Wat brengt de toekomst?

Mols heeft de technische universiteiten van Eindhoven en Delft achter de rug en werkt vooral als wetenschapsjournalist, Vergunst promoveerde in de informatica en werkt als wetenschapsvoorlichter aan de universiteit Utrecht. En ze verzamelt robots!

Wat maakt het boek bijzonder?

De rust. Geen opgewonden toestanden. Geen gejuich, geen angst. ‘Hallo Robot’ presenteert in twaalf hoofdstukken een complete tour d’horizon. Telkens ingeleid met het verslag van een recent (uit 2017) gesprek met iemand die er alles van weet. Dat kan Tom Rijndorp zijn, ontwikkelaar van software voor zelfrijdende auto’s. Of Jan van Daal van Nedcar, Born - dicht bij huis - die in een treintje met dertig bezoekers door de fabriekshallen rijdt. In de carrosseriehal gebeurt 99 procent van de werkzaamheden automatisch, met zo’n duizend robots. En toch: er werken ook 5.500 echte mensen, van 33 nationaliteiten.

Ze praten met de Canadezen Zeller en Smith die er in 2014/2015 hun hitchBOT op uit stuurden om op eigen houtje te liften, duizenden kilometers door Europa en Canada. Totdat hij in een steegje in Philadelphia kapot werd teruggevonden. Prof. Dr. Ivo Broeders, pionier in robotchirurgie, vertelt de geschiedenis van de operatierobot. En kent u de Robird, de robotroofvogel die de vogeloverlast op vliegvelden bestrijdt? Vijftig verhalen. Die inleidingen - op roze papier afgedrukt - zijn de smaakmakers. De echte hoofdstukken herken je aan de titels: ‘Evolutie is de beste ontwerper’. ‘Teamgeest’, over zwermrobots. Of ‘Goede robot, slechte robot’ over de sociale impact en ‘Alledaagse cyborgs’, over robotica die mensen op hun lichaam dragen. De auteurs zetten ook de vijf ethische roboticaprincipes uiteen die een groep Britse wetenschappers in 2010 hebben ontwikkeld. En problemen zijn er genoeg. De Verenigde Staten stoppen elk jaar 2,5 miljard euro in militaire robotica. Tegenstrevers van autonome wapens voeren als moreel hoofdargument aan dat alleen mensen en niet robots mogen beslissen over leven en dood. Robots begrijpen de context van een conflict niet, hebben geen moreel besef van menselijke waarden en hebben geen begrip van de menselijke drijfveren achter daden.

Roboticus Alan Winfield (Bristol): “ALS we erin slagen om mensachtige kunstmatige intelligentie te bouwen, en ALS die erin slaagt zichzelf superintelligent te maken, en ALS die superintelligentie energetisch zelfvoorzienend wordt en ALS de mens de stekker er niet meer kan uittrekken, ja, dan hebben we een probleem.” Een excellent boek. Boeiend geschreven, glashelder, breed van informatie, met talloze informatieve foto’s, veel doorverwijzingen en vooral ook een schitterende tijdlijn van tweeëntwintig bladzijden met bovenaan literatuur, film, tv-series en manga; en onderaan de echte robots, te beginnen met die van Leonardo da Vinci zelf tot Robot Pepper. Een modelboek voor het genre.