“Rechter zal gebruik onrechtmatige opname soms toelaten in rechtszaak”
“Zonder toestemming beelden gebruiken die je van iemand hebt gemaakt, is strafbaar. Toch zijn de schadeclaims die de benadeelde bij de burgerlijke rechtbank kan vragen, bijzonder laag.” Dat zegt Nele Somers, de advocate die bij het grote advocatenkantoor MonardLaw gespecialiseerd is in privacy- en camerawetgeving. “Meer nog, in een rechtbank mag je die beelden zelfs gebruiken als ze het recht op een eerlijk proces niet aantasten.” Als het in dit land tot een dispuut komt over het gebruik van beelden (foto of film) zijn twee soorten wetten van toepassing. “Vooreerst is dat de privacywet. Het vertrekpunt daarin is erg duidelijk: als je iemand herkenbaar fotografeert of filmt, heb je daar de toestemming van de persoon in kwestie voor nodig. Dat geldt ook als je die beelden gebruikt bij publicaties of op het internet”, zegt meester Nele Somers. “Dit geldt evenwel niet als het om publieke personen gaat.” Daarnaast is er de camerawet. “Die bepaalt dat bijvoorbeeld winkels en tankstations camera’s mogen hangen. Ze moeten dit wel aan de privacycommissie melden en met een pictogram duidelijk maken zodat bezoekers weten dat ze worden gefilmd.”
Als rusthuispersoneel zonder medeweten wordt gefilmd en die beelden nadien worden gebruikt, is dat volgens meester Somers onwettig. “De benadeelden kunnen hiervoor een zaak aanspannen bij de burgerlijke rechtbank. Als die al een schadeclaim toekent, is die vandaag vaak bijzonder laag hoogstens een paar duizend euro’s. De nieuwe privacyverordening zal daar in mei volgend jaar verandering in brengen. Dan zal er wel zwaarder gestraft kunnen worden.”
Afweging maken
Een leek zou verwachten dat onrechtmatig verkregen beelden niet in een rechtbank kunnen worden gebruikt. “Klopt niet. De rechter zal altijd een afweging maken. Als die beelden het recht op een eerlijk proces niet in het gedrang brengen, zal dat wel mogelijk zijn”, zegt Nele Somers, die toegeeft dat deze discussie zich in een grijze zone afspeelt. Maar wat als ik mijn poetsvrouw verdenk van diefstal en thuis camera’s hang terwijl ze aan het werk is? “In je eigen huis mag je dat doen, op voorwaarde dat je die poetsvrouw daar vooraf over informeert”, besluit Somers.