“Villa is niet altijd slechter voor milieu dan stadswoning”
Onderzoek Universiteit Gent steunt visie van bouwsector
HASSELT - Je kan niet zomaar op basis van het soort woning zeggen of die nu een grote of een kleine impact heeft op het milieu. Dat blijkt uit een studie van de Universiteit Gent op vraag van de Confederatie Bouw. De bouwsector is het beu om te horen dat zelfs een passief huis op het platteland slechter voor het milieu zou zijn dan een oude, beperkt geïsoleerde rijwoning in de stad. “De Universiteit Gent stelt voor om de milieukosten te berekenen per inwoner”, zegt Marc Dillen van de Confederatie Bouw.
HASSELT - Mogen we nog een vrijstaand huis bouwen of is dat, zoals de Vlaamse bouwmeester zegt, crimineel? Die vraag heeft de Confederatie Bouw laten beantwoorden door de Universiteit Gent. “Uit die studie blijkt dat het aantal vierkante meter per inwoner een grotere impact heeft op het milieu dan het type woning, net als het energieverbruik en het mobiliteitsgedrag”, zegt Marc Dillen van de Confederatie Bouw. “We wachten nog op de concrete uitleg over hoe je dichter bij elkaar moet bouwen”, zegt Vlaams Parlementslid Lydia Peeters (Open Vld).
De Vlaamse bouwmeester roept geregeld dat we naar de stad moeten verhuizen. Tegelijk heeft Vlaams minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) al vaker gezegd dat zoiets niet in het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen staat. Dichter bij elkaar wonen staat er wel in, maar dat betekent niet dat er op het platteland niet meer gebouwd mag worden. Toch is de Confederatie Bouw er niet gerust op en vreest men dat er straks minder vrijstaand gebouwd mag worden. “We weten ook wel dat dit zal verminderen, maar je moet de mensen de keuze laten”, vindt Marc Dillen.
Bangmakerij
Bij de Confederatie blijft het wachten op de ‘beleidskaders’ – zeg maar de praktische uitvoeringsregels – van het witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. “Daar staat bijvoorbeeld in wat ‘verdichting’ precies betekent”, legt Lydia Peeters uit. “Met het witboek hebben we een visie, maar hoe het in de praktijk eraan zal toegaan we weten nog niet.” “We zijn die beleidskaders op politiek niveau aan het bespreken”, zegt Schauvliege erover. Volgens Peeters doet de Vlaamse bouwmeester er alleszins goed aan zijn toon te milderen: “De uitspraken van de bouwmeester maken de mensen bang, zo is het ook moeilijk om een draagvlak voor het toekomstige Beleidsplan Ruimte Vlaanderen te creëren.”
Milieukost
Volgens een grafiek die de bouwmeester vaak gebruikt, heeft een licht geïsoleerde 19de-eeuwse rijwoning in de stad minder impact op het milieu dan een vrijstaand passief huis op het platteland. Dat heeft niet alleen met de energiefactuur van het oude rijhuis te maken, maar ook met de manier waarop de bewoner zich verplaatst. In een stad zou je namelijk meer de bus, tram en fiets gebruiken, is de redenering.
Jelle Laverge van de vakgroep Ingenieurswetenschappen en Architectuur van de Universtieit Gent heeft die berekeningen nu verder geanalyseerd. Voor de milieukosten kan je niet alleen maar op types van woningen baseren, stelt hij vast.
“De onderzoeker stelt voor om de milieukost per inwoner te gebruiken als maatstaf”, zegt Dillen. “Net als de bezettingsgraad van een woning.” In appartementen bezetten inwoners bijvoorbeeld meer vierkante meter dan in een huis, omdat huizen vaker gedeeld wordt door meerdere bewoners. “Daarnaast speelt het mobiliteitsgedrag ook een rol. Als iemand een elektrische fiets of – binnenkort – een elektrische auto gebruikt, dan verbetert dat zijn ecologische voetafdruk enorm. Maar in de modellen die nu circuleren gaat men uit van fossiele brandstoffen. Bovendien dateren de cijfers uit 2013, terwijl die cijfers voortdurend veranderen.”
Paarden
Het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen wil dat we tegen 2040 helemaal geen extra ruimte innemen. Momenteel is dat nog 6 hectare per dag. “Maar je kan ook vrijstaande huizen bouwen door oude, grote verkavelingen in stukken te delen”, meent Marc Dillen. “Cijfers zeggen dat 33 procent van alle ruimte ingenomen zou zijn door gebouwen, maar wij betwijfelen of dat wel klopt”, gaat Dillen verder. “Het plan beschouwt immers alles als ‘bebouwd’, ook een weide met een paard in. Als we die paarden eruit zouden laten, dan zakt het ruimtebeslag al met 5 à 6 procent. Halen we ook de tuinen er nog uit, dan zakt het percentage nog verder. Wij pleiten ervoor om de ruimte die verhard is als uitgangspunt te nemen, dat is duidelijker. Uiteindelijk is maar 7 procent van de ruimte echt bezet met woningen, maar door de lintbebouwing geloven de mensen dat niet. We hebben veel open ruimte, maar die zit tussen de huizen. Dat zie je als je in een helikopter boven Vlaanderen zou vliegen.”
Met het witboek hebben we een visie, maar we weten nog niet hoe het er in de praktijk zal aan toegaan. De regels volgen nog Lydia PEETERS (Open Vld) Vlaams Parlementslid
Limburg
In Limburg zijn vrijstaande woningen in elk geval nog altijd erg in trek: 35 procent van het verkochte vastgoed zijn vrijstaande huizen, in Oost- en West-Vlaanderen is dat 21 à 22 procent, in Vlaams-Brabant 30 procent. Ook 18 procent van de nieuwbouwprojecten in Limburg zijn nog altijd voor vrijstaande woningen, in andere provincies is dat tussen de 13 en de 16 procent.
Limburg heeft dan nog eens het grootste deel van de woonuitbreidingsgebieden: 2.919 hectare van de 12.081 hectare. Bouwen in woonuitbreidingsgebieden zal alleen nog kunnen als je het echt kan motiveren.