‘Poetins kok’ bakt het bruin
VS STELLEN 13 RUSSEN IN STAAT VAN BESCHULDIGING
WASHINGTON - Dat vaststaat dat Russen de Amerikaanse verkiezingen probeerden te beïnvloeden, verbaast niemand nog. De schaal waarop wel. Speciaal procureur Mueller onthult details over de informatieoorlog door ‘Poetins kok’ en co. “De Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen staat nu onweerlegbaar vast”, zegt de nationaal veiligheidsadviseur van de Amerikaanse president. Hij las de 37 pagina’s tellende aanklacht (die openbaar is en iedereen dus kan lezen) van Robert Mueller, de speciale aanklager die het onderzoek leidt naar de bemoeienissen van Russen in de Amerikaanse politiek.
Daarin stelt hij dertien Russen en drie organisaties in staat van beschuldiging wegens samenzwering om de Amerikaanse verkiezingen te beïnvloeden. Namen op het allerhoogste niveau ontspringen (voorlopig) de dans. De aanklacht plaatst noch Donald Trump, noch Vladimir Poetin op de beschuldigdenbank. Bewijzen dat Trump en/of zijn campagneteam een complot zou hebben gesmeed met Moskou om de verkiezingen te verstoren, zijn er dus niet. Maar Trump is nog niet buiten schot. Bijlange niet. Tot hiertoe beweerde de Amerikaanse president steevast dat de Russische inmenging een hoax was, fake news. Dat kan hij niet langer volhouden, dus keert hij zijn kar.
Hotdogkraam
Van de dertien hoofdpersonages in dit onfrisse verhaal is Yevgeny Prigozhin de bekendste. En dat brengt ons wel heel dicht bij de Russische president: zijn bijnaam luidt niet voor niks ‘de kok van Poetin’. Na een korte carrière als skikampioen belandde Prigozhin in de gevangenis na een overval. Eenmaal vrijgelaten begon hij een hotdogkraam en wist hij zich snel op te werken op de culinaire lad- der. Poetin was een fervente bezoeker van zijn restaurants, Prigozhin sleepte lucratieve cateringcontracten in de wacht en mocht royale staatsbanketten verzorgen. The New York Times weet dat hij kookte voor wereldleiders als George W. Bush en Jacques Chirac. Onder Poetin wist hij overheidscontracten te verzilveren voor meer dan 3 miljard dollar. Volgens de aanklacht financierde hij de activiteiten van het schimmige Internet Research Agency. Dat bedrijf van internettrollen begon in 2014 met het zogenaamde Translator Project. Uit documenten van medewerkers blijkt dat het bedrijf “Amerikanen viseerde” en “een informatieoorlog tegen de VS” wou voeren. De Internet Research Agency telde honderden werknemers en spendeerde (sinds de zomer van 2016) 1,2 miljoen dollar per maand aan het Translator Project. Prigozhin zelf breidde zijn activiteiten nog verder uit; hij rekruteert soldaten om overzee te gaan vechten en runt een populaire nieuwssite waarvan je op z’n minst kan zeggen dat ze nationalistisch getint is en de koers van Poetin vaart.
Facebook-advertenties
Het onderzoek van Mueller is vrij precies over de wijze waarop Russen systematisch politieke invloed probeerden uit te oefenen in de VS. Een cluster van bedrijven gelinkt aan de Internet Research Agency had als doel wantrouwen aan te wakkeren tegenover de presidentskandidaten en het politieke systeem in het algemeen. Dat begon in 2014, toen Trump nog geen kandidaat was voor de verkiezingen. Dat feit haalt hij nu aan om zijn onschuld uit te roepen en de verantwoordelijkheid in de schoenen van zijn voorganger Obama te schuiven.
Voor de geheime operatie zijn honderden e-mailadressen, banken PayPal-rekeningen gekraakt. De betrokken Russen stalen de identiteit van echte Amerikaanse burgers en vonden fictieve Amerikaanse burgers uit (die ze zelfs aan een rijbewijs wisten te helpen). Ze betaalden bestaande Amerikanen om campagne te voeren. Maar hét front van de informatie-oorlog speelde zich af op sociale media. Ze leasden computerservers in de VS om hun Russische achtergrond te verbergen. Ze deden zich voor als Amerikaanse activisten op onder meer Facebook en Twitter.
Een van hun tactieken was om advertenties te kopen op Facebook, uiteraard onder valse namen. Zo verkregen ze van Facebook persoonlijke gegevens van Facebookgebruikers en benaderden ze mensen die vatbaar waren voor politieke propaganda.
Of deze operatie de kiesresultaten heeft beïnvloed, is bijzonder moeilijk te bewijzen. Maar het is duidelijk dat de Russen erin zijn geslaagd een groot ‘publiek’ aan te spreken. Alleen al op Facebook zouden ze met hun frauduleuze posts 126 miljoen Amerikanen hebben bereikt.