Zoeker Oog
Snel en afstandelijk schetst de Genkse schilder Armand Maclot zijn eigen trekken. De blik van een zoeker. Studiekop.
Wijsheid
In 1899 bezoekt de jonge Antwerpse schilder Armand Maclot (1877-1959) op aanraden van zijn leermeester Joseph Coosemans het opkomende kunstenaarsdorp Genk. Het wordt een openbaring. De rest van zijn leven zal hij het landschap vastleggen in schetsen, tekeningen en schilderijen. Hij zal er zich vestigen, een huis met atelier bouwen, leerlingen aannemen, zich sterk maken voor natuurbehoud in de industrialiserende omgeving. Een leven lang blijft hij er ook zoeken naar een diepere, onconventionele waarheid. Hij vindt die in de theosofie, de esoterische (om niet te zeggen excentrieke) levensbeschouwing die in alles een goddelijk beginsel ziet en begin twintigste eeuw veel kunstenaars aantrekt.
Onderzoek
Maclot is een actief beoefenaar, in zijn jonge jaren medegrondlegger van de Antwerpse branche. Zijn Genkse huis - het nog bestaande Maison Blanche aan de Molenstraat - is in zijn laatste levenstijd hoofdkwartier van een afdeling die met zijn dood zal uitdoven. Hij heeft er - getuigt een leerling - een meditatiekamertje. Maar de theosoof is toch voor alles kunstenaar, schilder. De Franse uitdrukking voor ‘zelfportret’ - portrait du peintre - bevestigt dat in dit kleine schilderij, snel geschilderd maar bij alle spontaneïteit ernstig en bedachtzaam. Kristof Reulens, de Genkse erfgoedcoördinator, intrigeert de titelkeuze: Tête d’étude. Studiekop. Wat onderzoekt de kunstenaar? Wat wil hij ons laten zien? In de esoterie van de Europese theosofen neemt het ‘derde’ of innerlijke oog een belangrijke plaats in. Dat is zeker ook het oog van de kunstenaar, op zoek naar de diepere waarheid die zich in de natuur openbaart. Legt de theosoof in deze schets van een zelfportret - met onafscheidelijke pijp - het landschap van zijn eigen gezicht vast? Hij zet het in brede vegen op het paneel: neusbrug, lippen, kaaklijn, snor. Een enkele rode toets geeft warmte. Koel wit - de kraag- en dof blauw - het rechteroog - keren de blik naar binnen. Wat ziet de kunstenaar, wat wil hij ons laten zien? Wat anders, misschien, dan de weerspiegeling van de wereld in zijn zoekende schildersoog?