“We durven nu even geen nieuwe leden te werven”
Oxfam schroeft activiteiten terug na prostitutieschandaal
Oxfam Solidariteit gaat voorlopig niet langer de straat opgaan om nieuwe donateurs te werven. Dat zegt Stefaan Declercq, directeur van de Belgische afdeling van Oxfam. “Ik wil mijn mensen niet bloot te stellen aan bedreigingen en beledigingen.” Oxfam kwam vrijdag in de problemen nadat uitgelekt was dat een aantal medewerkers prostituees inhuurden in Haïti en Tsjaad. In België zegden sindsdien veertig mensen hun lidmaatschap op, in Nederland liefst zevenhonderd. De beslissing om geen nieuwe leden te zoeken, noemt Declercq vervelend maar noodzakelijk. “We verliezen geld door niet op zoek te gaan naar nieuwe donateurs. Maar we willen onze eigen mensen beschermen.” Sinds het prostitutieschandaal afgelopen vrijdag losbrak kregen verschillende medewerkers verwijten naar het hoofd geslingerd. “Maar onze Belgische medewerkers hebben niets te maken met die wantoestanden in Haïti en Tsjaad”, zegt Declercq. “Het zijn hard werkende mensen die respect verdienen.” De Oxfam Fair Trade winkels zullen wel gewoon openblijven. Daar verwacht Oxfam geen problemen.
Ontslag
Ook op het kantoor kwamen enkele negatieve reacties binnen. Toch zegt Declercq dat relatief weinig Belgen hun donaties stopzetten. “We hebben op drie dagen tijd veertig leden verloren, veel minder dan in andere landen.” Nederlandse media meldden gisteren dat zevenhonderd donateurs hun lidmaatschap hebben stopgezet, in Spanje schrapten vijfhonderd mensen hun donaties aan Oxfam.
In Groot-Brittannië is adjunct-directeur Penny Lawrence, de eind- verantwoordelijke voor de Oxfamteams in Haïti en Tsjaad, ondertussen opgestapt. In een communiqué laat ze weten “bedroefd” en “beschaamd” te zijn over het hele schandaal. De opgestapte topvrouw zegt dat het ongepast gedrag van de in Tsjaad dienstdoende directeur, de Belg Roland Van Hauwermeiren, en zijn ploeg “gesignaleerd” was vooraleer hij naar Haïti trok. “En wij hebben niet op een adequate manier gereageerd”, aldus Lawrence. De Britse neemt de volledige verantwoordelijkheid voor de wantoestanden op zich. Vorige week vrijdag lekte in de pers uit dat medewerkers van Oxfam in Haïti tijdens hun verblijf prostituees hadden ingehuurd voor privéfeesten. In het weekend bleek dat hetzelfde ook in Tsjaad was gebeurd.
EU eist uitleg
De Europese Commissie – een belangrijke donor voor Oxfam – eist nu duidelijkheid. “We verwachten dringend een duidelijke en volledig transparante uitleg van de organisatie”, zei een woordvoerster gisteren. “We zijn bereid om de financiering voor organisaties die de ethische regels niet respecteren, stop te zetten. De Europese Commissie verwacht van haar partners respect voor de ethische normen en er is zero tolerance voor beschuldigingen van misbruik gepleegd door organisaties die we financieren”, waarschuwde ze.
Oxfam Groot-Brittannië kreeg in 2011, het jaar waarin de feiten zich afspeelden, 1,7 miljoen euro van Europa. De hoofdzetel in het Verenigd Koninkrijk zegt dat er destijds al meteen een intern onderzoek is gestart. Vier medewerkers zijn daarna ontslagen, drie anderen namen zelf ontslag. “Het hele schandaal was in 2011 eigenlijk al afgehandeld”, zegt ook Declercq. “Sindsdien hebben we maatregelen genomen om dit soort mistoestanden in de toekomst te voorkomen.” Hij noemt onder andere het oprichten van meldpunten van ongewenst gedrag, het aanstellen van vertrouwenspersonen en een gedragscode.