Het geld achter Star Wars
Ruimtesaga is wereldwijde miljardenbusiness
HASSELT - Amper drie weken na zijn release heeft het achtste deel in de Star Wars-saga al meer dan 1 miljard dollar opgebracht. Het is allicht niet het laatste miljard, want inmiddels komt ook de merchandisingmachine op kruissnelheid. Star Wars gaat echter allang niet meer alleen over mensen naar de bioscoop lokken. Star Wars is cruciaal in de wereldwijde groeistrategie van moederbedrijf Disney.
Toen de relatief onbekende filmregisseur George Lucas in 1977 de film ‘Star Wars: A New Hope’ uitbracht, durfde allicht niemand vermoeden dat ‘Star Wars: The Last Jedi’ 40 jaar later niet alleen de fans van het eerste uur, maar ook hun kinderen en kleinkinderen massaal naar de zalen zou lokken. Luke Skywalker, Darth Vader, Obi-Wan Kenobi, het zijn figuren die over de generaties heen tot de verbeelding spreken. De eerste zeven afleveringen van de Star Wars-saga waren goed voor meer dan 30 miljard dollar aan inkomsten, maar dat is allicht nog maar het begin van een franchise die, als het van Disney afhangt, nog jarenlang voortduurt. In de eerste drie weken na zijn release bracht ‘Star Wars: The Last Jedi’ al meer dan een miljard dollar op, en dan moet de release in China nog volgen.
Ook de spin-offs doen het goed aan de kassa. ‘Rogue One’, een film die zich afspeelt in de marge van Star Wars, bracht in 2016 ruim een miljard dollar in het laatje. Het ziet er bovendien naar uit dat de komende jaren verschillende nieuwe spin-offs worden gelanceerd, onder meer rond de figuur Han Solo.
Merchandising
Star Wars gaat allang niet meer alleen over de bioscoopfilms. Er zijn de strips, de pretparken, de animatiefilms en – last but not least – de merchandising. Om u een idee te geven: van juni 2016 tot juni 2017 werd voor ruim 1,4 miljard dollar uitgegeven aan spullen die het Star Wars-logo dragen. Volgens cijfers van de Licensing Industry Merchandisers Association zijn merchandisingcontracten rond Star Wars wereldwijd meer dan 260 miljard dollar waard. Bovendien zijn er de pretparken. In de zomer van vorig jaar lichtte Disney voor het eerst een tipje van de sluier op van twee themalanden rond Star Wars, een in Disneyland in Californië en een in Disney World in Florida. Met de pretparken is een investering gemoeid van een miljard dollar elk. Beide themagebieden openen hun deuren in 2019.
Geslaagde gok
Toen Disney-topman Bob Iger in 2012 Lucasfilm, het moederbedrijf van de Star Wars-franchise, overnam, werd daar met scepsis op gereageerd. De drie laatste films – Stars Wars 1, 2 en 3 – waren weliswaar kassuccessen, maar zowel de critici als de fans reageerden op zijn minst erg lauw. De overname te veel, zo werd gezegd over de topmanager die in 2006 tekenfilmstudio Pixar en in 2009 stripbedrijf Marvel had overgenomen. De baas van Mickey Mouse haalde daarmee een van de meest toonaangevende tekenfilmbedrijven binnen en het bedrijf dat Iron Man, Spider Man, Thor en The Avengers in dienst heeft.
Disney betaalde in 2012 ruim 4 miljard dollar aan George Lucas, gedeeltelijk in cash en gedeeltelijk in aandelen. Amper een maand na de verkoop van Lucasfilm verkocht George Lucas zijn aandelen, wat hem ruim 2 miljard dollar opbracht. Gelukkig heeft Lucas meer artistiek dan financieel inzicht. Als hij gewacht had met de verkoop van zijn aandelen tot gisteren, dan had hij ruim 4 miljard dollar verdiend.
Star Wars was niet voor alle betrokkenen een financiële mee- valler, al zeker niet de eerste aflevering. Voor zijn rol in de eerste Star Wars-film kreeg een onbekende Harrison Ford destijds amper 10.000 dollar. Hoofdrolspeler Mark Hamill, die als Luke Skywalker opnieuw van de partij is, kreeg 650.000 dollar. De Britse acteur sir Alec Guinness, die de rol speelde van Obi-Wan Kenobi, ging gewiekster tewerk. Hij bedong een percentage van de winst en dat bracht hem tot zijn overlijden in 2000 meer dan 80 miljoen dollar op.
Groei
De overname van Marvel, Pixar en Lucasfilm is niet het laatste huzarenstukje van Bob Iger. Zo raakte enkele weken geleden bekend dat Disney ook 21st Century Fox overneemt van mediamagnaat Rupert Murdoch, vooral bekend van de conservatieve nieuwszender Fox. Disney betaalde maar liefst 52,4 miljard dollar voor het legendarische filmbedrijf. Inclusief schulden is de transactie zelfs 66,1 miljard dollar waard.
Met de overname van 21st Century Fox beschikt Disney over een van de meest uitgebreide catalogi in de entertainment-business. De overname van 21st Century Fox behelst bovendien ook X-Men en Avatar, tot op heden de best verdienende film ooit, en de populaire serie The Simpsons. Het is de bedoeling om de truc met de spinoffs, die Star Wars en The Avengers geen windeieren gelegd heeft, ook toe te passen op Avatar. Er wordt nu al gesproken over vier sequels.
Streaming
De schijnbaar onstuitbare overnamehonger van Disney heeft een reden. Vanaf 2019 wil Disney namelijk net als Amazon en Netflix met een eigen aanbod naar de streamingmarkt. Disney wil die boot niet missen. Zo nam Disney voor 1,6 miljard dollar een aandeel van 75 procent in het bedrijf BAMTech, dat gespecialiseerd is in streamingtechnologie. Vanaf 2019 zal het aanbod van Disney, dat vandaag via andere aanbieders kan bekeken worden, via een eigen streamingdienst verkrijgbaar zijn. Om die operatie in goede banen te leiden, blijft Bob Iger nog tot 2021. Hij is momenteel een van best betaalde Amerikaanse CEO’s, met een jaarloon van meer dan 50 miljoen dollar. Toen George Lucas in de jaren ’70 begon met de creatie van zijn universum, heette Luke Skywalker nog Luke Starkiller, droeg Darth Vader nog geen helm en waren er voor R2-D2 nog dialogen. Het was uiteindelijk de associatie met moordenaar Charles Manson die Lucas ertoe aanzette om zijn hoofdfiguur een andere naam te geven. Vandaag zitten er in de database van Lucasfilm duizenden figuren en een tijdlijn die meer dan 20.000 jaar beslaat. Genoeg stof om nog jarenlang films te maken.