“De pyjamabroek is zo’n beetje mijn lot geworden”

Johan Leysen (67) schittert in Beels & Basteyns-film ‘Façades’

Tussen al het lichtsabelgeweld van ‘Star Wars’ en de caféploegkolder van ‘De Kampioenen’ kunt u dit weekend nog naar een ander straf staaltje cinema gaan kijken: ‘Façades’, de film van Nathalie Basteyns en Kaat Beels, het succesduo achter ‘Tabula Rasa’. Een sterke, diepmenselijke film is het geworden, en daar zit klasbak Johan Leysen (67) - in de rol van een dementerende vader - zeker voor iets tussen. “Die ziekte op een meelijwekkende manier neerzetten, dat wou ik absoluut vermijden.”

GENT -

Aan ‘Façades’ kleeft een bronsgroen tintje: Basteyns is een echte Hasseltse, en ook Johan Leysen heeft er als kind enkele levensjaren doorgebracht. Al beschouwt Leysen - “Ik heb er een paar luiers volgekakt als baby”, klinkt het -, de zoon van wijlen NIR-baas Bert Leysen, zich niet als een Limburger. Kan ook moeilijk anders: op jonge leeftijd trok hij naar Amsterdam om theateracteur te worden, iets wat gezien zijn indrukwekkend palmares aardig gelukt is. Leysen - die nu al 20 jaar in Parijs woont - speelde naast grote rollen in het theater ook een resem grote filmrollen, onder meer aan de zijde van George Clooney in ‘The American’. Niet dat hij onder de indruk is: voor Leysen is er weinig opmerkelijk aan acteren. “Ik geniet ervan om te acteren, steeds meer zelfs. Maar ik ben slechts een boodschapper, en acteren is zo vluchtig: je bouwt niets op, buiten wat ervaring.” En toch: over zijn vertolking in ‘Façades’ is hij content, en dat meent-ie. “Ook omdat ik de film zo goed vind.”

Pyjamabroek

Hoe dan ook: Leysen is een acteur met standing, en Basteyns liet eerder al verstaan dolblij te zijn dat ze Johan kon strikken om de rol van de dementerende vader te spelen. “Toen Nathalie en Kaat me het scenario toestuurden, vond ik het meteen spannend en ontzettend mooi geschreven”, aldus Leysen. “Voor iemand in mijn - zachtjes uitgedrukt levensfase zijn de dramatisch interessante rollen dun gezaaid. Vaak blijft het bij vaderfiguren in de marge of oude maffiabazen, dit personage was wel interessant. En het vooruitzicht om Natali Broods als filmdochter te hebben, was prikkelend.” Moest hij toch niet zuchten dat hij de zoveelste pyjamabroek moest aantrekken op een filmset? “Tja, da’s een beetje mijn lot. (lacht) Ach, ik heb ermee leren leven.”

Johan LEYSEN

Wars van clichés

‘Façades’ is een even simpel als aangrijpend verhaal geworden: over overspel, maar net zo goed over wat je wel en niet verdraagt in naam van de goede vrede. Wanneer de moeder van Alex (Natali Broods) haar dementerende vader (Leysen) verlaat nadat die ongewild een 30 jaar oude affaire opbiecht, wordt ze geconfronteerd met een duister familiegeheim én een pijnlijke thuissituatie. Want ook haar eigen man blijkt naast de pot te pissen.

Dat ‘Façades’ zo’n sterke film geworden is, heeft het vooral te danken aan de vertolkingen van haar drie hoofdacteurs: de Nederlandse cabaretier Theo Maassen houdt zich als de overspelige vent meer dan behoorlijk staande, Broods is fantastisch als getergde vrouw. En dan is er Leysen als de dementerende vader: het ene moment klaarhelder, het volgende kinds enthousiast of onverwacht woedend. Een herkenbare weergave van vroege dementie dus, wars van alle clichés. “Dat hebben we absoluut proberen te vermijden, om die ziekte op een foute of meelijwekkende manier neer te zetten.” Leysen speelde zijn personage zo overtuigend dat Basteyns - die haar vader Willy, bekend van ‘Het Geslacht De Pauw’, verloor aan dementie - op een gegeven moment achter de monitor begon te huilen. “Dat is toch prachtig? Een mooi compliment, toch in dit geval. Want een listige acteur kan wel altijd tranen voor elkaar krijgen. Mensen aan het denken zetten, dat vind ik toch nog altijd belangrijker.”

Infarct

Vorig jaar werd Leysen zelf geconfronteerd met zijn sterfelijkheid: hij kreeg een infarct tijdens opnames in Zwitserland, en het scheelde niet veel of hij was er niet meer. Heeft Leysen zelf schrik voor de aftakeling? “Natuurlijk, al spookt het niet constant door mijn achterhoofd. Maar waar stopt bijvoorbeeld verstrooidheid en start dementie? Ik ben altijd een verstrooid iemand geweest, maar op latere leeftijd ga je dat al gauw anders interpreteren. Je sleutels kwijt zijn terwijl ze in je zak steken, dat soort idiote dingen. Maar het is niet zo dat ik stilaan vrees dat ik een vogel voor de kat ben.”

Voor iemand in mijn levensfase zijn de dramatisch interessante rollen vaak dun gezaaid

X‘Façades’, nu in de bioscoop.