Stad huldigt beeldenfluisteraar
Lommelse Nicole Lafosse (64) is specialiste in audiodescriptie voor beeldende kunsten
Een blinde laten genieten van beeldende kunst: het lijkt een onmogelijke opdracht. Toch is dat wat de Lommelse Nicole Lafosse (64) het liefst doet: via audiodescriptie brengt ze kunstwerken met woorden tot leven. “Niet zo simpel”, zegt Lafosse. “Het heeft bijvoorbeeld weinig zin om kleuren te beschrijven tegen iemand die nooit geel en groen gezien heeft.” Lafosse werd gisteren geëerd met de Pluim van Lommel, waarmee de stad verdienstelijke inwoners huldigt. Audiodescriptie bij toneelstukken of voetbalwedstrijden: het is een relatief bekend gegeven. Maar dat de techniek ook wordt toegepast om blinden en slechtzienden te laten genieten van beeldende kunst, is minder geweten. “Zo iemand noemen ze beeldenfluisteraar, een mooi woord”, lacht Lafosse. De Lommelse begon tien jaar geleden met audiodescriptie. “Toen kreeg mijn dochter op 25-jarige leeftijd een hersenbloeding en belandde ze in een rolstoel. Samen met mijn man Evert-Jan ben ik me toen beginnen inzetten voor de integratie van mensen met een beperking, onder meer via Inter Vlaanderen. Mijn man begeleidde mensen met een beperking op festivals en evenementen. Ik ging mee, en het viel
Nicole LAFOSSE me dan op dat blinden en slechtzienden toch een belangrijk deel van de beleving moeten missen. Ik beseft dat ik hen daarbij kon helpen.”
En dus ging Lafosse les volgen, aan de Artesis hogeschool in Antwepren. “Daar kon ik mijn techniek verfijnen”, vertelt ze zelf. “Mijn verleden als leerkracht was wel een troef. Destijds gaf ik het liefst les aan leerlingen die het wat moeilijker hadden, omdat ze me dwongen te zoeken naar heldere formuleringen. En dat komt nu wel van pas.”
Ook in eigen stad gaat de Lommelse beeldenfluisteraar aan de slag. Al drie jaar leidt ze mensen met een visuele beperking rond tijdens Beeldig Lommel, het jaarlijkse festival met levende standbeelden en straattheater. “Geen ander festival met levende beelden heeft een beeldenfluisteraar. De internationale artiesten kijken altijd verwonderd op en reageren enthousiast.”
Vurig rood
Maar hoe verloopt zo’n fluistersessie dan precies? “Ik begin telkens met een beschrijving van de locatie, en vervolgens overloop ik de act tot in detail. Ik bereid me natuurlijk voor en zoek achtergrondinformatie op. Zo beschrijf ik de kleding, de gebruikte stoffen. Het helpt natuurlijk wel dat de mensen ook even mogen voelen aan het werk.”
Toch is beeldenfluisteren niet altijd even voor de hand liggend. “Aan iemand die blind geboren is, heeft het weinig zin om kleuren te benoemen. Bij rood kan een blinde zich niets voorstellen. Dus dan spreek ik over ‘vurig’, wat wel associaties oproept.”
Coldplay
Lafosse verzorgt ook de audiodescriptie bij toneelstukken of optredens. “Vorig jaar heb ik twee blinden begeleid tijdens het concert van Coldplay in Brussel. Ik vertelde hoe de show in het Koning Boudewijnstadion eruit zag. Toen er plots applaus losbrak, lichtte ik toe wat er aan de hand was op het podium. Of ik verteld over de kleren die zanger Chris Martin aanhad, of hoe het decor eruitzag.”
Lafosse hoopt dat ze ooit beeldenfluisteraar kan zijn voor de glascollectie in het Lommelse Glazen Huis. “Die kostelijke kunstwerken betasten zal niet mogen, maar misschien kunnen kleine replica’s in plastic gemaakt worden”, besluit ze.
Aan iemand die blind geboren is, heeft het weinig zin om kleuren te benoemen. Bij rood kan een blinde zich niets voorstellen, maar bij ‘vurig’ wel
De buurtbewoners van de wijk Kersenweide in Smeermaas hebben het gehad met bouwafval en -materialen in hun voortuin. Dat ligt er al ruim een maand onaangeroerd bij, nadat de renovatiewerken aan hun sociale woningen stilvielen. Opdrachtgever Maaslands Huis voert de druk bij de hoofdaannemer op om de orde op de werf te herstellen. Sinds begin 2016 laat Maaslands Huis de wijk uit de jaren 70 grondig renoveren. 86 woningen worden beter geïsoleerd en brandveiliger gemaakt. De huurwoningen krijgen een nieuw dak, nieuwe garagepoorten en ruiten met dubbele beglazing. Daarover heeft bewoner Hendrik Stevens alleen maar lof. Hij is echter niet te spreken over de rommel en het isolatiemateriaal dat de bouwvakkers in de tweede helft van december hebben achtergelaten, en dat nu nog steeds de voortuintjes ontsiert. “Bij mijn buurvrouw ligt houtafval voor de garagepoort, onze gazonnetjes zijn stuk gereden en sierstruiken en heggen zijn vernield”, foetert Stevens. “Op mijn balkon ligt afval, een afdekzeil op het dak flappert al wekenlang tegen mijn raam en bij de buren staan de pakken isolatiemateriaal onbeheerd op het gazon. Een deel van dat materiaal is beschadigd.”
Storm
Directeur Johan Vandekerckhove van de sociale huisvestingsmaatschappij Maaslands Huis toont begrip voor de grieven van de bewoners van de wijk Kersenweide. “Wij zullen de hoofdaannemer dringend verzoeken de orde en de netheid op de werf te herstellen”, zegt de directeur. “Elke renovatie brengt hinder met zich mee, maar de hoofdaannemer moet er wel voor zorgen dat die hinder beperkt blijft. Op regenweer of storm heeft echter niemand vat, waardoor de renovatiewerken vertraging hebben opgelopen. Ook het tekort aan isolatiemateriaal speelde ons parten.” Voor de renovatiewerken was oorspronkelijk een uitvoeringstermijn van 555 kalenderdagen voorzien. De renovatie moest dus al zijn afgerond, maar door externe factoren is de termijn ervan verlengd. “Een einddatum valt nu nog moeilijk precies te bepalen.” “De bewoners van de drie woningen die nu in de stellingen staan hebben natuurlijk de pech dat het bouwverlof de werken een poos hebben stilgelegd”, zegt ook werfleider Ronny Lieben. “Zij hebben daardoor de overlast langer moeten ondergaan.”