Te weinig menselijk contact in Limburgse rusthuizen
Grootschalig onderzoek naar levenskwaliteit in alle Vlaamse rusthuizen legt pijnpunten bloot
Uit een driejarig onderzoek bij 20.000 bewoners van alle 783 Vlaamse woonzorgcentra blijkt dat iedereen wel tevreden is over privacy, veiligheid en respect, maar dat er niet genoeg aandacht is voor menselijk contact en voor activiteiten. Het onderzoek is gebeurd bij mensen die geen geheugenproblemen hebben. Tussen commerciële en niet-commerciële rusthuizen blijkt er in levenskwaliteit geen verschil te zijn. Het onderzoek dat op vraag van minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) uitgevoerd is bij mensen zonder geheugenproblemen in alle woonzorgcentra, is na drie jaar afgerond. De scores kunnen nu vergeleken worden met de resultaten uit Finland en Canada, waar ze met hetzelfde onderzoek bezig zijn. “We bekijken of we in een volgende fase ook de levenskwaliteit van mensen met cognitieve problemen kunnen onderzoeken”, zegt Joris Moonen van het Agentschap Zorg en Gezondheid.
Meer dan bingo
De kwaliteit van de zorg wordt al in andere onderzoeken gemeten, in dit onderzoek gaat het om wat de bewoners van hun levenskwaliteit vinden. Ze kregen stellingen voorgeschoteld over een aantal thema’s waarop ze konden antwoorden met ‘nooit, zelden, soms, meestal en altijd’. De antwoorden werden omgezet naar een score van 1 (nooit) tot 5 (altijd). Zo vinden de Limburgse ouderen dat hun privacy bijna altijd gerespecteerd wordt, deze score ligt met 4,9 boven het Vlaams gemiddelde van 4,6.
In het algemeen voelen de rusthuisbewoners zich meestal ook prettig. De grote problemen liggen bij het menselijke contact. “Je hebt geen studie van 1,8 miljoen euro nodig om dat vast te stellen”, vindt Johan Truyens van de studiedienst van seniorenorganisatie Okra. “Er is te weinig contact: zowel met het personeel als met de medebewoners. De subsidies voor animatie zijn beperkt, terwijl je de bewoners toch meer zou moeten aanbieden dan bingo of crea-activiteiten. Woonzorgcentra mogen natuurlijk meer personeel inzetten dan het aantal dat ze gesubsidieerd krijgen, maar dan moet de bewoner dat betalen.” In Limburg hebben de bewoners trouwens een iets betere band met het personeel. Voor Vlaanderen ligt die score op 2,78, voor Limburg is dat 3,1. Onderzoekers vinden dat een significant verschil.
Lage normen
“We komen uit een ziekenhuismodel en we moeten naar een welzijnsmodel”, zegt Patrick Vyncke, directeur ouderenzorg van Zorgnet-Icuro, de koepel van de nietcommerciële zorginstellingen. “Een woonzorgcentrum moet ook een warme thuis zijn, waar het aangenaam wonen is. Het is tenslotte de laatste woonfase in het leven van mensen. Mensen moeten zich daar goed voelen. We hebben in elk geval meer personeel nodig, de personeelsnormen zijn laag, zeker als je vergelijkt met de sector van personen met een handicap. Want 75 à 80 procent van de mensen die binnenkomen heeft zware zorg nodig. Ze verblijven gemiddeld maar 1,5 à 2 jaar in een woonzorgcentrum, een zeer korte en een zeer intense periode.” “Net omdat ze er zo kort verblijven, is het ook niet makkelijk om duurzame relaties op te bouwen”, zegt Johan Truyers van Okra. “Het klinkt cru, maar één op de vier overlijdt of verhuist binnen het jaar.”