Ex-criminelen mogen worden ingezet als infiltrant

De regering heeft de regels om burgers te laten infiltreren bij criminele bendes op papier gezet. Daarin staat zwart op wit dat ook ex-criminelen kans maken als infiltrant. Advocaat en professor strafrecht Joachim Meese, die verbonden is aan de Universiteit Antwerpen, staat erg kritisch tegenover de introductie van burgerinfiltranten bij speurwerk in ons land. Twee weken geleden heeft de federale regering het wetsontwerp hierover ingediend in het parlement. Een opvallende passage gaat over de risicoanalyse die de federale politie van elke infiltrant zal maken. Die gaat onder meer over de leeftijd van de infiltrant, het misbruik dat hij zou kunnen maken van zijn status, de betrouwbaarheid en eventuele veroordelingen en betrokkenheid bij misdrijven. “Dit houdt in dat een persoon met een crimineel verleden niet per definitie wordt uitgesloten als burgerinfiltrant”, schrijft de regering. “Dat is net het zwakke punt”, vindt professor Meese, die in de kamercommissie Justitie is uitgenodigd om zijn licht te laten schijnen over de regels. “Vandaag mogen alleen politiemensen infiltreren. Zij moeten in pv’s nauwkeurig de waarheid schrijven over hun activiteiten. Hoe zeker ben je dat burgerinfiltranten ook altijd waarheidsgetrouw zullen vertellen over hun activiteiten?” “Criminelen kunnen hun status als infiltrant gebruiken om een concurrent erin te luizen. We mogen niet naïef zijn: criminelen zullen ook uit eigenbelang infiltrant worden.”

Zelfs wapenhandel mag

Politie en gerecht pleiten al langer voor burgerinfiltranten omdat ‘undercover’ politiemensen moeilijk ingang vinden in bijvoorbeeld islamterreurorganisaties. Dat probleem rijst ook in onderzoek naar Russische, Chinese en Oeigoerse criminele milieus.

Volgens het wetsontwerp zullen ze daarom voortaan misdrijven mogen plegen als ze vooraf de toelating hebben gekregen van het parket. Het vergrijp mag wel niet ernstiger zijn dan de feiten die ze helpen opsporen. Ze mogen bijvoorbeeld valse papieren gebruiken of bij een bende aan de slag gaan als chauffeur, boekhouder of bankier. Maar evengoed kunnen ze groen licht krijgen om mee te werken aan drugs- of wapenhandel. Geweld tegen personen is uitgesloten, tenzij bij zelfverdediging.

“Die toelating om misdrijven te plegen gaat zeer ver”, vindt strafpleiter Joris Van Cauter. “Het is problematisch dat burgers straffeloos feiten mogen begaan. Het doel heiligt duidelijk de middelen. Ik vraag me af of het Grondwettelijk Hof dit zal tolereren.” Volgens de regering worden de burgerinfiltranten op zes niveaus gecontroleerd: door diverse instanties bij de politie zelf, bij het openbaar ministerie, bij de onderzoeksrechter, bij de kamer van inbeschuldigingstelling, de vonnisrechter en tot slot door het parlement.