Zoon van Gène Bervoets redt natuur op Sint-Maarten
Tadzio Bervoets (35) streeft voor behoud van natuur op Sint-Maarten
Grauw en bruin. Geen blad meer aan de bomen. Geen sprietje gras meer. Zo zag Sint-Maarten eruit, vlak na orkaan Irma. Doods. Amper een paar weken later groeiden de eerste blaadjes terug. Het groen overleefde. Een teken van hoop, voor een eiland in nood. Toch blijft Irma een ramp voor het milieu. “Koraalriffen zijn zwaar beschadigd, wat slecht is voor mens en natuur”, vertelt Tadzio Bervoets (35), manager van SintMaarten Nature Foundation.
Hij is geen acteur, komt niet op tv. Maar iedereen van het eiland kent hem wel: Tadzio Bervoets (35). Overal wordt hij aangesproken, van ver wordt op hem gewuifd. De oudste zoon van acteur Gène Bervoets (61) is manager van de NGO Sint-Maarten Nature Foundation. Ze staan in voor het behoud van de natuur op en rond het eiland. Een taak die sinds de doortocht van Irma belangrijker is dan ooit. “Het eerste wat opvalt als je na een orkaan - na acht uur binnenzitten - naar buiten komt, is dat het groen weg is. Geen blaadjes meer, alles is bruin”, vertelt Tadzio, die zijn diploma Environmental Resource Management behaalde aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. “Gelukkig is de natuur bestand tegen dit soort weersomstandigheden. In Caraïbisch gebied dat af en toe orkanen over zich krijgt, is het groen mee geëvolueerd.”
Opruimen
De stranden aan de Nederlandse kant van het eiland zien er stilaan weer even paradijselijk uit als voorheen. Een verdienste van vrijwilligers van The Nature Foundtation. Honderden zakken vol puin en vuil, sprokkelden zij al bij elkaar. Glas, spijkers, stukken hout, plastic, metaaldraden. Zelfs toiletten en een wasmachine. “Dawn Beach is het laatste strand dat we aan het opruimen zijn”, zeggen Corey, Dwayne (33) en Leo (55). Leo is normaal taxichauffeur, Corey werkt als leverancier bij Heineken. Maar door Irma hebben ze voorlopig geen werk. Dwayne is ‘s nachts bewakingsagent, overdag komt hij helpen met de opruim. “Ik kan niet thuis zitten en niets doen”, zegt hij. “Wachten tot de toeristen komen. Als we willen dat ze terugkomen, dan moeten de stranden terug proper zijn.”
Wrakken
Tadzio neemt ons mee op de boot van The Nature Foundation naar de lagune van Simpson Bay. “Er zijn duizend boten gezonken: 250 op het Nederlandse deel, de rest op het Franse”, vertelt hij. “Deze tijd van het jaar ligt de lagune normaal vol met de grootste en duurste jachten: die van Steve Jobs voor zijn dood, rijke Russen, oliesjeiks… In de eerste weken vlak na Irma ben ik hier komen duiken, om in kaart te brengen waar de gezonken boten lagen. En om te kijken of er nog lichamen aan boord waren. De brandstof, batterijzuur en andere schadelijke stoffen zijn in het water terechtgekomen. Vlak na de orkaan zag je hier een groot oliespoor drijven.” Overal waar we kijken, liggen wrakken. Een zeilschip wordt vooruit getrokken door een sleepboot. Helemaal verroest, bruin van de modder, vol met algen en pokken. Een man met rasta’s en een rode muts staat op het dek en begroet ons. Het lijkt wel een scène uit Pirates of the Caribbean. “Alles wat bruin is, heeft onder water gelegen”, legt Tadzio uit. “Ze zijn hier al maanden boten aan het takelen. Het zal nog maanden duren. Misschien wel een jaar.” Een grote kraan is een poging aan het doen om een zeilschip boven te halen. “Dat was
Ik ben er zeker van dat er veel meer doden zijn dan wordt gezegd. Dat is respectloos. Waarom kunnen ze niet gewoon eerlijk zijn? Tadzio BERVOETS
JabJabs, een drijvende bar op een boot van 30 meter”, zegt hij. “De leukste bar van het eiland. Ik dook tussen een paar barkrukken, toen ik het besefte: neen, niet
JabJabs!”
Vastgebonden
Wat verder steekt weer een mast van een zeilboot boven het wateroppervlak uit. Tadzio wordt stil. “In deze boot heb ik twee weken na Irma nog twee lichamen gevonden. Een man en een vrouw. Ze hadden zichzelf vastgebonden. De dochter is tijdens de orkaan van boord gesprongen en heeft zich nog kunnen redden. Het exacte verhaal ken ik niet, ik heb geen contact gehad met de familie. Ik heb gewoon gedaan wat ik moest doen. Ik heb de kustwacht gewaarschuwd. Ik ben naar huis gegaan, pintje gedronken, gaan slapen. Moeilijke dag.” Volgens officiële cijfers zijn er amper vier doden gevallen op het Nederlandse deel van Sint-Maarten. Het officiële dodental voor het Franse deel is acht. “Voor het Nederlandse deel spreken ze over twee doden aan land en twee lichamen die zijn aangespoeld”, zegt Tadzio. “Het gaat dus niet over de twee die ik gevonden heb. Ik ben er zeker van dat er veel meer doden gevallen zijn. Elke keer onderschatten ze het aantal doden. Waarom? Dat is respectloos. Waarom kunnen ze niet gewoon eerlijk zijn? Als er veertig mensen gestorven zijn, dan is dat vreselijk. Maar zeg dat dan.”
We varen verder, naar het mangrovegebied. “Dit is een internationaal beschermd gebied. Het is de belangrijkste broedplaats voor vissen”, legt Tadzio uit. “70 tot 80 procent van de mangroves is weggevaagd door Irma. Ook stranden en koraalriffen zijn zwaar beschadigd, de vogels en vissen hebben het moeilijk. We zijn een onderzoeksduik aan het doen, om te kijken welke schade er is aan de riffen en vispopulatie. 75 tot 95 procent van een bepaalde koraalsoort dat belangrijk is voor het rif, is helemaal weggevaagd. Een week na de orkaan hebben we met het oog de schade kunnen vaststellen. Nu zijn we met wetenschappelijke methodes alles aan het rapporteren. Vissen kunnen in het koraalrif schuilen, vinden er hun voedsel en leggen er hun eieren. Koraalriffen zijn ook natuurlijke golfbrekers en beschermen het land tegen erosie. Als koraal doodgaat en verdwijnt, dan verzwakt het rif en is er tijdens een orkaan grotere kans op erosie van de kust. Verder komen toeristen af op die prachtig kleurrijke koraalriffen. Koralen zijn dus niet alleen belangrijk voor de natuur, maar ook voor de mens: ze zorgen voor belangrijke inkomsten voor een eiland als Sint-Maarten.”
Net als de mens heeft ook de natuur na zo’n zware storm tijd nodig om terug op adem te komen. “Stukje bij beetje komen we er”, zegt Tadzio. “Maar als dit elk jaar gaat gebeuren, of elke twee jaar of elke vijf jaar, dan hebben we een groot probleem.”
Klimaatverandering
“De intensiteit van de stormen, hoeveel stormen we krijgen en de impact ervan op de natuur is allemaal veranderd door de klimaatverandering”, legt hij uit. “Door de opwarming van de aarde zijn de temperaturen van het zeewater hoger dan ooit. Door het ongewoon warme zeewater is Irma in twee dagen tijd van tropische storm tot orkaan van categorie 5 uitgegroeid. Een orkaan is categorie 5 vanaf 320 kilometer per uur. Irma had een kracht van meer dan 400 kilometer per uur, maar hoger dan categorie 5 bestaat niet.”
Tadzio is op Sint-Maarten geboren. Zijn papa, acteur Gène Bervoets, volgde de liefde naar het eiland en woonde er van 1980 tot 1985. Tadzio en zijn zus Ayumi zijn na de breuk bij hun mama blijven wonen. Is een leven op Sint-Maarten nog wel veilig, als orkanen zoals Irma, José en Maria de nieuwe norm worden? “Ons leven zal veranderen, maar of het echt onveilig is weet ik niet. We moeten in ieder geval sterker en steviger heropbouwen. Of ik ooit vertrek? Sint-Maarten is en blijft mijn thuis”, besluit hij. “Als ik ooit wegga, is het voor familie. Niet door een orkaan.”
Stukje bij beetje komen we er. Maar als dit elk jaar gaat gebeuren, of elke twee jaar of elke vijf jaar, dan hebben we een groot probleem
Tadzio BERVOETS