De kogel omdat hij te veel geheimen blootlegde
Slovakije in rep en roer na moord op onderzoeksjournalist en zijn verloofde
Voor de tweede keer in amper een halfjaar tijd is Europa opgeschrikt door de moord op een onderzoeksjournalist. Jan Kuciak (27), luis in de pels van frauderende zakenmannen gelinkt aan de Slovaakse regering, kreeg thuis een kogel in de borst. Zijn verloofde Martina eentje door het hoofd. “Een ongeziene aanval op onze democratie”, reageert de Slovaakse premier.
VEL’KA MACA -
Op plaats zeventien staan ze, de Slovaken. Op een totaal van 180 landen ter wereld waar zoiets bestaat als persvrijheid. Een modern democratisch land dus waar media fungeren als vierde macht. Die rangschikking ligt sinds dit weekend aan diggelen, beseft premier Robert Fico. Hij sprak gisteren van een ongeziene aanval op persvrijheid en op democratie in het Europese land. Zijn collega, justitieminister Lucia Zitnanska, trad hem bij. “Dit is een groot drama. Zowel op persoonlijk als maatschappelijk vlak.”
Twee kogels, twee doden
Jan Kuciaks lichaam werd zondag gevonden, thuis in zijn woning in Vel’ka Maca, in het zuidwesten van Slovakije. Van dichtbij afgemaakt, met een kogel in de schouder. Naast hem lag zijn vriendin, Martina Kusnirova. Zij kreeg een kogel door het hoofd. Dat de twee net verloofd waren, maakt het alleen maar tragischer. Een ongerust familielid had de politie gebeld nadat de twee dagenlang geen teken van leven hadden gegeven. De twee stierven “ergens tussen donderdag en zondag”. De grote baas van de Slovaakse politie, Tibor Gaspar, liet er meteen geen enkele twijfel over bestaan: van een passioneel drama of roofmoord is geen sprake. Kuciak werd afgemaakt omdat er onderzoeksjournalist op zijn naamkaartjes stond. De dood van zijn geliefde? Collateral damage, moet de moordenaar gedacht hebben. Ondanks zijn jonge leeftijd, amper 27, had Kuciak in zijn thuisland als reporter voor Aktuality al een stevige reputatie opgebouwd. Als ambetanterik, als luis in de pels van vastgoedbaronnen, louche zakenmannen en belangrijke politici. Ook die van de huidige sociaaldemocratische regering ontsnapten niet aan zijn schrijfsels. Zo schreef hij de voorbije Jan Kuciak in een bericht op
sociale media maanden verschillende ophefmakende artikels rond de schimmige financiering van een woontoren. Meermaals vielen daarin de woorden corruptie en fraude. Ook het Slovaakse deel van de Panama Papers nam hij voor zijn rekening.
Bedreigingen genegeerd
Politici, tot de president toe, spra- ken gisteren eensgezind hun afschuw uit over de dubbele moord. Antonio Tajani, de voorzitter van het Europees Parlement, eist dat elke steen in het gerechtelijk onderzoek wordt omgedraaid. Net als bij de moord op Malta op onderzoeksjournaliste Daphne Caruana Galizia half oktober. Het is ook in die periode dat de kiem van het moordplan kan worden gezocht. Speurders moeten nu (rijkelijk laat) aan de slag met de klacht wegens bedreiging die Kuciak een halfjaar geleden indiende. “Dag 44 na mijn klacht en niets meer gehoord van de politie”, schreef Kuciak onlangs op sociale media. Een klacht tegen zakenman Marian Kocner, die meermaals opduikt in Kuciaks artikels.
Dag 44 na mijn klacht wegens bedreiging en niets meer gehoord van de politie