“Sherlock Holmes is nog altijd het meest populaire fictieve personage”
LITERATUUR Jean Paul Van Bendegem, Vitalski en Johan Braeckman speuren naar hun favoriete detective
‘My name is Sherlock Holmes. It is my business to know what other people don’t know.’
Als ù meer wil weten over de beroemde detective, én over zijn geestelijke vader Arthur Conan Doyle, moet u gaan luisteren naar Holmesianen Jean Paul Van Bendegem, Vitalski en Johan Braeckman. Toen schrijver Vitalski en de te gekke professor Jean Paul Van Bendegem een vierdelige reeks over Sherlock Holmes maakten voor Klara, stroomden aanvragen binnen voor een lezing over de beroemde detective. Ondertussen hebben ze er zo al een 50-tal gegeven. Ondertussen heeft ook filosoof Johan Braeckman de speurtocht vervoegd. Elk heeft zo zijn specialiteit. “Ik vertel vooral over de auteur: Arthur Conan Doyle,” zegt Vitalski. “Jean Paul is een krak op het vlak van de vele parodieën die van Sherlock Holmes zijn gemaakt. Hij is trouwens lid van de Holmes Society in Londen. Geloof me, de wachtlijst om daar binnen te geraken is zeer lang. Wetenschapsfilosoof Johan Braeckman vertelt veel interessante dingen over het occulte aspect in de boeken van Doyle.”
Vertel eens over jouw specialiteit, Arthur Conan Doyle.
Vitalski: “Een enorm boeiend iemand met een avontuurlijk leven. Hij is zelf detective geweest, heeft gevochten in de Boerenoorlog, patrouilleerde aan het front in Egypte op een kameel, ging op reis met een walvisvaarder en maakte het skiën populair in Europa. Maar het meest fascinerende is de paradox tussen hem en de detective die hij bedacht. Doyle geloofde in spoken en elfjes terwijl Holmes compleet rationeel redeneert. Geloven in elfjes is volgens hem pure flauwekul. Doyle maakt via zijn beroemdste personage zichzelf dus compleet belachelijk.”
Hoe kwam het dat Doyle in spoken en elfjes geloofde?
“Ik denk dat het met zijn vader George te maken heeft. Die is op een bepaald moment gek geworden. Hij begon elfjes te zien. Ik denk dat Doyle wilde aantonen dat zijn vader níet gek was. Doyle is vooral na WO I erg bijgelovig geworden toen hij op het slagveld een zoon heeft moeten afgeven. Ik vermoed dat hij een verlangen koesterde om nog met zijn gesneuvelde zoon te kunnen spreken.”
Bij Sherlock duikt vaak het clichébeeld op: het geruite hoedje, de pijp…
“Zo’n hoed heet een ‘hertenjagersmutsje’. In ‘The Hound Of The Baskervilles’ draagt Holmes inderdaad zo’n hoed, maar dat verhaal speelt zich af in the moors. Maar meestal vertoefde Holmes in Londen en daar droeg hij nooit zo’n hoed. Hij was wel de eerste detective die altijd een vergrootglas bij zich had. Verder was hij een geduchte vechtersbaas, die zijn eigen stijl had ontwikkeld: Bartitsu. De films met Robert Downey Jr. krijgen wel eens kritiek omdat Holmes daarin een vechtende actieheld is, maar dat was in de boeken ook zo.”
Wat je minder vaak ziet is dat Holmes aan de coke zat.
“Als hij niks om handen had, begon hij zichzelf te gronde te richten tot groot verdriet van zijn vriend dr. Watson. Nu, toen kon je cocaïne legaal bij de apotheker verkrijgen. Holmes gebruikte het goedje door het bij zichzelf in te spuiten, wat wel heftig is.”
De films en series blijven maar komen: hij is nog altijd populair.
“Als je op internet de populairste websites opzoekt, duikt als eerste niet-internetgerelateerde site Netflix op. En wat is het meest bekeken programma op Netflix? ‘Sherlock’ met Benedict Cumberbatch. Sherlock Holmes is met andere woorden nu nog altijd het meest populaire fictieve personage. In de tijd dat de boeken verschenen was hij ook geliefd. ‘A Scandal in Bohemia’ uit 1891 was de eerste bom. Rijen mensen stonden aan te schuiven in de VS en Groot-Brittannië om een exemplaar te bemachtigen. Het boek moest alsmaar worden bijgedrukt. Het succes had volgens mij te maken met het feit dat er veel criminaliteit was, maar weinig politie. Mensen hadden behoefte aan een weldoener die kon optreden tegen de misdaad.”
XOp 31 januari in de Bogaard in Sint-Truiden. Opgelet: de voorstelling van 1 februari in de bib van Bree wordt verplaatst naar 27 maart.