“Jambon respecteert de scheiding der machten niet”
BRUSSEL - Gisteren heeft minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) zich de woede van de hele advocatuur op de hals gehaald. Aanleiding was zijn uithaal naar advocaat Sven Mary in ‘De Zevende Dag’: “Een advocaat moet ervoor zorgen dat iemand een correcte straf krijgt. Dat Mary de vrijspraak vraagt voor Abdeslam via procedurefouten is twee straten te ver.”
Mary reageerde woedend. Hij vindt het onaanvaardbaar dat een minister zich inlaat met een lopende rechtszaak. Hij werd bijgevallen door de Orde van Vlaamse Balies. Woordvoerder Hugo Lamon: “Jambon lijkt niet te weten wat de rol is van een advocaat in een rechtsstaat.”
“Een advocaat moet ervoor zorgen dat iemand een correcte straf krijgt. Dat Mary nu de vrijspraak vraagt voor Salah Abdeslam via procedurefouten, is twee straten te ver.” Met die uithaal naar advocaat Sven Mary in ‘De Zevende Dag’ heeft minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) zich de woede van de Belgische advocatuur op de hals gehaald. “Puur populisme”, repliceert Mary zelf. “De minister moet de scheiding der machten respecteren”, zegt Luk Delbrouck.
Sven Mary vroeg donderdag de vrijspraak voor Abdeslam in het proces rond de schietpartij in Vorst. De advocaat riep daarvoor procedurefouten tegen de taalwetgeving in. De verontwaardiging bij de publieke opinie was groot – Mary kreeg diverse mails met doodsbedreigingen, ook aan het adres van zijn kinderen. Ook minister Jan Jambon hekelde zondag de tactiek van Mary. In ‘De Zevende Dag’ zei hij dat een procedurefout nooit tot een vrijspraak mag leiden. Een uitspraak die in eerste instantie Sven Mary zelf deed steigeren. “Het is onaanvaardbaar dat een minister in functie zich inlaat met een zaak die hangende is voor een rechtbank. Op deze manier zet hij de rechtbank in een delicaat dossier, met een delicaat probleem, onder druk. Bovendien moet een advocaat er in de eerste plaats op toezien dat de rechtsregels en procedure gerespecteerd worden, zelfs voor iemand als Salah Abdeslam. Met deze populistische uitspraken paait hij misschien een breed publiek, maar dat is niet zijn taak als minister”, aldus Mary.
Pek en veren
Meester Mark Huygen uit Bilzen schaart zich aan de zijde van zijn confrater. “Het probleem ligt bij de wetgever, niet bij de advocaten. Na jarenlange rechtspraak van het Hof van Cassatie, heeft de wetgever in 2013 ingegrepen waardoor bepaalde procedurefouten niet langer aanleiding geven tot nietigheid. De taalwetgeving zijn ze vergeten. Dus schiet niet op de advocaten, wel op de wetgever die achterpoortjes mogelijk maakt, en erger: openhoudt. Het zit in het DNA van elke advocaat om zulke zaken op te werpen. Onze taak is niet om de beste advocaat voor de samenleving te zijn, wel om de beste advocaat voor onze cliënt te zijn – ook al heeft het grote publiek het daar niet altijd makkelijk mee. Niettemin, de eerste les in onze opleiding ging over de scheiding der machten.”
Pek en veren
“De slinger is aan het doorslaan”, vindt strafpleiter Walter Van Steenbrugge. “Telkens als wij procedurefouten inroepen, worden we overgoten met pek en veren. Jambons uitspraak is onterecht en een verkeerde inschatting.” “De kritiek begint de spuigaten uit te lopen”, zegt ook de Hasseltse advocaat Luk Delbrouck. “Het is de essentie voor elke advocaat om zijn cliënt te verdedigen. Een onderdeel daarvan is controleren of alle procedures gerespecteerd zijn. Ik begrijp Jambon niet. De minister moet de scheiding der machten respecteren.”
“De uitspraak is totaal misplaatst – en dat in een hangende zaak”, aldus meester Philip Daeninck. “Het is aan de rechter om de juiste gevolgen aan een procedurefout te verlenen. Overigens leidt niet elke fout tot een vrijspraak. Maar stellen dat een advocaat bij een procedurefout uitsluitend over de strafmaat mag pleiten, is meer dan een brug te ver.” “Jambons oplossing – om in geval van een procedurefout het proces over te doen – is nogal simplistisch”, vindt meester Tom Van Overbeke. “Het neemt bovendien de fout niet weg. Het is het soort knip- en plakwerk dat de rechtszekerheid voor de burger er niet bepaald beter op maakt. De wetgevende macht zou zich moeten beraden over hoe men in de toekomst wil omgaan met procedurefouten. En doe dat liefst volledig los van de zaak-Abdeslam, niet in de emotie van dit moment.”
Parlement
De Orde van Vlaamse balies, die meer dan 10.500 advocaten vertegenwoordigt, reageert eveneens verbolgen. “De minister lijkt niet te weten wat de rol is van een advocaat in een rechtsstaat”, zegt woordvoerder Hugo Lamon. “Het is niet aan Jambon om te zeggen wat een advocaat al dan niet mag doen. Hij zou beter het parlement vragen om de wet te wijzigen.”