“Telegrammen hebben mijn leven bepaald”
Hasseltse Marie Maréchal (71) over de stille dood van het telegram
Na meer dan 150 jaar verstuurt Proximus eind dit jaar het laatste telegram. “Slechts een handvol klanten maakte er nog gebruik van”, luidt de verklaring. Zo eindigt een tijdperk waarin lief en leed in telegramstijl op een velletje papier werd gedeeld. “Mijn leven is erdoor bepaald”, vertelt Anne-Marie Maréchal, een 71-jarige ex-lerares uit Hasselt, die de acht telegrammen uit haar leven altijd zal blijven koesteren. Wie de enkele klanten zijn die nog gebruikmaakten van het telegram, dat deelt Proximus niet mee. Het koningshuis is er wellicht één van. Landgenoten die een bijzondere prestatie leverden, kregen steevast een felicitatietelegram van het koningspaar. Ook populair bleven de rouwtelegrammen. In totaal verwerkte Proximus zo op jaarbasis nog 8.000 telegrammen, evenveel als het aantal mails dat per dag bij een middelgroot bedrijf in- en uitgaat. Peanuts dus. Begin jaren tachtig werden jaarlijks nog meer dan 1,5 miljoen telegrammen verstuurd en ontvangen in België.
Een telegram versturen is dan ook redelijk omslachtig én duur. U moet een mail versturen naar Proximus. Daar wordt uw boodschap – maximaal twintig woorden – op papier gezet, en een koerierdienst brengt dat blad dan bij de bestemmeling aan huis. Kostprijs 16,5 euro als het telegram een dag later mag aankomen, 23 euro als u het telegram meteen wil laten bezorgen.
Muisklik
Anne-Marie Maréchal (71) uit Hasselt is één van de landgenoten die zich de tijd nog herinneren dat een telegram je leven kon bepalen. “Ik ben in 1968 afgestudeerd als lerares zedenleer. Vanaf dan was het wachten op een telegram. Als dat kwam, dan stond erop wáár je kon beginnen, en dat je dat ONMIDDELLIJK moest doen. Dat deed je dan, de dag nadien. Als schoolverlater had je toen geen recht op een uitkering, en we wilden allemaal zo snel mogelijk op eigen benen staan. Dus iedereen zat op zo’n telegram te wachten. ” Bij de afgestudeerde Anne-Marie kwamen acht telegrammen aan. “Het was een moeilijke tijd om werk te vinden. Er was een overschot aan leerkrachten, en ik kreeg alleen tijdelijke aanstellingen, om iemand te vervangen. Maar op 18 juni 1971 kreeg ik mijn achtste telegram: “Met ingang van 1.9.1971 wordt u tot de stage toegelaten aan HRITO Hasselt Maastrichterstraat 100 in het ambt van leraar zedenleer 18u.” Sindsdien heeft de Hasseltse nooit meer een telegram gekregen. “Wel een brief, na veertig jaar lesgeven, om mijn eervol ontslag te melden. Vreselijk. Ik hield van de school, en het lesgeven. Ik ben nu zeven jaar met pensioen.”
Muisklik
“Toen ik hoorde dat het telegram een stille dood stierf, heb ik de acht telegrammen die mijn leven bepaald hebben uit de kast gehaald. Ik zal ze blijven koesteren. Ik heb dit leven aan die telegrammen te danken. Uiteindelijk woon ik daardoor al meer dan veertig jaar in de fijne stad die Hasselt is.” “Ik moet nu altijd lachen wanneer mijn kinderen klagen omdat ze last hebben met de administratie”, zegt Anne-Marie. “Ze weten niet hoe makkelijk het nu allemaal is. Toen ik me wilde inschrijven aan de normaalschool in Tongeren, moest ik een bewijs van goed zedelijk gedrag voorleggen, een brief van de consul omdat ik in Nederland woonde, en een geboorteakte. Daar was ik dagen mee bezig. Nu kan alles met een paar muisklikken.”