DEZE WEEK IN HET NIEUWS
CD&V legde Theo Francken (N-VA) de hele kerstvakantie het vuur aan de schenen. Maar CD&V-voorzitter Wouter Beke gaat zijn ontslag dan toch niet vragen.
CD&V-voorzitter Wouter Beke heeft een lijn getrokken onder de tig afleveringen van de soap ‘Theo Francken en de teruggestuurde Soedanezen’. Ze gaan zijn kop niet vragen, ook niet als straks uit onderzoek blijkt dat er fouten zijn gebeurd. En vergis u niet, CD&V is ook niet de partij van de open grenzen. “We hebben de snel-Belg en de wet op de gezinshereniging van Paars verstrengd”, stipt Beke aan. Ondanks al het federale gekibbel is Beke trots op zaken als de lastenverlaging (min 3,3 miljard), de koopkrachtverhoging (plus 4,5 miljard), meer jobs (plus 278.000), trofeeën die elke regeringspartij zichzelf toedicht. Maar de CD&V-trofee voor eerlijkere fiscaliteit, staat voorlopig nog niet in de prijzenkast.
Dus Theo Francken heeft niets verkeerds gedaan met het terugsturen van de Soedanezen? Is dat nu de conclusie van de hele zaak? “De vraag was: heeft hij de premier correct geïnformeerd? De premier heeft akte genomen van zijn uitleg en van zijn excuses.” Maar jullie hebben toch zelf bijna de deur opengezet voor zijn ontslag? Belet had het daar zondag in De Zevende Dag nog over. “Nee, ik heb gezegd dat dit een zaak is van persoonlijke deontologie, net zoals Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten dat ook heeft gezegd.” Maar is dat niet wat slap als reactie? Jo Vandeurzen heeft indertijd als minister van Justitie toch ook ontslag genomen en zo zijn er nog. Toen was er meer druk van de andere partijen. “De politieke realiteit is dat een minister dat zelf moet beslissen. Bij Jo was er geen dwang van de andere partijen. Integendeel, die vroegen bijna op hun knieën of hij kon aanblijven. Of neem nu Steven Vanackere die als minister van Financiën als zogezegde ‘waterdrager van het ACW’ werd aangevallen over Arco, Dexia en Belfius, terwijl hij net heel scrupuleus met dat dossier omging en ik helemaal achter hem stond. Hij zag zichzelf niet meer functioneren en heeft ontslag genomen.” Als Francken nu een van uw ministers was, zou u die dan aangeraden hebben om ontslag te nemen? “Zo iemand zou niet bij CD&V zitten. Dat zal hij van zichzelf ook wel vinden.” Is het bij Francken alleen een kwestie van communicatie? “Ik denk het wel, ook uit het debat in de Kamer van deze week bleek dat er vooral veel wind is gemaakt. Niemand heeft een probleem met een streng en rechtvaardig migratiebeleid. Dat is ook niet iets nieuws van deze regering. Ook Tobback zegt dat hij indertijd als minister hetzelfde deed als Francken, alleen met iets minder goesting.” En nu? Is het wachten op de resultaten van het onderzoek?
“We willen weten of we de procedures zorgen moet dat aanpassen. alle Europese We landen willen artikel ook de Rechten 3 van het van Europees de Mens Verdrag op dezelfde van manier toepassen (want ook vanuit andere landen zijn er mensen teruggestuurd, nvdr.)” Wat het resultaat van dat onderzoek ook is, Francken zal niet hangen? “De vraag is niet: Francken dit of Francken dat. De vraag is: hoe moeten we procedures toepassen. Niemand stelt zich vragen over het asiel- en migratiebeleid. Nee, het punt is dat je het asielbeleid correct moet uitvoeren, ook de uitwijzingen. Iedereen staat ook achter de redenering dat als je geen asiel aanvraagt, je hier niet kan blijven.” Waarom hebben we jullie specialiste Nahima
Lanjri donderdag niet gehoord in het parlement? “Sommigen willen van haar een karikatuur maken, maar ze wil de grenzen niet openzetten hoor. Integendeel, zij is degene die gevochten heeft om zaken uit de paarse regering als de snel-Belg-wet en de gezinshereniging te verstrengen. In het parlement zijn het donderdag gewoon de fractieleiders die hebben gesproken.” Begin deze week bent u in De Standaard weggezet als slechte strateeg. Wat vindt u daar van? “Ik heb gelezen dat ik de vlag van waardigheid, respect en fatsoen draag, maar dat dit niet past in de tijdgeest. Ik ben niet de man die zal polariseren, kleineren of brutaliseren. Als kiezers daar anders over denken - fair enough - dan zijn er genoeg anderen waar ze op kunnen stemmen. Als ze die waarden wel belangrijk vinden, dan kunnen ze op mij stemmen. Politiek is trouwens meer dan strategie en tactiek.” Het dilemma van de CD&V is dat jullie de rechtvaardige volkspartij willen zijn; maar dat jullie de prijzen niet binnenhalen. “Daar ben ik het totaal niet mee eens. Het klinkt misschien old fashioned, maar de essentie van politiek is toch dat je naar de verkiezingen trekt met een bepaald programma en dat de kiezers je daar 5 à 6 jaar later op mogen afrekenen. Neem ons 3D-plan. Wat hebben we in 2014 beloofd? 3 miljard lastenverlaging, 4 miljard meer koopkracht, 11 miljard sociale uitgaven, 224.000 extra jobs. Wat doen we deze legislatuur? 3,3 miljard lastenverlaging, 4,5 miljard meer koopkracht, 16 miljard sociale uitgaven en volgens de Nationale Bank 278.000 jobs.” Maar een rechtvaardiger belastingsysteem is er nog niet. “CD&V is geen één-thema-partij. Ooit heb ik nog rond één-thema-partijen een doctoraat geschreven, dus ik weet waar ik over spreek. We zullen dat ook nooit worden.” Zijn de andere partijen dat dan wel? “N-VA was een éénthema-partij, maar die hebben hun communautair programma ook laten varen. Kijk naar onze vorige campagne: we hebben toen gezegd dat we niet voor het communautaire gaan, maar voor een sociaal-economisch plan. We hadden dat met de Ford-sluiting vooral nodig in Limburg. Intussen zijn er 10.000 jobs in Limburg bijgekomen én 10.000 vacatures. We zijn van een regio die achterstond vergeleken met het Vlaams gemiddelde, gegaan naar een regio die voor ligt op het Vlaams gemiddelde. Daarvoor staan wij in de politiek, niet om welk trofeeke we in de kast moeten zetten.” Jullie liggen dan wel midden van het bed, maar dan wel plat op de buik, zoals Kristof Calvo (Groen) zegt. “Nee, maar kijk eens naar de laatste peiling van jullie krantengroep, we zijn de enige regeringspartij die er op vooruitgaat. In diezelfde peiling van oktober is Crevits - na premier Charles Michel - trouwens de populairste politicus van Vlaanderen, ze staat boven Francken.” Maar Crevits moet de hervorming van het secundair onderwijs ook uitstellen tot september 2019, dus tot na deze legislatuur. Alweer geen trofee. “Maar dat uitstel is er gekomen omdat het werkveld dat gevraagd heeft.” Intussen kan ze die pluim niet op haar hoed steken. “Jawel, want over die hervorming is er een politiek akkoord. We voorzien gewoon een overgangsjaar om dat in te voeren. We tonen daadkracht, maar je hebt ook draagvlak nodig.”
Blijft het moedige midden overeind? “Ik heb die campagneslogan deze week in de Kamer van zowel de meerderheid als van de oppositie gehoord. (lacht)”. Maar als we alles op een rijtje zetten halen jullie toch weinig binnen en komen jullie soft en besluiteloos over. “Hoezo? In het Zomerakkoord hebben we ook maatregelen binnengehaald voor de bouw, voor de e-commerce, voor de mystery calls. De verhoging van de minimumpensioenen met 100 euro, van de leeflonen met 100 euro, is allemaal deze legislatuur gebeurd. En de jeugdwerkloosheid is met 15 procent gedaald…” De mensen zien dat als maatregelen van de regering, niet als die van de CD&V. “De regering heeft inderdaad ook de personenbelasting en de vennootschapsbelasting verlaagd. Maar wie heeft twee jaar geleden gezegd dat er een tax shift moest komen? Kris Peeters. Terwijl de andere meerderheidspartijen zeiden: we gaan dat niet
doen en ze vandaag wel uitpakken met die verlaging. Wij hebben daar wel de inzet van gemaakt.” Marc Leemans, topman van het ACV, zegt dat hij zich niet herkent in deze regering. Zo scherp hebben we jullie achterban nooit gehoord. “In de jaren 80 regeerde Martens anders met volmachten, indexsprongen en weet ik wat nog allemaal. Toen was er zelfs geen sprake van loononderhandelingen of interprofesssionele akkoorden (IPA), zoals nu. In de regering-Di Rupo zijn de lonen ook bevroren. De feiten bewijzen dus het tegendeel.” Is deze regering te rechts voor CD&V? “Ik verzet me tegen een perceptie van links en van rechts. De uitgaven voor sociale bescherming zijn wel met 16 miljard gestegen.” Moet u niet stilaan denken aan het nemen van meer verantwoordelijkheid in een regering: aan Wouter Beke als premier? “We zijn nog 18 maanden voor de verkiezingen…”
Maar is het denkbaar? “We hebben nu een goede premier. Die vraag is dus niet aan de orde. Probeer ons toch niet in een campagnelogica te stoppen om achteraf te zeggen: zie je, ze zijn met niets anders bezig dan met verkiezingen.” Ziet u zichzelf in dezelfde regering met Bart De Wever?
“Niets is onmogelijk.”
Ik heb gelezen dat ik de vlag van waardigheid, respect en fatsoen draag, maar dat dit niet past in de tijdgeest
Hoe diep is het water tussen jullie twee?
“We zijn twee voorzitters van regeringspartijen.”
Voorzichtiger kan u niet zijn. Zullen jullie de grootste blijven bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen?
“We hopen het, we hadden 26% van de stemmen en 137 van de 308 burgemeesters. We hebben heel sterke burgemeesters, ook de nieuwe generatie in Limburg.”
Hoe is dat om de twee grootste steden van Limburg in handen te hebben: Hasselt én Genk.
“Dat is vooral goed voor Limburg. Een beetje concurrentie is goed, maar via samenwerking zaken realiseren is beter.”
Blijven de coalities zoals ze zijn? Hebben jullie voorkeurpartners?
“We hebben geen nationale strategie zoals Paars die had: om ons overal buiten te gooien.”
Dus hypothetisch: als Wim Dries (CD&V) samen met Zuhal Demir (N-VA) een coalitie vormt, dan is dat oké voor u?
“Dan gaat Wouter Beke daar niet voor liggen.”
Laten we het even over u persoonlijk hebben: wat betekent u nog voor Leopoldsburg?
“Wel, ik ben daar burgemeester.”
Maar hebt u daar als partijvoorzitter nog wel tijd voor?
“Ja, ik steek daar zelfs veel tijd in. Met resultaten: de criminaliteit is met 35% gedaald, twee keer sterker dan in onze politiezone. De werkloosheid is met 25% gezakt, 10% meer dan het Limburgs gemiddelde. De voorbije vijf jaar hebben we ook sterk ingezet op het versterken van de sociale cohesie. Een gemeente als Leopoldsburg is ook een sociaal laboratorium waar je nationale knowhow op lokaal vlak kan aanpakken. Zo hebben we samen met VDAB een nieuwe, verfijnde aanpak uitgetest voor werkzoekenden en die loont dus.”
Kan u als partijvoorzitter genoeg vanuit het nationale niveau naar Limburg halen? Kan u in Brussel genoeg met de vuisten op tafel slaan zodat we daar in Limburg iets aan hebben?
“Ja, dat vind ik wel. In
2014 hebben we voor deze regering de keuze gemaakt om voor jobs, jobs, jobs te gaan, dat was ook met Limburg in het achterhoofd. En ik heb zowel binnen de meerderheid als binnen de oppositie moeten vechten voor de ontwrichte zones (in zo’n zone kan een kmo 5% loonkosten besparen voor nieuwe jobs, alle bedrijventerreinen in Limburg vallen daar onder, nvdr). We krijgen er in Limburg 3.000 jobs bij, dankzij de ‘ontwrichte zone’. Dat hebben wij wel op het nationale niveau geforceerd.”
Kris Peeters wilde een tijd geleden anders wel LRM opdoeken.
“Maar hij heeft ook publiekelijk gezegd dat hij wijzer is geworden.”
Maar hij laat het nog in het midden: we zullen zien, zei hij onlangs nog op een prijsuitreiking. Wat als het bij de volgende regeringsonderhandelingen weer op tafel ligt?
“Wat ons betreft, zijn we zeer duidelijk: LRM blijft.”
Tot slot: zou u het nationale niveau ooit kunnen opgeven om alleen nog burgemeester kunnen te zijn?
“Leo Bormans, auteur van ‘World Book of Happiness’, was vroeger mijn leraar. Hij zegt dat ik als 15jarige al burgemeester wilde worden. Van mijn grootmoeder heb ik geleerd, dat wat je doet, je goed moet doen. Ik zat graag aan de universiteit, ik ben graag voorzitter, ik ben graag burgemeester. In 2011 en 2014 kon ik al in de regering stappen als ik dat had gewild, maar het gaat niet om wat ik wil, wel om wat het beste is voor de partij.”
Hebt u nooit tegen Bormans gezegd dat u pastoor wilde worden?
“Daar heb ik inderdaad ooit over nagedacht. (lacht).”
Nahima Lanjri is degene die gevochten heeft om zaken uit de paarse regering als de snelBelg-wet en de gezinshereniging te verstrengen